Artykuły

- Polska kultura, a szczególnie muzyka, była jednym z elementów, który pomógł Polakom przetrwać trudny czas zaborów - powiedział wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński, który wziął udział w koncercie "100 na 100. Muzyczne dekady wolności" w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej w Warszawie.

11 listopada, jak przypomniał przed rozpoczęciem koncertu Gliński, to dla Polaków data szczególna. - Dziś wspominamy czas, kiedy po 123 latach braku państwowości, zachwiania poczucia tożsamości, Rzeczpospolita Polska powróciła na mapę świata. Dzięki wysiłkowi narodu i wybitnych jednostek, wspólnocie idei i czynów, sto lat temu krok po kroku zaczęliśmy odzyskiwać niepodległość, przywracać godność, odbudowywać narodową przynależność - powiedział.

- Jednym z elementów, który pozwolił Polakom przetrwać ten trudny czas, czas zaborów, być może elementem najważniejszym, była polska kultura, a w niej szczególną rolę odgrywała muzyka. Co więcej, to właśnie sztuka dźwięku stała się bardzo skutecznym, można powiedzieć bezpośrednim wehikułem, który pomógł osiągnąć ten najwyższy z celów, czyli odzyskanie przez Polskę niepodległości. Przecież to Ignacy Jan Paderewski jest jednym z ojców niepodległości, a był wybitnym pianistą i kompozytorem. Jego wybitna osobowość, aktywność artystyczna, wybitne kreacje pianistyczne i znakomite kompozycje, ale przede wszystkim charyzma i po prostu miłość do Polski, podparte nietuzinkowymi talentami dyplomatycznymi, otworzyły drzwi do gabinetów najmożniejszych tego świata. Polska bardzo na karierze muzycznej przecież Ignacego Jana Paderewskiego zyskała - podkreślił.

- Dziś witam państwa w Warszawie Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, czyli świątyni sztuki (...). Nie ma tu miejsca na codzienność, ideowe polemiki i polityczne spory. To jest świątynia, a dzisiaj mamy wielkie święto. Spotkaliśmy się, aby razem, uroczyście przy dźwiękach, które wyszły spod ręki najwybitniejszych polskich kompozytorów, celebrować stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Nic nie daje bowiem takiej radości i satysfakcji, poczucia jedności kulturowego działania i społecznego porozumienia, jak właśnie muzyka - dodał.

- Warto przy tej okazji podkreślić, że twórczość naszych polskich kompozytorów - ta dawniejsza z utworami Fryderyka Chopina czy Stanisława Moniuszki na czele, a także pisana w XX i XXI w. - jest artystycznym dziełem najwyższej próby i legitymuje się najwyższą pozycją na świecie. Polscy artyści są rozpoznawalni, a ich twórczość oryginalna i osobna jest wykonywana na estradach wszystkich kontynentów - zaznaczył.

W programie koncertu znalazła się kompozycja "Beatus Vir op. 38" Henryka Mikołaja Góreckiego, powstała w 1979 roku na zamówienie metropolity krakowskiego, kardynała Karola Wojtyły, dla uczczenia przypadającej w 1979 roku 900. rocznicy męczeńskiej śmierci św. Stanisława, dedykowane ostatecznie Janowi Pawłowi II, wybranemu 16 października 1978 na papieża. Usłyszeliśmy także Koncert fortepianowy a-moll op. 17 Ignacego Jana Paderewskiego, zaliczany zarówno do najpopularniejszych utworów w jego dorobku, jak i w całej polskiej literaturze fortepianowej, oraz ukończone trzy tygodnie przed "polskim sierpniem" 1980 roku "Te Deum" Krzysztofa Pendereckiego, w którym kompozytor prócz pełnego tekstu pochwalnego, dziękczynnego i błagalnego hymnu, wykorzystał także fragment polskiej pieśni religijnej "Boże, coś Polskę".

Utwory wykonali Orkiestra i Chór Teatru Wielkiego Opery Narodowej pod dyrekcją Jacka Kaspszyka, a także Mariusz Godlewski (baryton), Garrick Ohlsson (fortepian), Iwona Hossa (sopran), Karolina Sikora (mezzosopran), Arnold Rutkowski (tenor) i Tomasz Konieczny (bas-baryton). Dyrygował Grzegorz Nowak.

Warszawski koncert finałowy jest jednym z jedenastu, które odbyły się dziś w Polsce. Po koncercie stołecznym oraz tych w Krakowie, Katowicach, Białymstoku, Olsztynie, Łodzi, Rzeszowie, Szczecinie, Poznaniu i Wrocławiu, odbędzie się jeszcze jeden. O godz. 22 w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku elektronicy Stefan Wesołowski i Michał Jacaszek wykonają m.in. "Muzykę na taśmę nr 1" Andrzeja Dobrowolskiego, "Assemblage I" Bogusława Schaeffera, "Szeptet" Wojciecha Michniewskiego, "Samotność dźwięków" Tomasza Sikorskiego, "...pod jaworem" Pawła Szymańskiego oraz "Janek Wiśniewski-grudzień-Polska" Elżbiety Sikory.

Prócz tego podobne koncerty zaplanowano także poza granicami kraju - w Chicago, Frankfurcie nad Menem, Kopenhadze, Londynie, Lwowie, Mediolanie, Melbourne, Nowym Jorku, Paryżu, Tokio i Wiedniu.

Organizatorami wydarzenia, na którym pojawili się także m.in. marszałek Sejmu Marek Kuchciński, wiceminister kultury Jarosław Sellin, b. szef MON Antoni Macierewicz oraz dyrektor Muzeum Historii Polski w Warszawie Robert Kostro, było także Polskie Wydawnictwo Muzyczne, odpowiedzialne za projekt "100 na 100. Muzyczne dekady wolności". Celem inicjatywy jest utrwalenie i upowszechnienie w międzynarodowym obiegu kulturowym najnowszego dziedzictwa muzyki polskiej.