Artykuły

"Dług" w reżyserii Jana Klaty otworzy sezon w Teatrze Nowym Proxima. Zagrają w nim aktorzy, którzy w geście solidarności razem z reżyserem opuścili w 2017 mury Starego i rozpierzchli się po scenach w całej Polsce.

- Już w 2017, kiedy Jan Klata przegrał konkurs na dyrektora Starego Teatru [wygrał go wtedy Marek Mikos - przyp. red.], powiedziałem mu: jesteśmy otwarci. Nawet na zrobienie u nas Starego w podziemiu - mówi Piotr Sieklucki, dyrektor Teatru Nowego Proxima.

Po dwóch latach Klata do tej propozycji i do samego Krakowa wraca. Ale na własnych warunkach. Jego "Dług" otworzy sezon teatralny w Nowym Teatrze - który coraz śmielej udowadnia, że to na scenie przy ul. Krakowskiej jest teatralne życie, a nie przy Jagiellońskiej. Premierę "Długu" zaplanowano na 14 września.

Stary Teatr, Nowy Teatr

Porównania Starego z Nowym w nadchodzącym sezonie nie da się uniknąć. Różnice widać już w sferze symbolicznej i samej nazwie. Stary jest sceną narodową, z ugruntowaną publicznością i prezentującym sprawdzony repertuar. Nowy - teatrem prywatnym, eksperymentującym, który nie boi się brać na warsztat tematów uznawanych za niewygodne, jak przemoc, prawa kobiet czy LGBT.

Razem z Klatą "Dług" stworzy zespół, który w 2017 roku zrezygnował z etatów w Starym, by w ten sposób okazać swoją niezgodę na przyznanie dyrektorskiego stołka Markowi Mikosowi. To Marcin Czarnik, Małgorzata Gorol i Bartosz Bielenia. Ten sam tekst, z dokładnie tą samą ekipą, Klata planował zrealizować na scenie Narodowego Starego Teatru w 2017 roku, na początku drugiej kadencji dyrektorskiej, do której nie doszło. - Chcemy zamknąć to, co zaczęliśmy - mówi krótko Bartosz Bielenia.

Piotr Sieklucki: - Nie chcemy żywić się konfliktem, który w Krakowie wybuchł, kiedy dyrekturę w Starym objął Marek Mikos. Choć z boku tak to może wyglądać. Od dawna chcieliśmy współpracować z wybitnymi aktorami Starego, m.in. Chrząstowskim czy Krzanowską. Naszym znakiem rozpoznawczym zawsze były odważne projekty teatralne.

Reżyserka wyklęta

Klata z pewnością rozbije frekwencyjny bank we wrześniu. Ale po nim teatr nie zwalnia tempa: do Nowego reżyserować przyjdzie Ewelina Marciniak, "reżyserka wyklęta", autorka głośnego spektaklu "Śmierć i dziewczyna", oprotestowanego przez środowiska prawicowe, który we Wrocławiu grano z udziałem czeskich aktorów porno.

Przełom 2019 i 2020 to w Nowym także kontynuacja repertuaru dla dzieci. Na scenie przy ul. Krakowskiej zobaczymy "Było sobie życie" zrealizowane we współpracy ze szpitalem i "Króla Maciusia Pierwszego", którego zagrają ostatni absolwenci Wydziału Tańca w Bytomiu - filii krakowskiej AST, którą w tym roku zamknięto.

Co w tym czasie zaoferuje widowni Stary? Próbowaliśmy skontaktować się z dyrektorem teatru Markiem Mikosem, ale jest na urlopie. Stojący na czele Rady Artystycznej Radosław Krzyżowski szczegółów repertuarowych zdradzać nie chce. Informuje jedynie, że pod koniec września czeka nas pierwsza premiera teatralna. Tytułu nie zdradza. Oprócz niej zespół w przyszłym miesiącu zagra "Panny z Wilka" i "Nic", "Podróże Guliwera" - premiery ubiegłego sezonu oraz "Triumf woli" Moniki Strzępki.

DŁUG

I odpuść nam nasze długi, jako i my odpuszczamy naszym dłużnikom - tak brzmi dosłowny przekład fragmentu modlitwy Ojcze nasz. Amerykański antropolog, David Graeber w swojej książce "Dług: pierwsze pięć tysięcy" dokonuje radykalnej rewizji utartych poglądów na mechanizmy rządzące światem - i udowadnia, że dług towarzyszył człowiekowi od zarania dziejów. Graeber, a za nim Jan Klata sięgają pięć tysięcy lat wstecz, by pokazać, że świat nie tyle jest podzielony na panów i niewolników, co dłużników i wierzycieli, a rolnicze imperia mają sporo wspólnego z aktualnymi kryzysami finansowymi i przyszłością gospodarki. Premiera 14 września w Teatrze Nowym Proxima.