Artykuły

Adam Bodnar spotkał się z osobami pokrzywdzonymi mobbingiem i molestowaniem seksualnym w Teatrze Bagatela, m.in. z Aliną Kamińską, Patrycją Babicką, innymi poszkodowanymi (nieujawniającymi nazwisk) oraz z lokalnymi działaczkami feministycznymi i pracownicami instytucji kultury. W sprawę molestowania w Bagateli włączyła się również Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawie sytuacji w Teatrze Bagatela. Adam Bodnar i jego współpracownicy zwrócili się do prokuratury regionalnej w Krakowie o informacje dotyczące sprawy, a także do okręgowego inspektora pracy w Krakowie z prośbą o przeprowadzenie stosownej kontroli. RPO będzie monitorował sytuację.

Uczestniczki spotkania planują również zwrócić się do Rady ds. Równego Traktowania przy Urzędzie Miasta Krakowa z ofertą wsparcia przy wypracowywaniu procedur, które zapobiegałyby dyskryminacji, a także umożliwiłyby skuteczną reakcję w sytuacji molestowania i mobbingu - ze szczególnym uwzględnieniem instytucji kultury.

Pytania do prezydenta Krakowa

19 listopada w sprawę Teatru Bagatela włączyła się również Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Najpierw pracownicy HFPC zwrócili się do prezydenta Jacka Majchrowskiego z pytaniami. W liście pytali o czas zgłoszenia nieprawidłowości, podjęte w tej sprawie działania, a także wprowadzone przez Urząd Miasta Krakowa wytyczne antymobbingowe oraz antydyskryminacyjne.

Fundacja zwróciła również uwagę na kwestie dotyczące kontroli w zakresie zapobiegania i reagowania na zjawisko molestowania i mobbingu w placówkach artystycznych. HFPC spytała ponadto o inne zgłaszane nieprawidłowości oraz czy są organizowane specjalistyczne szkolenia w nadzorowanych jednostkach artystycznych.

Odpowiedzi przyszły 4 grudnia. Zaczynają się one od chronologicznego spisu zdarzeń, jakie miały miejsce w sprawie Teatru Bagatela (...)

Wszystko zaczęło się 28 października, czyli w dniu w którym pokrzywdzone pracownice zgłosiły się do prezydenta Krakowa.

We wnioskach, jakie HFPC przesłała do redakcji "Wyborczej", jej pracownicy podkreślają, że:

- do prokuratury został złożony (6 listopada) wniosek o rozważenie możliwości zastosowania środków zapobiegawczych ograniczających możliwość bezpośrednich i pośrednich kontaktów dyrektora Teatru Bagatela z jego pracownicami;

- dyrektor Teatru Bagatela pozostaje na urlopie wypoczynkowym;

- jednostki pozostające pod nadzorem UMK w różny sposób wprowadziły wytyczne antymobbingowe i antydyskryminacyjne (czasem jako odrębne akty, czasem w ramach regulaminów);

- w Krakowie powołana została Rada ds. Równego Traktowania, której priorytetem będzie wypracowanie koncepcji, pomysłów i rozwiązań na rzecz opracowania strategii równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji na poziomie lokalnym, we współpracy z komórkami organizacyjnymi UM i miejskimi jednostkami organizacyjnymi, instytucjami kulturalnooświatowymi, wyższymi uczelniami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i służbami działającymi na terenie miasta. Co istotne, rada ta 8 listopada wydała oświadczenie w sprawie oskarżeń szesnastu aktorek i pracownic wobec dyrektora Teatru Bagatela o molestowania i mobbing;

- Wydział kultury i dziedzictwa narodowego UMK co roku wnioskuje do biura kontroli wewnętrznej o przeprowadzenie kontroli w wybranych instytucjach kultury w zakresie: finansowym, organizacyjno-prawnym lub tematycznym;

- UMK nie organizuje szkoleń antymobbingowych i antydyskryminacyjnych dla nadzorowanych jednostek artystycznych.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka podkreśla, że sprawę tę monitoruje.

Przepisy o przeciwdziałaniu mobbingowi i dyskryminacji

Jednocześnie w odpowiedziach z UMK czytamy, że miasto zarządza lub współzarządza obecnie 28 instytucjami kultury, z których każda - co podkreśla UMK - jest odrębnym pracodawcą. Każda z nich ma w związku z tym odrębne przepisy dotyczące przeciwdziałaniu mobbingowi i dyskryminacji, które stworzone zostały na podstawie zarządzeń dyrektorów tych instytucji. W niektórych przyjęto kodeksy etyki. W siedmiu instytucjach zasady antydyskryminacyjne wpisane zostały do regulaminów pracy. UMK zapewnia także, że podobne regulacje zostały wprowadzone w miejskich spółkach, jednostkach oraz 18 jednostkach wchodzących w skład systemu pomocy społecznej.

W dniach 5-6 grudnia wydział edukacji UMK planuje z kolei szkolenie antydyskryminacyjne dla pracowników samorządów, którzy nadzorują pracę placówek oświatowych.

Czy urząd miasta otrzymywał wcześniej sygnały o nieprawidłowościach w którejkolwiek z podległych mu instytucji artystycznych? Okazuje się, że w sierpniu 2018 roku UMK zlecił kontrolę pod kątem mobbingu w orkiestrze "Simfonietta Cracovia". Dyrektorowi mobbing zarzucał jeden z pracowników. Kontrola miała jednak nie potwierdzić jego zarzutów.

Jednocześnie UMK przypomina, że w 2018 roku przeprowadzono audyt w miejskich teatrach (m. in. w Teatrze Bagatela). "W żadnym z audytowanych teatrów nie zgłoszono występowania takich sytuacji" - czytamy w odpowiedzi UMK.