Artykuły

To przedstawienie kończy się złowieszczym krakaniem wron, my zaś zakraczemy już na wstępie tego sprawozdania. Niestety, jest to spektakl nudny i niemrawy.

To konstatacja jak zawsze przykra, gdy spotykamy się z propozycją kaleką, w tym wypadku tym smutniejsza, iż dzieje się to w teatrze Powszechnym. Po pierwsze. A po drugie, że to operacja dokonuje się na sztuce Izaaka Babla. Pisarza i w Polsce już legendarnego, o którego twórczości Jerzy Pomianowski, tłumacz Babla i jego orędownik, komentując "litwory wybrane" mówił: oto jedna z tych nielicznych książek, których obecność tłumaczy samą już potrzebę i dalszy byt literatury, jest dowodem siły znikomych słów, usprawiedliwieniem trudów i zawodów pisarskiej pracy.

Niestety, "Maria" nie sięga rangi innego dramatu Babla, świetnego "Zmierzchu".

Sprawia on wrażenie, jakby brulionowego zapisu, do którego, z myślą o scenie pisarz wcisnął strzępy porewolucyjnej rzeczywistości, okruchy życia rozbitków, którzy szukają jakiejś dróżki w mroku, ale za wiele już sił do podróży nie mają. Gasną więc, bo, jak powiada Babel, ludzie nie dlatego umierają, gdyż mają lata, lecz dlatego, iż mają już dosyć. Więc ta sztuka, jak się powiedziało, brulionowa, rysuje ciąg scenek, kilkanaście potarganych życiorysów, lecz wszystko ma sznyt zewnętrznego malunku, nie zaś wewnętrznej siły.

Trudna jest rola reżysera w takiej sytuacji choć zdarza się w teatrze, że nawet teksty niedoskonale nabierają pod ręką inscenizatora nieprzeczuwalnego w lekturze blasku. Piotr Cieślak, reżyser spektaklu w Powszechnym, nie pomógł jednak autorowi. Przedstawienie jest ciężkie, nie dodała temu ognia także scenografia a, i aktorzy, w tym oczekiwaniu na Marię, której nie ma na scenie, lecz jest w ideowym przesłaniu sztuki, nużą publiczność i siebie. Ciekawe swoją drogą, dlaczego teatr, jeśli już przypomniał sobie Babla, nie wziął się za "Zmierzch". Chyba, że chcąc znaleźć jakieś bliższe przekładnie do współczesności, dostrzegł je w kilku skeczowych odzywkach o kartkach i ogonkach przed sklepami.