Artykuły

Kultura w Polsce rozwija się w sposób równomierny – powiedział wicepremier minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński w Lublinie, gdzie uczestniczył we wtorek w uroczystości z okazji 40-lecia kwartalnika literacko-artystycznego „Akcent”.

Wicepremier powiedział, że ministerstwo ma obowiązek wspierać rozwój kultury równomiernie w całym kraju. „I nam się to udaje” – podkreślił Gliński na briefingu prasowym.

Przypomniał, że ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego w ciągu 4,5 roku zwiększyło swój budżet o prawie 1,5 mld zł. „O 40 proc. ten budżet wzrósł właśnie po to, żeby można było jeszcze bardziej intensywnie wspierać najróżniejsze projekty” – powiedział wicepremier.

Gliński podkreślił, że do woj. lubelskiego, z 33 projektów prowadzonych przez ministerstwo, na różne działania trafiło w sumie 75 mln zł, a jeśli chodzi o projekty europejskie to jest to kwota około 156 mln zł. „Lublin i woj. lubelskie to jest równoprawna część Polski. Nie ma żadnego podziału na Polskę taką czy inną. Kultura się wszędzie rozwija w sposób równomierny i z tego możemy być chyba wszyscy dumni” – dodał.

Wicepremier uczestniczył w Lublinie w spotkaniu z okazji 40-lecia istnienia kwartalnika literacko-artystycznego „Akcent”. Gliński powiedział, że w ciągu tych 40 lat „Akcent” był nie tylko świadkiem historii, ale także jej ważną częścią, „wpływała ona bezpośrednio na jego losy i rezonowała na jego treści”. Podkreślił, że pismo to - w którym publikowane są wysokiej klasy teksty o charakterze literackim, naukowym czy eseistycznym - przyjęło rolę swoistego łącznika i „wspiera ponadnarodowe i podkulturowe zrozumienie i współpracę”.

Według Glińskiego „Akcent” jest szczególną instytucją kultury o charakterze enklawowym. „Enklawy często chronią to, co najcenniejsze, a we współczesnej kulturze niestety muszą także bronić tego, co najcenniejsze. Akcent to jest takie miejsce, które często jest pewnie niedoceniane, takie trochę dziwne, taka instytucja kultury, która zajmuje się szczegółem, czymś nieznanym, jakimś poszukiwaniem, czymś, co nie jest na pewno mainstreamowe” – powiedział wicepremier.

Jego zdaniem to instytucja szczególnie cenna, bo przeciwstawia się „tym wszystkim znamionom współczesnej kultury, które uważamy za kryzysowe”. „W jakimś sensie mamy do czynienia z kryzysem kultury globalnej, z kryzysem treści, formy, z tabloidyzacją kultury i Akcent jest jedną z tych instytucji, która zachowuje się w tych całych okolicznościach tak, jak trzeba” - dodał Gliński.

Podczas jubileuszu zaprezentowano film dokumentalny pt. „Akcent/40” poświęcony historii pisma, przygotowany przez TVP3 Lublin. „Sam dziwię się, że to już 40 lat, bo wydaje mi się z to tak (było) niedawno, ten entuzjazm, który we wszystkich nas w roku 1980 wyzwalał energię, z której spora część szczęśliwie przetrwała jeszcze do dzisiaj” – powiedział założyciel i redaktor naczelny „Akcentu” Bogusław Wróblewski.

Uroczystości towarzyszyła konferencja pt. „Na pograniczu narodów i kultur ze wschodniej perspektywy” a także spektakl Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice pt. „Oratorium Pytyjskie” w reżyserii Włodzimierza Staniewskiego.

Kwartalnik „Akcent” ukazuje się w Lublinie od maja 1980 r. Jest czasopismem niezależnym, utrzymuje się z dotacji budżetowych oraz dobrowolnych wpłat. Wydawany początkowo jako almanach, po wydarzeniach Sierpnia 1980 został zalegalizowany jako czasopismo poświęcone literaturze, sztukom plastycznym i naukom humanistycznym. W latach 80. XX w. na skutek restrykcji politycznych był dwukrotnie zawieszany przez cenzurę.

W jakimś sensie mamy do czynienia z kryzysem kultury globalnej, z kryzysem treści, formy, z tabloidyzacją kultury i "Akcent" jest jedną z tych instytucji, która zachowuje się w tych całych okolicznościach tak, jak trzeba

- mówi Piotr Gliński

W kwartalniku wiele uwagi poświęcane jest m.in. analizie procesów kulturowych, jakie zachodzą na pograniczu narodowości. Pismo popularyzuje też literaturę polską tworzoną na obczyźnie, już w latach 80. prezentowano w nim twórczość pisarzy emigracyjnych. „Akcent” prezentował też pierwsze polskie przekłady m.in. „Spotkania w Telgte” Guentera Grassa, „Szatańskich wersetów” Salamana Rushdiego, czy opowiadań Izaaka Baszewisa Singera. Na swojej stronie internatowej pismo publikuje obecnie tłumaczenia na różne języki wierszy polskich poetów.

W „Akcencie” publikowali swoje teksty m.in. Karl Dedecius, Istvan Kovacs, Michał Głowiński, Ryszard Kapuściński, Tadeusz Konwicki, Wiesław Myśliwski, abp Józef Życiński, Wacław Oszajca, Jacek Dehnel, Paweł Huelle. Debiutowali tu m.in. Marcin Świetlicki, Piotr Szewc, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki.

Redakcja „Akcentu” razem z Wschodnią Fundacją Kultury „Akcent” opublikowała też serię wydawniczą „Biblioteka Siedemsetlecia”, dla upamiętnienia 700. rocznicy nadania Lublinowi praw miejskich. Na serię tę składają się książki ukazujące historyczne i współczesne znaczenie Lublina, jego kultury i wielonarodowych tradycji pogranicza Wschodu i Zachodu.