Artykuły

"Życie intymne Jarosława" Magdy Kupryjanowicz i Michała Kurkowskiego w reż. Kuby Kowalskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Pisze Grażyna Antoniewicz w Polsce Dzienniku Bałtyckim.

"Życie intymne Jarosława" Magdy Kupryjanowicz i Michała Kurkowskiego w reż. Kuby Kowalskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Pisze Grażyna Antoniewicz w Polsce Dzienniku Bałtyckim.

Zmarnowana szansa, czyli po premierze spektaklu „Intymne życie Jarosława" na scenie Malarnia Teatru Wybrzeże.

Po obejrzeniu tego spektaklu nasuwa się refleksja - rządzi nami przekonanie, że trzeba być współczesnym. Padają przed tym fetyszem na klęczki także artyści.Tu spotykają się realiści i twórcy awangardowi. Być współczesnym to w ich przekonaniu mieć rozeznanie w epoce i panować nad tworzywem. Teatr powinien być obrazem czasu, a że na czasie jest LGBT - to napiszmy i wystawmy sztukę na ten temat, nie ukrywam ważny i gorący, potrzebny w kraju, w którym kwestionowana jest godność i prawa osób homoseksualnych. Toteż najnowszej premiery Teatru Wybrzeże „Intymne życie Jarosława", w reżyserii Kuby Kowalskiego (przed ośmioma laty zrealizował znakomite „Ciała obce") oczekiwałam z ogromnym zaciekawieniem.

W kostnicy

Kornelia Dzikowska zbudowała na scenie Malarni scenografię z rusztowań, zasłoniętych malarską folią. Okazały się zaskakująco funkcjonalne, pozwalając aktorom na różnorodne działania sceniczne.

Spektakl zaczyna się 30 maja 1959 r. sceną, gdy Iwaszkiewicz (w tej roli Krzysztof Matuszewski) stoi w kostnicy szpitala przeciwgruźliczego w Turczynku. Tu leży zmarły na gruźlicę Jerzy Błeszyński, ostatnia wielka miłość pisarza. Obserwuje, jak człowiek odpowiedzialny za przygotowanie ciała do pochówku -Dziad Szpitalny (świetny Robert Ciszewski), starannie je obmywa, wyciera i namaszcza, mówiąc:

Za wcześnie przyszedł, co braciszku?

umyć cię nie zdążyłem

a ludzie boją się zapachu takich jak ty

intymnej woni śmierci..

ale zmarłych nie czuć

to życie tak śmierdzi

zaraz je zmyję z ciebie, braciszku

tylko mi trochę dopomóż.

- Trzeba mieć naprawdę piękne rysy twarzy, żeby we śnie nie wydawać się zwierzęciem - mówi Iwaszkiewicz. Za chwilę odda zmarłemu swój wełniany garnitur, śnieżnobiałą koszulę i rubinowe szpilki. Jest coś poruszającego w scenie ostatecznego pożegnania kochanków - tragizm, spotkanie ze śmiercią, wzruszająca czułość i miłość.

Anna i kochanek

Postać Jurka - kochanka, muzy i przyjaciela pisarza - gra jednocześnie trzech aktorów: Robert Biedroń, Marcin Miodek i debiutujący w Teatrze Wybrzeże Jan Napieralski. Reżyser ciekawie prowadził postać Anny, jest wyciszona i stonowana. Widzimy jak idzie blisko ściany, starając się nie rzucać w w oczy, świadomie odsuwa się na drugi plan w tym miłosnym trójkącie. Iwaszkiewicz nie krył swoich skłonności homoseksualnych przy milczącym przyzwoleniu żony, która opieką i troską otaczała zarówno męża, jak i jego kochanka Jerzego.

Miłosny trójkąt

Są dwie znakomite sceny w spektaklu - to pożegnanie ukochanego w kostnicy i ostatnia - wzruszając scena-rozmowa Iwaszkiewicza z żoną:

Kiedyś myślałem, że chciałbym umierać, trzymając za rękę jakiegoś pięknego chłopca, efeba, symbol życia albo otoczony miłością córek, wśród wnuków teraz, gdy śmierć się zbliża, czuję, że pewną ulgę mogłaby sprawić mi tylko twoja ręka - mówi pisarz.

Widzimy człowieka, świadomego swojej sytuacji i położenia, rozdartego między miłością do żony i kochanka.

Historia erotycznej relacji jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy z młodszym o 40 lat mężczyzną to materiał na świetny dramat.

Niestety, zmarnowany. Przedstawienie rozczarowało mnie i znużyło. Czy wina to tekstu, czy reżyserii? Nie wiem. Przez większość czasu oglądamy chaos, nużącą publicystykę, a była szansa żeby powstał spektakl wybitny. Autorami sztuki są Magda Kupryjanowicz, Michał Kurkowski i Kuba Kowalski. Tekst oparty został na listach Jarosława Iwaszkiewicza do Jerzego Błeszyńskiego i „Dzienniku" pisarza. Autorem interesującej muzyki do spektaklu jest Rafał Ryterski.