Artykuły

Multimedialną instalację będącą prezentacją dziewięciu budynków wzniesionych w Krakowie według projektów Adolfa Szyszko-Bohusza można oglądać w Muzeum Akademii Sztuki Pięknych. Tytuł wystawy nawiązuje do wszechstronnych zainteresowań i działalności architekta, konserwatora zabytków, profesora i rektora krakowskiej uczelni.

Ekspozycja zamyka obchody Roku Adolfa Szyszko-Bohusza w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki i 70-lecia Wydziału Architektury Wnętrz.

Sto lat temu Adolf Szyszko-Bohusz został zatrudniony na uczelni jako profesor w Katedrze Konserwacji Zabytków, był też jej rektorem od 1922 do 1929 roku i reformatorem. Jako rektorowi Akademia zawdzięcza mu swoje otwarcie się na sztuki projektowe, architekturę wnętrz, konserwację zabytków, a w konsekwencji - na szeroko pojęty design.

Twórcy wystawy chcą przypomnieć, jak wiele Szyszko-Bohuszowi zawdzięcza także Kraków. W multimedialnej instalacji połączone zostały makiety dziewięciu wybranych budynków zaprojektowanych przez tego architekta, mapa miasta oraz audiowizualna projekcja - mapping 3 D - dzięki któremu zwiedzający zobaczą, jak dziś wyglądają elewacje obiektów wzniesionych w okresie międzywojennym.

"Prof. Szyszko-Bohusz był w awangardzie. Był intensywnie nastawiony na poszukiwania. Kiedy patrzymy na zaprojektowane przez niego budynki, widzimy, że są one bardzo różne. Modernizm, w którym tkwił jednocześnie umożliwiał mu szukanie różnych form i rozwiązań" - mówiła prof. Beata Gibała-Kapecka z Wydziału Architektury Wnętrz, która razem z dr Magdaleną Szymańską jest kuratorem wystawy. "Nasza instalacja to raczej opowieść o wrażeniach, jakich doświadczamy w kontakcie z jego architekturą. Pokazujemy widzom, jak jego poszukiwania były różne" - podkreśliła.

W jednej instalacji połączone zostały wykonane w skali 1:100 makiety najbardziej znanych obiektów projektu Szyszko-Bohusza m.in. gmachu banku PKO na przy ul. Wielopolu, domu Pracowników Pocztowej Kasy Oszczędności przy ul. Zyblikiewicza, Domu Związku Polskich Artystów Plastyków przy ul. Łobzowskiej, Domu im. Józefa Piłsudskiego na krakowskich Oleandrach i willi Domeyki w Cichym Kąciku. "Nie sposób nie rozpoznać tych budynków. Mapa miasta na pewno pomaga w ich lokalizacji" - mówiła dr Magdalena Szymańska.

Jak podkreślają kuratorki ze względu na niewielką przestrzeń Muzeum ASP nie można by przygotować w nim prezentacji o całokształcie dokonań Szyszko-Bohusza, dlatego wystawa koncentruje się na jego wpływie na architekturę Krakowa i na zasługach dla ASP, a instalacja może stać się dla widzów inspiracją do własnych poszukiwań. Kierownik Muzeum ASP i koordynator wystawy Małgorzata Sokołowska podkreśla, że w miarę upływu czasu budynki zaprojektowane przez Szyszko-Bohusza są coraz bardziej charakterystyczne i rozpoznawalne: wyróżniają się prostymi bryłami i rytmem podziałów pionowych połączonych z formami kolistymi.

Tytuł wystawy nawiązuje do wszechstronnej działalności architekta, który od 1916 roku był kierownikiem prac renowacyjnych w Zamku Królewskim na Wawelu. Jako konserwator Wzgórza Wawelskiego odkrył i zrekonstruował rotundę św. Feliksa i Adaukta, badał kryptę św. Leonarda, zdecydował o powiększeniu krypty Wieszczów i urządzeniu krypty marszałka Józefa Piłsudskiego wraz z nowym zejściem do podziemi.

"Warto wymienić zasługi Szyszko-Bohusza dla Akademii Sztuk Pięknych: otwarcie uczelni na kierunki projektowe, architekturę wnętrz i design. Wspólnie z Józefem Gałęzowskim rozbudował uczelnię, adaptując trzecie piętro jej gmachu na pracownie artystyczne, zorganizował galerię portretów rektorów, pod jego patronatem ukazywał się miesięcznik +Sztuki Piękne+ - pierwsze czasopismo wydawane przez krakowską ASP. Za jego kadencji rektorskich narodził się zwyczaj nadawania tytułu profesora honorowego. Był człowiekiem niezwykle zaangażowanym, odpowiedzialnym i chętnym do współpracy z ludźmi. Był bardzo wszechstronny" - podkreśliła dr Magdalena Szymańska.

"Adolf Szyszko-Bohusz i Władysław Jarocki należeli do pokolenia, którego siły twórcze przypadły na okres wyczekiwanej przez Polaków niepodległości. Wyszli z domów o olbrzymim potencjale patriotyzmu. Prof. Jarocki położył ogromne zasługi dla ratowania zabytków nie tylko na Kresach, ale też w głębi kraju, a Szyszko-Bohusz współpracował z nim przy zakupie dla studentów Domu Pracy Twórczej na zakopiańskiej Harendzie. Ich życiorysami i dokonaniami można by obdzielić wiele osób" - dodała Małgorzata Sokołowska.

Wystawa "Adolf Wszystko Bohusz" potrwa do 8 listopada. Można ją zwiedzać od poniedziałku do soboty od g. 10.00 do 18.00. Wstęp jest wolny. Ze względu na obostrzenia sanitarne związane z pandemią koronawirusa obowiązują maseczki.

Ekspozycję, która wpisuje się w cykl "Z dziedzictwa Akademii" zorganizowali: Muzeum ASP i zespół projektowy z obchodzącego 70-lecie istnienia Wydziału Architektury Wnętrz ASP we współpracy z Małopolskim Ogrodem Sztuki Teatru im. J. Słowackiego. W zespole projektowym znaleźli się: dr Magdalena Szymańska (MASP), mgr Małgorzata Sokołowska (MASP), prof. dr hab. Beata Gibała-Kapecka (WAW), mgr Anna Bas (MOS), mgr Hubert Albertusiak, mgr Kaja Czajczyk, dr Patrycja Ochman-Tarka, mgr Łukasz Skwara oraz dr Michał Pilikowski.