Artykuły

W połowie listopada pisaliśmy, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wstrzymało wypłaty dotacji dla podmiotów, którym przyznano pomoc finansową w ramach Funduszu Wsparcia Kultury. Spowodowane to było, jak twierdzi resort, potrzebą weryfikacji wniosków. Dziś już wiadomo, że po tej weryfikacji subwencje dla niektórych instytucji zostały zmniejszone, a największe cięcia budżetowe spotkały teatry.

Przypomnijmy, że z powodu trwającej epidemii ministerstwo w ramach utworzonego Funduszu Wsparcia Kultury oferuje pomoc finansową na bieżącą działalność muzyczną, teatralną i taneczną oraz na utrzymanie miejsc pracy w sektorze kultury. Na ten cel przeznaczono 400 mln zł. Pomoc finansową ma otrzymać ponad 2 tys. podmiotów: samorządowych instytucji artystycznych, organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorców prowadzących działalność kulturalną, w tym polegającą na świadczeniu usług wspomagających tę działalność przez organizację zaplecza technicznego, na finansowanie lub refinansowanie wydatków ponoszonych w okresie od 12 marca do 31 grudnia 2020 r.

Działanie Funduszu Wsparcia Kultury

Fundusz od początku swojego istnienia wywołuje wiele dyskusji i emocji w środowisku kulturalnym. Po niedawnych kontrowersjach wokół przyznanych dotacji artystom komercyjnym, a następnie po wstrzymaniu wszelkich wypłat, w ostatnich dniach instytucje zaczęły otrzymywać powiadomienia o nowych, zredukowanych kwotach. Ministerstwo tego nie komentuje, dotychczas nie opublikowano listy beneficjentów ani kwot im przyznanych. Beneficjenci Funduszu są zobligowani do wydatkowania środków do końca roku i rozliczenia się z tych wydatków do 15.01.2021 r.

Jak można przeczytać na oficjalnej stronie ministerstwa, weryfikacją wniosków zajmowały się Instytut Muzyki i Tańca oraz Instytut Teatralny, które są operatorami Funduszu. Poddano analizie m.in. zgodność oświadczeń składanych przez beneficjentów z ich faktycznym profilem działalności. Potwierdzono, że rekompensaty przydzielono podmiotom uprawnionym, prowadzącym działalności w obszarze kultury i produkcji artystycznej. Są wśród nich także jednostki działające w kilku dziedzinach. Wszelkie wyjaśnienia oraz odpowiedzi na nurtujące pytania można znaleźć na stronie resortu.

Niższe dotacje dla teatrów z Trójmiasta

Jak wygląda na tym tle sytuacja teatrów z Trójmiasta? Dowiedzieliśmy się, że wszystkie trójmiejskie instytucje teatralne wnioskujące o dotację otrzymały obniżone subwencje w stosunku do tego, o co wnioskowano. Jak utrzymuje resort, w puli najwyżej ocenionych podmiotów i o najwyższych przyznanych kwotach dofinansowania znalazły się przede wszystkim duże samorządowe instytucje artystyczne, takie jak: Teatr Muzyczny w Gdyni, Teatr Muzyczny Roma, Teatr Kwadrat czy Opera i Filharmonia Podlaska.

Szefowie teatrów zauważają, że większym problemem w tej sytuacji jest nie samo obniżenie subwencji, lecz czas, jaki pozostał do jej rozdysponowania oraz rozliczenia.

- Teatr Muzyczny wystąpił z wnioskiem o rekompensatę utraconych wpływów z Funduszu Wsparcie Kultury w kwocie 4,389 mln. Na pierwszej liście beneficjentów wymieniono przyznaną nam kwotę 4 mln złotych. Po weryfikacji, która nastąpiła w wyniku protestów medialnych, kwota ostatecznie została zmniejszona do 3 763 400 złotych. Na taką kwotę umowa została podpisana i zatwierdzona 7 grudnia 2020 r. Dla największego teatru muzycznego w Polsce najistotniejsze jest możliwie szybkie rozdysponowanie środków (w momencie, kiedy pojawią się na koncie) zgodnie z przedstawionym finansowym planem. Na wydatkowanie mamy czas do końca grudnia, czyli roku budżetowego, zaś rozliczyć musimy środki do 15 stycznia 2021 r. W chwili obecnej musimy "mocno ścigać się z czasem" - informuje nas Bogdan Gasik, z-ca dyrektora Teatru Muzycznego w Gdyni.

Opera Bałtycka w Gdańsku finalnie otrzymała 664 647 zł. Kwota ta jest nieco niższa niż ta, która została przyznana w pierwotnej wersji, czyli 709 600 zł.

Z kolei subwencja Polskiej Filharmonii Bałtyckiej została obniżona o 96 tys. złotych.

- Przyznano nam ostatecznie 1,61 mln zł, czyli o 96 tys. zł mniej niż pierwotnie. Nie otrzymaliśmy uzasadnienia takiej decyzji, ale wiemy, że redukcja środków przyznawanych instytucjom kultury dotyka wszystkich beneficjentów programu. Nie zmieniły się zasady wykorzystania środków. Wszystkie instytucje kultury mają czas na wydatkowanie środków z dotacji do końca roku kalendarzowego, a do 15 stycznia należy się z tego rozliczyć - mówi Łukasz Rudziński, specjalista ds. PR Filharmonii.

Gdański Teatr Miniatura otrzymał około 2 tys. zł mniej niż w pierwszej decyzji, czyli 97 031,00 zł.

- O tym, że dostaliśmy zmniejszone środki dowiedzieliśmy się już w formularzu z informacjami do umowy. Natomiast w związku z tym, że środki mają być wydane do końca roku, to wszystko odbywa się w zawrotnym tempie. Wiadomo, że to jest wyjątkowa sytuacja. Jestem zdziwiona, znając urzędowe procedury, że jednak da się działać tak szybko. Ale trzeba podkreślić, że też jest duża pomoc konsultantów - my akurat dzwonimy do Instytutu Teatralnego - bardzo szybko można uzyskać wskazówki i poradę - przyznaje Agnieszka Kochanowska, rzeczniczka i kierowniczka literacka Miniatury.

Z kolei Teatr Miejski w Gdyni wnioskował do Ministerstwa o wsparcie wysokości 460 tys. złotych i taka kwota została mu pierwotnie przyznana. Po weryfikacji kwota ta została zmniejszona o 16 tys. zł.

- U nas zmniejszono przyznaną kwotę o 22,6 proc. względem kwoty wnioskowanej, która w pierwszej informacji o beneficjentach Funduszu została nam przyznana w całości. Nie podano nam żadnego uzasadnienia obniżenia przyznanej dotacji - mówi Jagoda Białogrodzka z Teatru Komedii Valldal.

Jedynie gdański Teatr Wybrzeże nie wystąpił o pieniądze z Funduszu Wsparcia Kultury. Teatr już wcześniej otrzymał wsparcie finansowe z Ministerstwa Kultury i "Tarczy 4.0", więc kolejna dotacja mu nie przysługiwała. Jak podkreślił w rozmowie z nami dyrektor Wybrzeża Adam Orzechowski, dzięki temu wsparciu sytuacja finansowa teatru jest stabilna.