Łódź. O Idzie Kamińskiej na Festiwalu Kultury Jidysz
Projekcje filmów niepokazywanych w Polsce od 1939 roku, film z udziałem Ester i Idy Kamińskich oraz unikatowych dokumentów z prywatnego archiwum Stevena Spielberga to atrakcje zaczynającego się w poniedziałek [16 października] Festiwalu Kultury Jidysz.
Festiwal składa się z kilku niezależnych części. Pierwsza to Festiwal Sztuki Filmowej Jidysz. Perłą będą dokumenty z prywatnego archiwum Stevena Spielberga: pięć 10-minutowych dokumentów Icchaka Goskina o życiu lokalnych społeczności żydowskich, które zostaną pokazane pod wspólnym tytułem "Pięć miast". Zdjęcia powstawały wiosną 1939 roku we Lwowie, Wilnie, Krakowie, Białymstoku i Warszawie.
- Istnieje też podobno dokument pokazujący łódzkich Żydów, ale na razie nie udało się nam do niego dotrzeć - mówi Małgorzata Burzyńska-Keller, dyrektor festiwalu.
Po raz pierwszy po wojnie zostanie wyświetlone "Ślubowanie" Henryka Szaro z udziałem Ester Rachel Kamińskiej i jej córki Idy Kamińskiej, patronki Teatru Żydowskiego w Warszawie, nominowanej do Oscara za rolę w słynnym i nagrodzonym statuetką czechosłowackim "Sklepie przy głównej ulicy" Elmara Klosa i Jána Kadára oraz "Za grzechy" Aleksandra Martena. Specjalnie na festiwal zostały przetłumaczone nie tylko listy dialogowe tych filmów, ale i teksty modlitw.
W programie znajdą się także dokumenty "My, którzy przeżyliśmy" Natana Grossa oraz "Jej teatr" Władysława Forberta o Idzie Kamińskiej. Nie zabraknie również tytułów należących do kanonu filmów jidysz nakręconych w Polsce w latach 30. "Dybuk" [na zdjęciu] Michała Waszyńskiego, "Błazen purymowy" i "Judeł gra na skrzypcach" Józefa Greena i Jana Nowiny-Przybylskiego, "Mateczka" Józefa Greena i Konrada Toma oraz "List do matki" Józefa Greena i Leona Trystanda nie tylko będą pokazane na festiwalu, ale też jego organizator - Fundacja Ochrony Dziedzictwa Kultury Żydów we współpracy z Instytutem im. Adama Mickiewicza - wyda je na płytach DVD.
- Festiwal Kultury Jidysz zaprezentuje dorobek artystyczny żydowskiej diaspory mieszkającej w Polsce i używającej jidysz jako języka potocznego i codziennego - mówi Burzyńska-Keller.
Wszystkie projekcje poprzedzą prelekcje przybliżające kino żydowskie oraz poszczególne filmy.
