Radom. Film o młodzieńczych latach Wajdy
Powstaje film o młodzieńczych latach Andrzeja Wajdy. A młodość Wajdy to Radom, w filmie znajdzie się więc wiele ujęć z naszego miasta. W poniedziałek filmowcy gościli w Radomiu.
Wszystko zaczęło się od obrazu, na który przez przypadek trafił Piotr Augustynek, kamerzysta, producent filmowy. Okazało się, że przedstawiony na obrazie młody człowiek to Andrzej Wajda, a w tle za nim widać jeden z radomskich kościołów. Autoportet powstał, w latach 1945-46 r., gdy Wajda myślał już o opuszczeniu Radomia i studiach na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Obrazek był upominkiem dla znajomej dziewczyny.
- Dziś już ona, niestety, nie żyje, ale Wajda pamięta ją, zachowały się ich listy, takie bardzo osobiste - mówi Krzysztof Tchórzewski. Zna on Andrzeja Wajdę od wielu lat. - Asystowałem przy jego dwu filmach, byłem w tym samym zespole filmowym. To znajomy mojego ojca Jerzego Tchórzewskiego, jeszcze z czasów Akademii Sztuk Pięknych. Rozmawialiśmy o tym obrazie, o latach młodości Wajdy i stwierdziłem, że te opowieści są bardzo ciekawe, że warto by zrobić o tym film - mówi Tchórzewski. - Wajda od razu powiedział: skoro tak, to musicie jechać do Radomia - dodaj.
No i filmowcy przyjechali. Przygotowując się do produkcji, odwiedzili wspominane przez sławnego reżysera miejsca: ul. Żeromskiego, park, dom przy ul. Malczewskiego, gdzie mieszkała rodzina Wajdów, okoliczne tereny należące kiedyś do wojska, gdzie służył ojciec Wajdy. Pojawili się też w miejscach, które obecnie są w Radomiu ważne dla zdobywcy Oscara - Muzeum Sztuki Współczesnej, obdarowanemu przez Wajdę wieloma obrazami i w Centrum Sztuki Współczesnej "Elektrownia", którego powstanie zainicjował reżyser.
- Najchętniej przygotowalibyśmy kilka filmów. Raz o tym dawnym Radomiu i jego mieszkańcach wspominanych przez Wajdę i drugi o świetnych zbiorach muzeum, o inicjatywie budowy Elektrowni. Mam nadzieję, że w ciągu kilku najbliższych miesięcy uda nam się zrealizować te plany i że filmy zagoszczą i w 1 TVP, i Na TVP Kultura - mówi Tchórzewski. On sam całkowicie zgadza się z Wajdą, że Radom to ciekawe miasto, przed którym jeszcze wszystko to, co dobre. - Może uda się wam zbudować Centrum Sztuki Współczesnej szybciej niż w Warszawie i to tu będą zjeżdżać miłośnicy sztuki - mówi Tchórzewski.
Do tego wszystkiego z Radomia pochodzi też żona Tchórzewskiego. - A że ją bardzo kocham, to muszę też myśleć ciepło o jej mieście. To zresztą wcale nie jest trudne. Lubię klimaty takich miast, to że nie jest się tu tak anonimowym jak w wielkich aglomeracjach. Nawet w Warszawie szukaliśmy do zamieszkania takich bardziej kameralnych dzielnic, starszych kamienic. Dlatego z przyjemnością spełniam prośbę pana Wajdy, jestem tu i obiecuję, że będę promował Radom - wyznaje Tchórzewski.
***
Radomskie lata Andrzeja Wajdy
Do Radomia Andrzej Wajda trafił w 1935 r., gdy jego ojciec, oficer Wojska Polskiego, został tu przeniesiony z Suwałk. Rodzina mieszkała w wojskowych blokach, które znajdują się przy obecnej ul. Malczewskiego. Do szkoły biegał uczeń Andrzej Wajda przez Stary Ogród na ul. Nowospacerową. Stał tam drewniany, już nieistniejący budynek.
To w naszym mieście 12-letni Wajda zobaczył pierwsze przedstawienie teatralne w ówczesnym Teatrze Rozmaitości mieszczącym się w gmachu resursy. W Radomiu spędził Wajda całą okupację, tu uczył się malować, brał udział w konspiracji. W 1946 r. przygotował scenografię do amatorskiego przedstawienia "Antygony" i zebrał za to pochlebne recenzje w miejscowej prasie.
W tym samym roku ruszył na studia do Krakowa, na podbój świata. O Radomiu jednak nigdy nie zapomniał. Latami wraz z żoną Krystyną Zachwatowicz przekazywał cenne dary do Muzeum Sztuki Współczesnej, rzucił też pomysł zbudowania centrum sztuki w starej elektrowni. Od 2000 r. Wajda jest Honorowym Obywatelem Radomia. "Mnie z Radomiem łączą bliskie i prawdziwie serdeczne więzi, dlatego że spędziłem w nim część młodości, która zostawiła najważniejsze ślady w życiu" - twierdzi zdobywca Oscara.
