Artykuły

"Peer Gynt" w reż. Ireneusza Janiszewskiego w Teatrze Polskim w Szczecinie. Pisze Mikołaj Radomski w Gazecie Wyborczej - Szczecin.

Ten spektakl to ring, na którym główny bohater ibsenowskiego dramatu zadaje ciosy sam sobie. I choć kreaturą jest odrażającą, każdy w jego postaci odnajdzie kawałek siebie.

Tytułowy Peer nie wzbudza sympatii. Raczej obrzydzenie i litość. Jest obsceniczny, wyrachowany, opętany namiętnościami. Pije, zdradza, kłamie, wdaje się w bójki, nie szanuje matki. Śpi w tym, w czym chodził cały dzień. Za nic ma zasady i normy, mówi, że "ojczyznę wybiera sobie sam". A jednak w postaci świetnie stworzonej przez Sławomira Kołakowskiego jest coś, co każe mu kibicować, mieć nadzieję, że bohater zmieni się i przyniesie ukojenie starej matce.

Dramat Ibsena przedstawia wędrówkę Peera, który w każdej sytuacji chce być sobą. Poznajemy go jako dorosłego mężczyznę, który wskutek swojej niedojrzałości musi uciekać. Rozpoczyna życie na nowo, ale nie zmienia się. Pozostaje zapatrzony w swoje "ja", którego nie potrafi okiełznać. Życie Peera, które on uważa za pełne, w ostatecznym rozrachunku okazuje się jałowe, płaskie, zwyczajne. Nie zasłużył nawet na piekło. Nadaje się tylko do "przetopienia na surowiec do nowego boskiego odlewu". Jego indywidualizm okazał się złudny.

Scenografia przygotowana przez Katarzynę Paciorek jest taka, jak życie bohatera. Dramat rozgrywa się w zaniedbanym pokoju, w którym matka Peera czeka na śmierć, w czerwonym pokoju domu uciech i holu lotniska. Światła są niespokojne i szarpane. Muzyka, zaczerpnięta z kultowego filmu Darrena Aronofsky'ego "Requiem dla snu", potęguje odczucie tragedii ludzkiego losu. Tym, którzy znają film Aronofsky'ego, może jednak przeszkadzać, przywołując dantejskie obrazy życia czwórki bohaterów z Coney Island.