Artykuły

To wdzięczny materiał dla mistrzów sceny - mówi o "Panu Tadeuszu" KRZYSZTOF ORZECHOWSKI, dyrektor Teatru im. J. Słowackiego

DP Po ponad 6 latach istnienia Krakowskiego Salonu Poezji po raz pierwszy jego zapis dotrze do szerokiego grona na płytach CD. A przecież bywały i wcześniej wspaniałe spotkania, godne takiej formy rozpowszechnienia...

- Były, naturalnie, ale cóż - Salony to zjawisko ulotne, jak premiera teatralna. U nas w teatrze każda jest dokumentowana, podobnie jak te niedzielne spotkania z poezją, ale jedynie roboczo. "Panem Tadeuszem", zjawiskiem wyjątkowym w naszej kulturze, postanowiliśmy się podzielić, zwłaszcza że udało nam się do interpretowania kolejnych ksiąg zaprosić wielkich polskich aktorów. Bodaj nigdy wcześniej Mickiewiczowski poemat nie był tak przedstawiony - by każdy aktor czytał jedną księgę. Tak więc inicjatywę redakcji "Dziennika Polskiego", dodania dwunastu płyt do wybranych edycji gazety, przyjęliśmy z radością.

DP Zaczął Andrzej Seweryn, potem czytała Anna Polony...

- ...następnie Anna Seniuk, po niej Krzysztof Kolberger, Jerzy Radziwiłowicz, Księgę VI "Zaścianek" przeczyta w najbliższą niedzielę Teresa Budzisz-Krzyżanowska, później Piotr Adamczyk, Zofia Kucówna... Jerzy Trela zaprezentuje Księgę X, zawierającą spowiedź Jacka Soplicy, na pewno jakąś księgę, może ostatnią, przeczyta Ania Dymna...

DP Był jakiś klucz, który decydował o tym, kto czyta daną księgę?

- Nie; w gronie osób, które decydują o kształcie Salonu dyskutowaliśmy, kogo byśmy chcieli posłuchać. Nie wszystkie pomysły dało się urzeczywistnić - taka ponad godzinę trwająca publiczna lektura to wielki wysiłek dla aktora, skazanego jak w monodramie wyłącznie na siebie. Na początku mogliśmy oczywiście pytać aktorów, którą księgę chcieliby przeczytać; Andrzej Seweryn wybrał "Gospodarstwo", Jurek Trela - "Emigracja. Jacek", Zofia Kucówna - Księgę VIII. Potem wybór był już coraz mniejszy.

DP A którą z ksiąg przeczyta Krzysztof Orzechowski?

- Żadnej, choć czytałem już w Salonie poezję, bardzo to lubię i pewnie umiem, ale przyjęliśmy zasadę, że to wielcy aktorzy czytają "Pana Tadeusza", a ja, nie uprawiając już tego zawodu, nie mogę traktować siebie w kategoriach "wielki".

DP 12 kolejnych ksiąg będziemy dołączać do "Dziennika" najpierw co dwa tygodnie, potem co miesiąc...

- By w grudniu, przed świętami, trafiła do Czytelników Księga XII - "Kochajmy się". Dodam, że całość tego przedsięwzięcia jest właśnie darem con amore wszystkich aktorów, którzy na naszą prośbę zrezygnowali z jakichkolwiek honorariów, co pozwala te płyty ofiarować Czytelnikom "Dziennika Polskiego" bez podnoszenia ceny gazety. Marzy nam się też, by na koniec cała edycja mogła trafić do wybranych placówek oświatowo-wychowawczych, na przykład dla dzieci niedowidzących, może do dzieci Polonii, zwłaszcza tej ze Wschodu, do jakichś bibliotek... Chcemy tym charytatywnym akcentem niejako wypełnić wolę poety, który wyobrażał sobie, że jego wiersze trafią pod strzechy.

DP Jest Pan profesorem uczącym w warszawskiej Akademii Teatralnej reżyserii, czy dla młodych twórców "Pan Tadeusz" to tekst, których ich interesuje, który jest dla nich nośny?

- Podejrzewam, że młodych reżyserów to już nie interesuje, ale dla młodych aktorów dzieło Mickiewicza ma wciąż wielkie znaczenie; rzadko kiedy można znaleźć tak wspaniałą treść, tak bogatą, tak dowcipną, tak barwną, zamkniętą w pięknej rygorystycznej poetyckiej formie, jaką jest trzynastozgłoskowiec. Z punktu widzenia nauczania aktorów nie tylko rytmu wiersza, ale i smakowania słowa w ogóle, jest to ogromnie ważne. Frazy "Pana Tadeusza" są niezwykle sensualne, nadają się więc znakomicie do uczenia zawodu, by potem stać się ogromnie wdzięcznym materiałem dla mistrzów sceny. Wierzę, że docenią to słuchający tych naszych płyt.