Artykuły

I znów w Gdyni kilka majowych dni upłynie pod znakiem teatru. Szykuje się trzecia edycja R@Portu, festiwalu, który zaprezentuje współczesne polskie sztuki. Za wcześnie, by mówić o tradycji, wystarczająco - by już nie pytać, dlaczego tutaj i po co. Wiadomo - impreza się przyjęła, jest oczekiwana, ma swoją publiczność.

Rangę festiwalu podniesie zapewne Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna, wyróżnienie ustanowione przez prezydenta miasta, które zostanie przyznane i wręczone w tym roku po raz pierwszy. Do konkursu mogły być zgłaszane sztuki pisane po polsku, przez żyjącego autora, nigdzie dotąd niewystawiane. Napłynęło ponad 200 tekstów. Nagrodzonych poznamy wkrótce. Jacek Bunsch, twórca i dyrektor R@Portu, miał świetny pomysł na tę imprezę. Uznał, że powinna mieć godnego patrona, swoisty punkt odniesienia dla spektakli ubiegających się o wzięcie w niej udziału. Co więcej, nie zadekretował mistrza raz na zawsze, ale chce, by każdorazowo młodzi twórcy mogli się zmierzyć z inną wielką indywidualnością. Dwa lata temu był to Witold Gombrowicz, poprzednio - Tadeusz Różewicz, teraz - Sławomir Mrożek. Panie i panowie autorzy, reżyserzy i wszyscy artyści teatru: w tym roku znów równaj w górę, do Mrożka!

W rozmowie z Janem Bończą-Szabłowskim, który przygląda się festiwalowi od początku, Jacek Bunsch wspomina, jak zmieniały się kolejne edycje imprezy, co wiązało się z odmiennymi oczekiwaniami wobec teatru i widzeniem świata przez jego twórców. Jak będzie teraz? Jacek Bunsch już dostrzega ciekawe powiązania między spektaklami i zapewnia, że na pewno nie będzie... konwencjonalnie. No, ale jak się ma za patrona Mrożka, to zobowiązuje.

Przedłużeniem ciekawych refleksji o dramaturgii autora "Tanga" oraz jego trwałej obecności w mentalności Polaków i naszym języku, zawartych w rozmowie, jest esej Janusza R. Kowalczyka poświęcony pisarzowi.

37 dramatów w ciągu pół wieku, od "Policji", po "Piękny widok". Za każdym razem zaskakiwał, fascynował, zmuszał do przewartościowań. "Mrożek - pisze Kowalczyk - w satyrycznych utworach, prozatorskich, dramatycznych czy rysunkowych, umiał przemycić głęboką prawdę o świecie, w jakim przyszło nam żyć. Tworzył ironiczne łamigłówki intelektualne, które nigdy nie były aluzjami wprost, więc nawet cenzorzy pozostawali wobec nich bezsilni. W czasach PRL trudno byłoby znaleźć równego Mrożkowi mistrza kamuflażu".

Czasy PRL minęły, a Mrożek wciąż naszym mistrzem jest! Podczas imprezy organizatorzy zapraszają również na wystawę rysunków artysty i plakatów poświęconych jego sztukom. Świetnie - Mrożka nigdy za wiele.