Warszawa. Pożegnanie Józefa Szajny
Józef Szajna, wybitny scenograf, reżyser, scenarzysta i malarz został pochowany w poniedziałek na warszawskich Starych Powązkach. Szajna zmarł 24 czerwca w Warszawie. Miał 86 lat.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczęła msza święta w Kościele św. Karola Boromeusza. Artystę żegnali rodzina, przyjaciele oraz wielbiciele jego twórczości. Obecny był m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski.
Obok trumny złożono ponad 20 wieńców od m.in. prezydenta Lecha Kaczyńskiego, ministra kultury, Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa, Teatru i Galerii Studio w Warszawie oraz Teatru Ludowego w Krakowie.
Mszę św. celebrował ks. Wiesław Niewęgłowski. Podkreślił, że Szajna był człowiekiem wielkiego talentu i mistrzem dla wielu pokoleń. - Nigdy jednak nie ograniczał się tylko do plastyki czy reżyserii" - mówił Niewęgłowski. - W młodości doznał wielkiego dramatu, był więziony w obozach koncentracyjnych (...) Te doświadczenia nie złamały go, bo pokonywał wszystkie przeciwności losu, by mówić ludziom o sensie i wartości życia - podkreślił Niewęgłowski. Jak dodał, doświadczenia te były "pieczęcią na dziełach Szajny", a dzieła swoje - w opinii Niewęgłowskiego - Szajna tworzył, "aby ludzie troszczyli się o swoje człowieczeństwo".
Szajna został pochowany na warszawskich Starych Powązkach z wojskowymi honorami; orkiestra Wojska Polskiego odegrała hymn państwowy, oddano także salwę honorową.
Józef Szajna zajmował się malarstwem, grafiką, scenografią, reżyserią teatralną, był autorem scenariuszy do własnych przedstawień, teoretykiem teatru. Na jego twórczość artystyczną znaczący wpływ miały dramatyczne przeżycia wojenne, pobyt w obozach koncentracyjnych.
Artysta urodził się 13 marca 1922 roku w Rzeszowie. Sławę zawdzięcza przede wszystkim swoim autorskim spektaklom teatralnym, pokazywanym w wielu miejscach świata. Międzynarodowe uznanie przyniosły mu "Reminiscencje" - niemy spektakl teatralny, dzieło poświęcone pomordowanym w czasie okupacji hitlerowskiej artystom krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Inne jego głośne realizacje to m.in. "Witkacy" (1972), "Gulgutiera" i "Replika" (oba w 1973), "Dante" (1974), "Cervantes" (1976) i "Majakowski" (1978).
Początki twórczości malarskiej i graficznej artysty, tak samo jak teatralnej, przypadły na lata 50. O ich charakterze przesądziła powszechna wówczas w Polsce fascynacja sztuką informel. Szajna reprezentował Polskę między innymi na Biennale w Wenecji (1970 i 1990) oraz Biennale w Sao Paulo (1979 i 1989). Jego dzieła znajdują się w zbiorach placówek muzealnych na całym świecie.
