Artykuły

Tegoroczna trójka nominowanych tworzy razem doskonały obraz życia teatralnego w kończącym się roku - o nominowanych do Paszportów Polityki 2008 w dziedzinie teatru pisze Aneta Kyzioł w Polityce.

Mamy tu rzetelny teatr repertuarowy w dawnym stylu, pozbawiony reżyserskich fajerwerków, dyskretnie podążający za autorem, aktorom dający szansę stworzenia ciekawych kreacji, a widzom okazję utożsamienia się z bohaterami i przeżycia zarówno chwil wzruszenia, jak i śmiechu. Ten trend uosabia w naszym zestawieniu Iwona Kempa, reżyserka i dyrektor artystyczna Teatru w Toruniu. Dalej - wciąż silny nurt teatru społecznie zaangażowanego, programowo wchodzącego w narodowe dysputy, za pomocą spektakli (a także performance'ów, koncertów, wystaw i dyskusji) na gorąco komentującego ważne społecznie kwestie (m.in. status kobiet, problemy młodzieży, patriotyzm po polsku, emigrację, agresję). Reprezentantem tego sposobu myślenia o teatrze jest od lat Paweł Łysak, zarówno jako reżyser, jak i dyrektor teatrów, kiedyś w Poznaniu, dziś w Bydgoszczy. Wreszcie nominacja dla Pawła Passiniego wskazuje na rosnący od kilku lat w siłę nurt teatru pozainstytucjonalnego. Młody reżyser, podobnie jak wielu jego rówieśników, nie tylko zresztą z branży teatralnej, swobodnie krąży pomiędzy mainstreamem i alternatywą, z powodzeniem wykorzystując siłę obu. Wszystkim nominowanym, bez względu na wynik obrad Kapituły Paszportów, życzymy sukcesów, jakie są udziałem naszych dotychczasowych laureatów: reżyserujących w kraju i za granicą, zdobywających nagrody i wyróżnienia.

***

Oni nominowali:

Anna R. Burzyńska, "Tygodnik Powszechny", TVP Kraków, Joanna Derkaczew, "Gazeta Wyborcza", Łukasz Drewniak, "Przekrój", "Dziennik", TVP Kultura, Jacek Kopciński, "Teatr", Tadeusz Kornaś, "Didaskalia", Marcin Kościelniak, "Tygodnik Powszechny", "Didaskalia", Wojciech Majcherek, TVP Kultura, Tadeusz Nyczek, "Przekrój", Jacek Sieradzki, "Dialog", "Przekrój", Paweł Sztarbowski, Instytut Teatralny.

Nominowani:

Iwona Kempa

(ur. w 1967 r.), reżyserka, dyrektor artystyczna Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu. Ukończyła Wydział Teatrologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydział Reżyserii Dramatu PWST w Krakowie. Reżyseruje w teatrach całej Polski, jednak najsilniej związana jest ze sceną w Toruniu. Za wystawione tu "Karykatury" Jana Augusta Kisielewskiego miesięcznik "Teatr" przyznał jej nagrodę im. Bohdana Korzeniewskiego dla młodych reżyserów (1997 r.), za wystawione również tu, dekadę później, "Pakujemy manatki. Komedię na osiem pogrzebów" Hanocha Levina otrzymała Laur Konrada. Poza sztukami Samuela Becketta najczęściej sięgała po dramaturgię współczesną. Jej najnowszą premierą są "Rozmowy poufne" według Ingmara Bergmana, wystawione w krakowskim Teatrze im. Juliusza Słowackiego.

Nominujący o Iwonie Kempie:

Mówi się, że polskiej sztuce najbardziej brak tak zwanego mainstreamu. Czyli rzetelnej roboty od dzwonka do dzwonka, żadnych szalonych fajerwerków ani pamiętnych upadków, tylko precyzyjne czytanie inteligentnego tekstu, wnikliwa praca z aktorem i nienachalna reżyseria, która pomaga, a nie wali po głowie. Taki jest teatr Iwony Kempy, od lat, z jej niedawnymi doskonałymi "Rozmowami poufnymi" Bergmana na czele.

Tadeusz Nyczek

Jeszcze jedna niebanalna kobieta w polskim teatrze. Idzie swoją drogą, nie wymachując żadnym sztandarem ideologii czy pokolenia.

Wojciech Majcherek

Za dojrzałość w portretowaniu współczesnego człowieka na scenie, za umiejętność łączenia nowych środków wyrazu z tradycyjnymi walorami teatru, za ciekawie dobierany program, adresowany do dzisiejszego inteligenta, w kierowanym przez nią Teatrze im. Horzycy w Toruniu.

Jacek Sieradzki

Paweł Łysak

(ur. w 1964 r.), reżyser, dyrektor Teatru im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy. Ukończył Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydział Reżyserii PWST w Warszawie, a także odbył staż w BBC Radio Drama w Londynie. Wyreżyserował kilkadziesiąt słuchowisk dla Teatru Polskiego Radia. W 1998 r. wraz z Pawłem Wodzińskim założył Towarzystwo Teatralne, które wprowadziło na polskie sceny wzbudzającą wówczas olbrzymie kontrowersje dramaturgię brutalistów. W latach 2000-2003 wspólnie z Wodzińskim prowadził Teatr Polski w Poznaniu, gdzie wyreżyserował m.in. dramaty Ingmara Villqista, "Księcia niezłomnego" Słowackiego oraz "Terroryzm" braci Priesniakowów. W 2006 r. został dyrektorem Teatru Polskiego im. Konieczki w Bydgoszczy, w którym tworzy teatr o zacięciu społecznym, nowoczesny dom kultury wciągający mieszkańców miasta w organizowane wokół kolejnych premier wydarzenia (performance, wykłady, koncerty, wystawy). Ostatnio wyreżyserował "Sprawę Dantona" Stanisławy Przybyszewskiej.

Nominujący o Pawle Łysaku:

Za stworzenie teatru w mieście, które nie ma za sobą takich barwnych traum jak Legnica i nie wygląda w reportażach tak malowniczo jak Wałbrzych. Odnowił formułę festiwalu Prapremier i uczynił z bydgoskiego Teatru Polskiego instytucję zarówno modelową (gdzie nie brak miejsca na edukację teatralną, konferencje, dyskusje), jak i obdarzoną własnym, wyrazistym charakterem.

Joanna Derkaczew

Konsekwentnie buduje ambitny repertuar i przyciąga nowych widzów projektami organizowanymi wokół każdej z premier. Poza tym wyreżyserował znakomitą "Sprawę Dantona", w której zmusza widzów do walki o własną wolność.

Paweł Sztarbowski

Za "pęd początku", wplecenie premier w sieć projektów, dyskusji i akcji, aktywizujących widzów, teatr i miasto. Nie bez znaczenia jest też przy tej nominacji wysoki poziom artystyczny jego "Sprawy Dantona", niesłusznie egzystującej w cieniu spektaklu Jana Klaty.

Łukasz Drewniak

Paweł Passini

(ur. w 1977 r.), reżyser, aktor, muzyk, kompozytor. Absolwent Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej, uczestnik Akademii Praktyk Teatralnych w Gardzienicach. Jako reżyser współpracuje zarówno ze scenami instytucjonalnymi, jak i teatrami alternatywnymi. Nagrody zdobywały: "Klątwa" Wyspiańskiego, wystawiona w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu (2004 r.), autorskie "Odpoczywanie" z nowohuckiego Teatru Łaźnia Nowa (2007 r.), będące jednocześnie pierwszym polskim spektaklem transmitowanym na żywo w Internecie (w ramach projektu neTTheatre, który stworzył ze Stowarzyszeniem Teatralnym Chorea), a także wystawione wspólnie z Piotrem Ratajczakiem i Łukaszem Witt-Michałowskim "Nic, co ludzkie" o relacjach polsko-żydowskich (lubelska Scena Prapremier In Vitro, 2008 r.). Ostatnio w Muzeum Powstania Warszawskiego wyreżyserował spektakl "Hamlet'44".

Nominujący o Pawle Passinim:

Tęskni za sztuką, która pozwoliłaby nam rozpoznać się w naszym narodowym jestestwie i dlatego na swojego mistrza wybrał Stanisława Wyspiańskiego. Jego dwa świetne spektakle: "Odpoczywanie" i "Hamlet'44", zapowiadają powrót polskiego teatru do romantycznych źródeł.

Jacek Kopciński

Za ogromny entuzjazm i wolę pracy. Jego "Odpoczywanie" było chyba najbardziej oryginalną wypowiedzią artystyczną podczas zeszłorocznego Roku Wyspiańskiego.

Tadeusz Kornaś

Za niezwykle oryginalną wizję autorskiego teatru wywiedzioną z Wyspiańskiego, ale w sposób jak najdalszy od celebrowania rocznic w spektaklu "Odpoczywanie" w krakowskiej Łaźni Nowej.

Jacek Sieradzki

Ponadto zgłoszeni zostali:

Michał Borczuch (reżyser), Grzegorz Bral (reżyser, dyrektor wrocławskiego Teatru Pieśń Kozła), Paweł Demirski (dramaturg), Tupika (muzyczny duet: Paweł Szamburski i Patryk Zakrocki), Krystyna Janda (aktorka, dyrektor warszawskiego Teatru Polonia), Anna Maria Karczmarska (kostiumografka), Wojtek Klemm (reżyser, dyrektor Teatru im. C.K. Norwida w Jeleniej Górze), Dominika Kluźniak (aktorka), Justyna Łagowska (scenografka), Maria Seweryn (aktorka), Bartosz Szydłowski (reżyser, dyrektor Teatru Łaźnia Nowa w Nowej Hucie), Marcin Wierzchowski (reżyser), Tomasz Wygoda (tancerz, choreograf), Barbara Wysocka (aktorka, reżyserka), Małgorzata Sugiera, Mateusz Borowski, Joanna Zając, Wojciech Baluch (redaktorzy serii wydawniczej "Interpretacje dramatu").