Przejrzeć się w lustrze
"Świętoszek" w reż. Bogdana Michalika w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. Recenzja w "Raporcie".
Trudno o bardziej aktualny tekst niż "Świętoszek" Moliera - komedia, która ostrzem satyry trafia w obłudę, zakłamanie, dwulicowość. Napisany błyskotliwym językiem, skrzący się dowcipem i ironią "Świętoszek" jest w swojej istocie dramatem oskarżającym społeczeństwo o brak rozsądku, rozwagi i uczciwości. Spektakl w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu [na zdjęciu], wyreżyserowany przez Bogdana Michalika, akcentuje przede wszystkim uniwersalne przesłanie komedii, zawieszając "Świętoszka" niejako poza czasem. Ten krok interpretacyjny widoczny jest już od pierwszych chwil spektaklu, we wprowadzonym przez reżysera prologu, który - tak jak i epilog, chyba nazbyt grubą kreską - podkreśla, że chodzi tu o ponadczasowość. Konsekwentnie są też piękne, wysmakowane kostiumy, zaprojektowane przez Annę i Tadeusza Smolickich. Wraz z ascetyczną, niezwykłą scenografią, która składa się niemal wyłącznie z bordowo-czerwonej, ogromnej aplikacji, budują wyjątkowo sugestywny skrót myślowy, podkreślając niezmienność pewnych zachowań i prawd. Pomiędzy widownią a sceną stoi rama lustra, w której "odbijają się" nasze wady i przywary. W ten sposób zostaje przełamana przezroczystość między sceną a widownią. Rozbicie umowności i konwencji w kostiumie i scenografii służy reżyserowi do zbudowania dość spójnej wizji "Świętoszka" jako moralitetu piętnującego rzeczywistość. Doskonale widać tę strategię w grze aktorów, którzy wyraźnie odchodzą od tradycji przypisanej Molierowskim bohaterom, "wychodząc" w ten sposób z roli. Postaci (zwłaszcza Tartufe Zbigniewa Leraczyka i Orgon Wojciecha Leśniaka) jedynie wzmacniają więc wrażenie, że korowód, który przyszło nam oglądać, to zbiór postaci aż nadto podobnych do nas samych.
