Artykuły

Nie zajmuję się gwałceniem autorów. Staram się zachować język Żeromskiego, jestem mu wierna - mówi Anna Kękuś-Poks, reżyserka "Dziejów grzechu" we wrocławskim teatrze Capitol. Premiera adaptacji kontrowersyjnej książki Stefana Żeromskiego 16, 17 i 18 stycznia.

Powieść, która ukazała się w 1908 roku, wywołała spore poruszenie. Eliza Orzeszkowa nazwała autora erotomanem i podejrzewała go o histerię. Pisano też, że "Dzieje grzechu" to "powieść dla kucharek", "romans kolejowy w złym guście" czy wreszcie "estetyczna katastrofa w dwóch tomach".

Książka opowiada o dramatycznych losach Ewy Pobratyńskiej (w tej roli Justyna Szafran), która bez pamięci zakochuje się w sublokatorze swoich rodziców - Łukaszu Niepołomskim (Wojciech Medyński). Ten ma jednak żonę. Kiedy w końcu się z nią rozwodzi, Ewa dowiaduje się o małżeństwie ukochanego z pewną posażną panną. Zaczyna się spotykać z bandytą Pochroniem, zostaje prostytutką. Odkrywa też, że jest w ciąży z Niepołomskim. Rzecz kończy się dramatycznie.

Autorką pierwszej teatralnej adaptacji "Dziejów grzechu" jest Anna Kękuś-Poks, która wystawiła na scenie Capitolu "My Fair Lady". Reżyserka zapowiada, że tym razem pokaże we Wrocławiu monumentalny dramat musicalowy, bardzo wierny Żeromskiemu i jego epoce.

- W samym tekście wprowadziłam niewielkie zmiany, na przykład w składni - mówi reżyserka. - Wszystko po to, żeby sztuka była bardziej zrozumiała dla współczesnego widza. Oczywiście przefiltrowałam tę powieść przez siebie, ale muszę przyznać, że Żeromski bardzo mi imponuje. Mogłam pójść tylko za nim - dodaje.

Jej zdaniem powieść Żeromskiego nie jest banalna. Wręcz przeciwnie, ma wiele sensów, również filozoficznych. Poza tym przedstawia fascynujący portret kobiety targanej namiętnościami. - Moim zdaniem potrzebne jest pewne doświadczenie życiowe, żeby zrozumieć "Dzieje grzechu" na różnych płaszczyznach - uważa Anna Kękuś-Poks.

Książka Żeromskiego, podobnie zresztą jak słynny film Waleriana Borowczyka, który powstał na jej podstawie, kipią erotyzmem. Jak będzie w spektaklu?

- Przede wszystkim szukam prawdy o ludzkich emocjach, pragnieniach. A te nie zmieniły się przecież na przestrzeni stu lat... Mało tego - i wtedy i dziś, jak w filmie Borowczyka, eksponuje się erotyzm, jako największą sensację powieści - mówi reżyserka. - To przeakcentowanie jej sensu. Jeśli ktoś ma trochę oleju w głowie, wie, że erotyzm jest po prostu częścią naszego życia. Każdy z nas zmierza się z nim, boryka i przeżywa na tysiące różnych sposobów. Tak właśnie erotyzm funkcjonuje w mojej inscenizacji - jest prawdą o człowieku, czymś nierozerwalnie splecionym ze sferą umysłu. Chyba, że jest to scena, która opowiada o chemii naszego ciała. Bywają bowiem takie relacje Ewy z mężczyznami, kiedy coś budzi się w jej ciele na poziomie fizjologii, coś, co ją samą napawa lękiem, zadziwia, podnieca. Ale to też jest prawda o Kobiecie i po trosze o każdym z nas...

Konrad Imiela, dyrektor Capitolu i odtwórca roli hrabiego Szczerbica:

Od lat staramy się robić w Capitolu rzeczy oryginalne. Próbować tego, czego nie próbują inni. Ale gdzie tu dziś szukać oryginalności? Musical stał się rzeczą niemal powszednią - kina grają "Mamma Mia!", "High School Musical 3", następne hity czekają w kolejce. W teatrach dramatycznych młodzi reżyserzy wywracają do góry nogami realia klasycznej literatury, zdobywając kolejne szańce na teatralnej mapie. Gdzie tu znaleźć lukę, dającą pretekst do ciekawej wyprawy w osobne rejony sztuki? Co może dziś stać się interesującą pożywką dla nowej kreacji w teatrze muzycznym?

Co stało się z pewnymi gatunkami literackimi, które wciąż przynoszą krocie hollywoodzkim producentom, a w teatrze praktycznie nie istnieją? Gdzie są sceniczne kryminały, horrory czy melodramaty? Tak - melodramat! A jeśli tak, to nasz, rodzimy. W końcu tyle jest niewykorzystanych inspiracji w polskiej literaturze. Dramatyczna historia miłosna wydaje się idealnym tematem do opowiedzenia w teatrze muzycznym. (cyt. za mat. promocyjne)