Cnota przegrywa w teatrze
"Stygmatyczka" w reż. Wojciecha Nowaka na Scenie faktu Teatru Telewizji. Pisze Roman Pawłowski w Gazecie Wyborczej - Telewizyjnej.
Utarł się zwyczaj, aby takich dzieł nie oceniać w kategoriach artystycznych. Bo jak recenzować spektakl, który rozpoczyna wystąpienie kardynała Henryka Gulbinowicza, a kończy słowo ojca Gabriela Bartoszewskiego, specjalisty do spraw kanonizacyjnych, sfilmowanego na tle obrazu Matki Boskiej? Jak oceniać biografię zmarłej w 2003 r. siostry Wandy Boniszewskiej, murowanej kandydatki na świętą? To tak, jakby pisać recenzję mszy świętej. Ja jednak złamię tę niepisaną zasadę.
Spektakl w reżyserii Wojciecha Nowaka reprezentuje gatunek żywy w okresie średniowiecza i kontrreformacji, dzisiaj nieco zapomniany - żywoty świętych. Mamy tu podstawowe elementy hagiografii, to znaczy opis życia (vita), męczeństwa (passio) i cudów (miracula). Siostra Wanda (Kinga Preis), naznaczona stygmatami zakonnica z Wileńszczyzny, była po wojnie prześladowana za wiarę przez NKWD. Aresztowana w 1950 r. została zesłana na Ural, skąd wróciła do Polski dopiero w 1956 r. Zgodnie z konwencją żywotu świętego autorzy drobiazgowo pokazują cierpienia, na jakie wystawiona została bohaterka. Siostra Wanda wybacza jednak prześladowcom
"Stygmatyczka" nie jest pierwszym dziełem hagiograficznym w dorobku Sceny Faktu (...) łączy je schematyzm w ukazywaniu dobra i zła. Nie ma tu miejsca na dylematy, w hagiografii nie chodzi bowiem o analizę natury, lecz o propagowanie wzorców.
Ten spektakl wyprodukowali twórcy utalentowani. Nowak zasłynął filmem "Śmierć dziecioroba" o prowincjonalnym casanowie, a Grzegorz Łoszewski napisał scenariusz "Komornika", wstrząsającej opowieści o surowym prawie, które staje się ważniejsze od człowieka. Niestety, kolejny raz okazało się, że zło jest ciekawszym tematem dla sztuki niż cnota.
TVP 1 21:20 Teatr Telewizji
Poniedziałek 16 listopada
