Upadek Jana
Premiera w Teatrze Wybrzeże.
Premiera "Jana Gabriela Borkmana" Henryka Ibsena odbędzie się w piątek, 16 marca, w teatrze na Targu Węglowym.
Chociaż tekst wielkiego Skandynawa ma ponad sto lat, często podkreśla się jego aktualność we współczesnej Polsce. Tytułowy bohater, człowiek z nizin, doszedł do stanowiska dyrektora banku, po czym opadł na dno, w wyniku oskarżeń o defraudację. Po odbyciu kary więzienia Borkman wraca do domu - do swej żony Gunhildy, której jedyny cel stanowi zachęcenie syna Erharta do zdobycia pieniędzy i poprawienia sytuacji rodziny, i do Elli, siostry swej żony, którą przed laty kochał i porzucił.
Henryk Ibsen należy do panteonu wielkich reformatorów teatru. Urodził się w 1828 roku w rodzinie zamożnego armatora. W jednym punkcie losy Norwega stykają się z losami Borkmana - w 1835 roku firma ojca dramaturga - Knuda - bankrutuje, a stary Ibsen opuszcza elitę miasteczka Skien i wraz z rodziną samo miasto. Dom i ruchomości Ibsenów zostają wyprzedane na aukcji. W swym życiu Henryk Ibsen prowadził teatr w Bergen, potem w Christianii (dziś Oslo), wiele podróżował. Pierwsza sztuka, napisana przez niego w 1849 roku, spotkała się z niezrozumieniem. Późniejsze, takie jak "Peer Gynt", "Brand", "Dzika kaczka", "Nora" czy "Hedda Gabler" należą dziś do klasyki światowej literatury dramatycznej. Jeden z historyków teatru napisał o autorze "Rosmersholm", że "nikt dotąd z taką odwagą i konsekwencją nie stawiał na scenie najdrażliwszych spraw współczesnych: prawa zamężnej kobiety do stanowienia o swym losie, odpowiedzialności moralnej rodziców wobec dzieci, buntu przeciw zdaniu większości w imię bezkompromisowo pojętej prawdy". Jednak za życia twórcy określano nieraz jego dzieła jako "literackie ścierwa", czy "akty nierządne odbywające się w miejscach publicznych".
W "Janie Gabrielu Borkmanie" zagra śmietanka najważniejszej sceny regionu: Krzysztof Gordon w roli Jana Gabriela Borkmana, Joanna Bogacka w roli jego małżonki, Dorota Kolak jako Ella, Małgorzata Brajner jako pani Wilton, Anna Kociarz w roli Fridy, Jerzy Kiszkis w roli Foldala, Michał Kowalski jako Erhard oraz zjawiskowa Magdalena Boćjako Pokojówka. Sztukę reżyseruje młody krakowski
twórca Grzegorz Wiśniewski. W jego dorobku znajduje się już kilka wysoko ocenianych realizacji, m.in. "Platonow" Antoniego Czechowa w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, "Prezydentki" Wernera Schwaba na krakowskiej Scenie Stu czy "Rzeźnia" Sławomira Mrożka w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu. Scenografię przygotowała Barbara Hanicka, muzykę skomponował Bolesław Rawski, asystentem reżysera jest Michał Kowalski. "Jan Gabriel Borkman" stanowi kolejną po "Braciach Karamazow" okazję do znalezienia się na scenie teatru Wybrzeże, gdyż właśnie z tego miejsca widzowie będą oglądać spektakl.
