Artykuły

Uroczyste odsłonięcie rzeźb Bogdana Paprockiego, Andrzeja Hiolskiego i Bernarda Ładysza odbędzie się w Teatrze Wielkim w piątek, 18 grudnia o godz. 17.00. Wezmą w nim udział: obchodzący w tym roku 90-lecie urodzin niedościgniony tenor Bogdan Paprocki, wspaniały bas Bernard Ładysz oraz Pani Magdalena Hiolska, córka nieżyjącego już znakomitego barytona.

Filary polskiej sceny operowej XX wieku, legendarni śpiewacy Opery Narodowej: ANDRZEJ HIOLSKI, BERNARD ŁADYSZ i BOGDAN PAPROCKI powrócą już na stałe do Teatru Wielkiego. Z inicjatywy dyrektora Waldemara Dąbrowskiego, nasi najwybitniejsi powojenni wykonawcy partii tenorowych, barytonowych i basowych, którzy zapisali najpiękniejsze karty w historii opery polskiej, zostali uwiecznieni w brązowych popiersiach autorstwa prof. Adama Myjaka. Staną się one trwałym elementem wystroju sal recepcyjnych Teatru Wielkiego, przypominając o wielkich tradycjach artystycznych Opery Narodowej.

W programie uroczystości m.in. mini recital w wykonaniu Rafała Bartmińskiego, Artura Rucińskiego i Rafała Siwka przy akompaniamencie Anny Marchwińskiej, a także Preludium Chopina w wykonaniu Anny Serafińskiej. Wśród zaproszonych gości gwiazdy muzyki współczesnej: Urszula Dudziak, Kayah, Maciej Zakościelny, Carmen Moreno, Maryla Rodowicz, Ewa Bem, Justyna Steczkowska, Anna Maria Jopek, Halina Frąckowiak, Alicja Majewska, Edyta Geppert. Prowadzenie: Tomasz Kamel.

ANDRZEJ HIOLSKI (1922-2000)

Znakomity baryton polski. Studiował śpiew we Lwowie pod kierunkiem Heleny Oleskiej i Adama Didura. Debiutował w 1941 roku w lwowskiej rozgłośni radiowej. Na scenie operowej wyatapil po raz pierwszy w Krakowie (1944) w partii Janusza w "Halce" Moniuszki. W latach 1945-56 był solistą Opery Śląskiej w Bytomiu, zaś od 1957 roku solistą Opery Warszawskiej, a potem przez długie lata Teatru Wielkiego w Warszawie. Brał udział w renomowanych festiwalach muzycznych: Berliner Festwochen, Edinburgh Festival, Salzburger Festspiele, Holland Festival, Wiener Festwochen, Brucknerfest w Linzu, Praska Wiosna, Warszawska Jesień. Śpiewał w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork, Minneapolis, Waszyngton, Atlanta), Kanadzie (Toronto), Iranie (Shiraz-Persepolis), a także w Münster (prawykonanie Pasji według św. Łukasza Pendereckiego), Atenach, Montreux, Perugii. Występował w słynnych salach operowych: La Scali w Mediolanie, Teatro San Carlo w Neapolu, Teatro Colón w Buenos Aires ("Król Roger" Szymanowskiego), Theater der Stadt Bonn. Współpracował z radiem i telewizją, nagrywał płyty dla firm fonograficznych: Deutsche Grammophon, Philips i Polskie Nagrania. Otrzymał Grand Prix du Disque za nagrania Króla Rogera Szymanowskiego i Diabłów z Loudun Pendereckiego. Stworzył wielkie kreacje wokalne i aktorskie w Tosce, Strasznym dworze, Traviacie, Cyganerii, Trubadurze, Madame Butterfly, Cyruliku aewilskim, Otellu, Don Carlosie, Peleasie i Melizandzie Debussy'ego, kreował tytułowych bohaterów w Królu Rogerze, Don Giovannim i Eugeniuszu Onieginie Śpiewał w operach współczesnych: Il Prigioniero Dallapiccoli i Diabłach z Loudun (w 1969 roku brał udział w prawykonaniu tego dzieła w Hamburgu). Bardzo ważne miejsce w jego działalności artystycznej stanowiło wykonawstwo dzieł oratoryjno-kantatowych (Bacha, Beethovena, Mozarta, Brahmasa, Bartóka, Martinu, Bairda, Pendereckiego). Po mistrzowsku wykonywał pieśni romantyków niemieckich (Schuberta, Schumanna, Wolfa, Mahlera) oraz polską lirykę wokalną (Chopina, Moniuszki, Karłowicza, Galla, Niewiadomskiego).

BERNARD ŁADYSZ

Wspaniały bas polski. W okresie okupacji niemieckiej i sowieckiej członek Armii Krajowej i uczestnik "Akcji Burza" na Wileńszczyźnie, zesłany potem w głąb Rosji. Naukę śpiewu rozpoczął w Wilnie (1940-1941), a kontynuował w latach 1946-1948 na studiach wokalnych w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie pod kierunkiem prof. Wacława Filipowicza. Karierę rozpoczynał w Zespole Reprezentacyjnym Wojska Polskiego. Przez wiele lat (1950-1979) był solistą Opery Warszawskiej i Teatru Wielkiego w Warszawie. W 1956 zwyciężył w międzynarodowym konkursie śpiewaczym w Vercelli, gdzie zdobył najwyższą nagrodę "Il primo premio assoluto". Od tego momentu rozpoczęła się jego międzynarodowa kariera. Wspaniały głos basowy o wyjątkowo rozległej skali, wielka muzykalność, wrodzony temperament i talent sceniczny zapewniły mu poczesne miejsce wśród najwybitniejszych śpiewaków. Odnosił sukcesy na wszystkich kontynentach: od Australii przez obie Ameryki po Chiny. Jako pierwszy polski artysta został zaangażowany do partii solowej w kompletnym nagraniu opery przez wielką światową firmę fonograficzną "Columbia" (1959), występując obok Marii Callas w nagraniu "Łucji z Lammermooru" pod dyrekcją Tullio Serafina. "Columbia" zaprosiła potem artystę do nagrania całej płyty z ariami operowymi Verdiego i kompozytorów rosyjskich. Stworzył wielkie kreacje basowe w operach: "Eugeniusz Oniegin", "Straszny dwór", "Halka", "Faust", "Cyrulik sewilski", "Don Giovanni", "Don Carlos", "Nieszpory sycylijskie", "Moc przeznaczenia", "Aida", "Rigoletto", "Kniaź Igor", "Borys Godunow", "Jolanta", "Król Roger". Nagrywał dla radia, telewizji i wytwórni płytowych.. Brał udział w festiwalach. Był pierwszym wykonawcą partii basowych w dziełach Krzysztofa Pendereckiego - w prapremierze opery "Diabły z Loudun" w Hamburgu i w prawykonaniach oraz w prawykonaniach "Pasji według św. Łukasza" i "Jutrzni". Odnosił także sukcesy jako Tewje w musicalu "Skrzypek na dachu".

BOGDAN PAPROCKI

Niedościgniony tenor polski. Naukę śpiewu rozpoczął pod kierunkiem Eugeniusza Koppa w Lublinie w 1943 roku. Dalsze studia wokalne odbył u Ignacego Dygasa, będąc już solistą Reprezentacyjnego Zespołu Wojska Polskiego. W 1946 roku został zaangażowany do Państwowej Opery Śląskiej w Bytomiu i tam zadebiutował rolą Alfreda w "Traviacie". Stworzył na scenie bytomskiej głośne kreacje wokalno-aktorskie w "Cyruliku sewilskim", "Halce", "Uprowadzeniu z seraju", "Napoju miłosnym", "Poławiaczach pereł", "Carmen", "Cyganerii", "Rigoletcie", "Fauście", "Fra Diavolo" i "Trubadurze". Był laureatem ogólnopolskich konkursów śpiewaczych w Warszawie (1947 i 1948). W 1949 roku odbył swoją pierwszą zagraniczną podróż artystyczną, śpiewał w Moskwie, Kijowie i innych miastach ZSRR, a w 1951 roku w NRD oraz na festiwalu Praska Wiosna. W 1957 roku rozpoczął współpracę, a od 1960 roku związał się na stałe z Operą Warszawską, a potem na długie lata z warszawskim Teatrem Wielkim. Stworzył tu niedoścignione role "Opowieściach Hoffmanna", "Andrei Chénier", "Don Carlosie", "Eugeniuszu Onieginie", "Tosce", "Pajacach". Jego kreacje Stefana w "Strasznym dworze" i Jontka w "Halce" przeszły ho historii polskiego teatru, opery i wokalistyki. Był czołowym tenorem warszawskiej sceny operowej, uświetniając swoim udziałem wszystkie zagraniczne występy zespołu operowego Teatru Wielkiego. Ma w dorobku ponad 2500 przedstawień w kraju oraz na 50 scenach zagranicznych. W roli Stefana w "Strasznym dworze" wystąpił w 250 spektaklach, w roli Jontka w "Halce" zaśpiewał 248 razy. Do tego dodać trzeba prawie 200 przedstawień "Madame Butterfly" z nim jako Pinkertonem. Ponad 100 razy wcielał się w role Cavaradossiego w "Tosce", Don Josego w "Carmen" i tytułowego Fausta w operze Gounoda. Brał udział w koncertach symfonicznych, wykonując partie tenorowe w dziełach oratoryjno-kantatowych. Do dziś jest uczestnikiem i ozdobą tzw. turniejów tenorów polskich na scenach operowych i festiwalach muzycznych całego kraju.