Podkowa Leśna. Unijne pieniądze na pomoc Stawisku
Dzięki środkom z Unii Europejskiej przeprowadzony zostanie remont willi w Stawisku [na zdjęciu] pod Warszawą, gdzie przez kilkadziesiąt lat mieszkał i tworzył jeden z najwybitniejszych pisarzy polskich - Jarosław Iwaszkiewicz. Obecnie w willi jest muzeum pisarza.
Podpisy pod umową dotyczącą unijnego wsparcia rewitalizacji muzeum w Stawisku złożyli dziś m.in. marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik i starosta powiatu grodziskiego Marek Wierzbicki.
"Stawisko to jedyny tak ważny dla kultury obiekt na terenie powiatu grodziskiego" - podkreślił w rozmowie z dziennikarzami starosta grodziski. Zaznaczył, że choć umowa podpisana została dopiero teraz, prace remontowe rozpoczęły się już w zeszłym roku. "Ze środków własnych przeprowadziliśmy kompletny remont dachu. Zima pokazała, jak słuszna to była decyzja. Dobrze, że nie czekaliśmy" - zaznaczył.
Dalsze zaplanowane prace remontowe i modernizacyjne to m.in. wymiana okien w willi, remont instalacji elektrycznej, wymiana systemu ogrzewana z elektrycznego na gazowe, przyłączenie kanalizacji. Obiekt zostanie dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych; zamontowane zostaną podjazdy, pojawią się tabliczki z opisami dla niewidomych oraz przygotowana zostanie specjalna prezentacja multimedialna dla niesłyszących w języku migowym.
Rewitalizacji poddany zostanie też 17-hektarowy park otaczający muzeum. Zostanie on oczyszczony, dojdą nowe nasadzenia; pielęgnacji poddana zostanie również aleja lipowa. Mają zostać utwardzone alejki, a z myślą o dzieciach utworzone będą miejsca do zabaw.
"Chcielibyśmy zakończyć prace jeszcze w tym roku, a najpóźniej do przyszłego lata" - zaznaczył starosta.
Całkowita wartość projektu - dofinansowanego w ramach VI Priorytetu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego - wyniesie około 1 mln 650 tys. zł, z czego środki unijne to blisko 1 mln 200 tys. zł.
Majątek nazwany później przez Jarosława Iwaszkiewicza Stawiskiem ofiarowany został żonie pisarza Annie w 1922 r. w dniu ich ślubu przez jej ojca przemysłowca Stanisława Lilpopa. Położony jest niedaleko Warszawy (obecnie w granicach miasta Podkowa Leśna). Iwaszkiewiczowie zamieszkali w nim w 1928 r. w ukończonej wówczas willi zaprojektowanej przez Stanisława Gądziewicza. Pisarz mieszkał tam z przerwami do śmierci w 1980 r.
Od początku Stawisko było nie tylko domem Iwaszkiewiczów, lecz także ważnym ośrodkiem życia kulturalnego, miejscem spotkań artystów, zwłaszcza literatów i muzyków. W okresie międzywojennym bywali tam m.in. Jan Lechoń, Antoni Słonimski, Julian Tuwim, Stanisław Baliński i Karol Szymanowski. W tym czasie powstały tam tak znane utwory Iwaszkiewicza jak "Brzezina", "Panny z Wilka" czy "Lato w Nohant".
Ważną rolę Stawisko odgrywało też w czasie II wojny światowej i w latach późniejszych. W czasie okupacji schronienie znaleźli tam m.in. Leon Schiller, Stanisław Piętak, Pola Gojawiczyńska, Czesław Miłosz, Stanisław Dygat i Witold Lutosławski. Po wojnie gościli tam m.in. królowa belgijska Elżbieta i Artur Rubinstein.
Po śmierci Iwaszkiewicza zgodnie z zapisem testamentowym Stawisko przeszło na własność Ministerstwa Kultury i Sztuki. Utworzono tam muzeum pisarza - chroniąc pamiątki po nim - w tym rękopisy oraz zgromadzone przez małżonków bogate zbiory XIX i XX-wiecznego malarstwa. W nienaruszonym stanie zachowały się: gabinet pisarza, biblioteka, sypialnia, pokój gościnny.
W Stawisku regularnie odbywają się wieczory literackie i koncerty.
