Artykuły

Prywatne teatry miały być polskim Broadwayem. Wystarczyło jednak odwołanie spektakli podczas żałoby narodowej, by stanęły w obliczu naprawdę poważnych problemów finansowych - piszą Sylwia Czubkowska i Klara Klinger w Dzienniku Gazecie Prawnej.

W ostatnich tygodniach sceny komercyjne stanęły w obliczu kryzysu.

Prywatne teatry miały być polskim Broadwayem. Wystarczyło jednak odwołanie spektakli podczas żałoby narodowej, by stanęły w obliczu naprawdę poważnych problemów finansowych.

Na tyle dużych, że już pukają do Ministerstwa Kultury o pomoc finansową. Sześć przedstawień odwołał teatr Małgorzaty Potockiej Sabat. - Utrzymujemy się przecież wyłącznie ze sprzedaży biletów, więc to dla nas 200 tysięcy złotych straty - mówi Beata Trochimiuk z Sabatu. - Tego się nie da nadrobić. Nadchodzi okres wakacyjny, czyli teatr będzie zamknięty - dodaje Trochimiuk.

Koniec boomu

24 spektakle musiał odwołać teatr Polonia. Krystyna Janda już otwarcie mówi o tym, że tak on, jak i drugi jej teatr off stanęły w obliczu kryzysu. Podobne głosy słychać w większości prywatnych teatrów.

Ostatnie kilka lat to był prawdziwy boom na rynku teatrów, szczególnie tych prywatnych. Kiedy jeszcze w latach 90. było ich niecałe 200 to w roku 2009 łączna liczba publicznych i prywatnych sięgnęła 270. Od pięciu lat rośnie też liczba widzów odwiedzających polskie teatry. Według statystyk GUS w 2005 roku polskie teatry odwiedziło 5,9 mln Polaków. Dwa lata później było ich już o pól miliona więcej. W roku 2008 do teatrów przyszło rekordowe 7,1 mln osób. Cały rynek szacowany zaś jest na ponad 150 mln złotych.

Jednak po okresie prosperity w ostatnich tygodniach teatry, szczególnie te prywatne, stanęły w obliczu kryzysu. - Mocno dała się nam we znaki żałoba narodowa - przyznaje Bartosz Jarzymowski, dyrektor Teatru Współczesnego w Krakowie, gdzie po tragedii smoleńskiej odwołano 7 przedstawień. - Teraz podczas powodzi też nikt nie myśli o tym, by chodzić do teatru. To dla scen publicznych byłoby do przeżycia, bo mają dotacje samorządowe. Dla nas jest zaś prawdziwą finansową tragedią - dodaje.

Wtórują mu dyrektorzy innych prywatnych scen. Janda mówi o 130 tysiącach złotych strat tylko w samym kwietniu.

Do ministra po pomoc

Właściciele teatrów planują zwrócić się do Ministerstwa Kultury z prośbami o wsparcie, które pomogłoby im przetrwać najgorszy okres.

- Zależałoby nam na jakiejś pomocy, dzięki której podnieślibyśmy się po kwietniowym kryzysie. Inaczej grozi nam, że teatr padnie - mówi Trochimiuk z Teatru Sabat. Część chce złożyć wnioski o dotacje bezzwrotne, część o pożyczki.

- Nie chcę z resortu kultury zapomogi, ale po pożyczkę będę musiał się zgłosić, bo też mam poważny problem - przyznaje Tomasz Karolak, aktor i właściciel teatru INKA, który ruszył w Warszawie pod koniec marca. - Świetnie wystartowaliśmy, mieliśmv bardzo dobre recenzje i wyprzedane wszystkie bilety. Ale tuż po premierze 6 przedstawień trzeba było odwołać, a potem od początku rozkręcać machinę marketingową - dodaje Karolak. Mieszane uczucia co do wniosków teatrów malzabella Cywińska, była minister kultury i dyrektor artystyczna publicznego Teatru Ateneum w Warszawie. - Cały rynek teatralny obserwuje spadek. Nie wiem, czy rzeczywiście teatry prywatne, jednak pomyślane jako biznes, powinny w takiej sytuacji być dotowane, nawet jeżeli one mocniej odczuły kryzys. Być może lepszym rozwiązaniem byłoby dotowanie wybranych, spełniających warunki misyjności przedstawień, nawet jeżeli wystawia je prywatna scena - uważa Cywińska.

Ministerstwo Kultury jeszcze nie zdecydowało, jak odpowie na wnioski właścicieli teatrów.

Sylwia Czubkowska współpraca Klara Klinger

Teatr: zapłaćcie nam za żałobę. 200 tys. zł

Kiedy podczas żałoby narodowej kokosy zbijali sprzedawcy kwiatów i zniczy teatry, kina oraz kluby świeciły pustkami. Właściciele sklepów i centrów handlowych nie ujawniają wprawdzie, ile stracili, ale na pewno sporo, bo były one zamknięte przez dwa weekendy.

Za to o swoich stratach zaczęli mówić właściciele prywatnych teatrów. A nawet więcej niż mówić, bo pielgrzymować do Ministerstwa Kultury z wnioskami o pomoc. Muzyczny teatr Małgorzaty Potockiej, specjalizujący się w sztukach takich jak "Wszystkie pocałunki świata", chce odzyskać 200 tys. zł za odwołane w trakcie żałoby narodowej przedstawienia.

Na szczęście właściciele kin, którym z powodu żałoby także nie dopisała publiczność, nie wpadli jeszcze na tak absurdalny pomysł. Oni musieliby już wnioskować o miliony dotacji.

Sylwia Czubkowska