Leonard Bernstein
Ur. 25 VIII 1918, Lawrence, Massachusetts. Zm. 14/15 X 1990, Nowy Jork.
Jest muzykiem wszechstronnie uzdolnionym - nic, co związane z muzyką, nie jest mu obce. Dyryguje i koncertuje jako pianista, komponuje muzykę symfoniczną, kameralną, filmową i - musicale dla Broadwayu. Prowadzi programy popularyzatorskie w TV, pisze felietony i krytyki, publikuje książki; był dyrektorem artystycznym najsłynniejszych amerykańskich orkiestr i teatrów operowych. A przy tym - jak większość wybitnych muzyków amerykańskich - jest pochodzenia rosyjskiego: jego rodzice przenieśli się z Ukrainy do USA tuż przed I wojną światową.
Studiował kompozycję u W. Pistona, fortepian u I. Vengerovej i dyrygenturę u F. Reinera. Po ukończeniu studiów (1939) rozpoczął karierę dyrygenta. W 1942 był asystentem S. Kusewickiego na letnim seminarium i festiwalu w Tanglewood, w 1943 - asystentem A. Rodzińskiego w N. Y. Philharmonic. 14 XI 1943 musiał w ostatniej chwili zastąpić na podium chorego B. Waltera i ten dzień stał się przełomowym dla jego kariery kapelmistrzowskiej. Został później m.in. szefem N. Y. City Orchestra i N. Y. Philharmonic, a także dyrektorem muzycznym Metropolitan Opera. Bernstein był też pierwszym dyrygentem amerykańskim prowadzącym operę w La Scali ("Medea" Cherubiniego; 1953)... Jego kompozycje to m.in. symfonie "Jeremiah" (1944) i "The Age of Anxiety" (1949), "Msza uroczysta" na otwarcie Centrum Kulturalnego im. Johna Kennedy'ego w Waszyngtonie (Mass, 1971), balety "Fancy Free" (1944) i "Facsmile" (1946). Jako autor teatru muzycznego dał się poznać dzięki musicalom: "On the Town" (1944), "Peter Pan" (1950), "Zwariowana ulica" ("Wonderful Town", 1953), "Candide" wg Woltera (1956), "1600 Pennsylvania Avenue" (1976), a zwłaszcza "West Side Story" (1957). W tym ostatnim szczególnie jasno wyraża się, podkreślana niejednokrotnie przez Bernsteina, jego idea oddania muzyką klimatu dzisiejszej Ameryki. W 1959 gościliśmy Bernsteina w Warszawie wraz z N. Y. Philharmonic; dyrygował także własnymi utworami.
Źródło: Przewodnik Operetkowy Lucjan Kydryński, PWM 1994
