Robert Stolz
Ur. 25 VIII 1880, Graz. Zm.2 VII 1975, Wiedeń.
Pochodził z rodziny muzyków; ojciec, Jacob Stolz, był dyrygentem i pedagogiem, matka - Ida von Vernay - koncertującą pianistką. W muzycznej atmosferze wyrastał od dziecka i od dziecka poświęcił się muzyce. Pierwszych nauk udzielał mu ojciec, potem R. Fuchs w Wiedniu i E. Humperdinck w Berlinie. Działalność muzyczną rozpoczął jako korepetytor teatru w rodzinnym mieście, ale już mając 19 lat został dyrygentem w Marburgu (dziś Maribor), potem w Brnie, a potem (od 1905) przez 12 lat pracował jako kapelmistrz w Theater an der Wien, odbywając jednocześnie podróże koncertowe po całym świecie i sporo komponując. Pisał wiele piosenek, z których szczególne powodzenie zyskały: "Im Prater bluh'n wieder die Baume" i "Das ist der Fruhling in Wien": od 1903 komponował również operetki, ilustracje muzyczne do sztuk i - od początków filmu dźwiękowego - muzykę filmową (do ponad 100 filmów!).
Był sprawnym kontynuatorem wiedeńskiej szkoły operetkowej i wiedeńskiego walca; jego utwory nie nosiły wprawdzie cech wielkiej sztuki i nie pozostały - poza bardzo nielicznymi wyjątkami - w żelaznym repertuarze teatrów, niemniej były doskonałą muzyką ,,użytkową", zgrabnie pisaną, bardzo melodyjną, przyjemną w słuchaniu. Związany życiem i twórczością z Wiedniem, musiał jednak emigrować w 1938, po Anschlussie Austrii; mieszkał w Nowym Jorku, w Hollywood, a w 1950 powrócił do Wiednia, gdzie niemal do ostatnich chwil swego długiego życia komponował, a nawet czasem jeszcze dyrygował własnymi utworami.
Spośród 60 operetek Stolza wiele obejrzeliśmy również i w Polsce, m.in. były to: "Król min" ("Der Minenkonig"; 1918), "Taniec szczęścia" ("Der Tanz ins Gluck"; 1921), "Hrabina z Tabarin" ("Die Tanzgrafin", 1921), "Medi" ("Madi"; 1923), "Pajac" ("Der Hampelmann"; 1923), "Jedna jedyna noc" ("Eine einzige Nacht"; 1927), "Peppina" (1930). Z innych warto przypomnieć: "Das Glucksmadel" (1910), "Prinzessin Ti-Ti-Pa" (1927), "Wenn die kleinen Veilchen bluhn" (1932), "Venus in Seide" (1932), "Zwei Herzen im Dreivierteltakt" (1933), "Der susseste Schwindel der Welt" (1938), "Fruhling im Prater" (1949), "Karneval in Wien" (1950), "Trauminsel" (1962 - Stolz miał już wówczas 82 lata!).
Źródło: Przewodnik Operetkowy Lucjan Kydryński, PWM 1994
