Jan Ignacy Paderewski
Ur. 18 XI 1860, Kuryłówka (Podole). Zm. 29 VI 1941, Nowy Jork.
Ignacy Jan Paderewski studiował w Konserwatorium Warszawskim, które ukończył z wyróżnieniem, obejmując posadę profesora klasy fortepianu w tej samej uczelni. Następnie uzupełniał swe studia w Berlinie u Friedricha Kiela i Heinricha Urbana (kompozycja) oraz w Wiedniu u Teodora Leszetyckiego (fortepian). Wiedeński debiut jesienią 1887, na wspólnym koncercie ze słynną śpiewaczką Paulina Lucca, stał się początkiem olśniewającej kariery artystycznej Paderewskiego, uznanego niebawem przez wielu za największego pianistę swojej epoki. Artysta koncertował na wszystkich niemal kontynentach. Dalsze lata ukazują go także jako wspaniałego mówcę, wybitnego męża stanu i wielkiego patriotę. Niezwykłe cechy osobowości Paderewskiego najtrafniej określił Saint-Saens, mówiąc o nim: "To geniusz, który przypadkiem gra również na fortepianie".
W latach trzydziestych Paderewski począł zapadać na zdrowiu i stopniowo wycofywał się z czynnego życia koncertowego. Nieco wcześniej jeszcze zrealizował projekt zapraszania w letnim okresie do Riond-Bosson (swej szwajcarskiej posiadłości) grupy młodych polskich pianistów, aby mogli pod jego kierunkiem zdobywać szlif mistrzowski. W 1937 objął naczelną redakcję zainicjowanego przez Instytut Fryderyka Chopina wydawnictwa Dzieł Wszystkich Chopina. Podczas II wojny światowej sędziwy artysta podjął ponownie działalność na rzecz swej ojczyzny. W październiku 1940 wyruszył ze Szwajcarii do Ameryki, gdzie niebawem zakończył życie.
Działalność kompozytorska Paderewskiego zamyka się wyłącznie w latach 1877-1912; później, po stworzeniu "Symfonii h-moll", zarzucił ją zupełnie. Największą wartość mają jego utwory fortepianowe, o wybitnych walorach pianistycznych, oraz pieśni. Monumentalna "Symfonia h-moll", przez współczesnych oceniana bardzo wysoko uległa następnie zapomnieniu i dopiero setna rocznica urodzin artysty przywróciła ją znowu do życia. Jedynym dziełem scenicznym Paderewskiego jest opera "Manru".
Źródło: Przewodnik Operowy Józef Kański, PWM 1997
