Włodzimierz Majakowski
MAJAKOWSKI Włodzimierz
(ur. 19 lipca 1893, Bagdadi, Gruzja - zm. 14 kwietnia 1930, Moskwa, Związek Radziecki)
Poeta i dramaturg. Urodził się w Gruzji, w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Jego ojciec był leśniczym. Od 1906 roku mieszkał w Moskwie. Był kilkakrotnie aresztowany za sympatyzowanie z ruchem socjalistycznym. W 1911 roku rozpoczął studia w Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury w Moskwie. Spotkanie z twórcami rosyjskiej awangardy zaowocowało przynależnością Majakowskiego do grupy kubofuturystów, którzy odrzucali całą sztukę poprzednią poszukując nowych form i środków wyrazu. Mentorem i pierwszym krytykiem Majakowskiego był malarz-kubista Dawid Burluk. Za jego namową ugrupowanie młodych kubofuturystów opublikowało manifest rosyjskich futurystów "Policzek smakowi powszechnemu". W 1913 roku ukazał się pierwszy tom poetycki Majakowskiego zatytułowany "Ja", a dwa lata później pierwszy poemat "Obłok w spodniach".
Poeta nie brał udziału w I wojnie światowej. W pierwszych latach po rewolucji zajmował się tworzeniem przede wszystkim plakatów propagandowych (opatrzonych krótkim, wierszowanym komentarzem) tzw. "okien". W 1918 roku napisał utwór "Misterium-buffo", który był sceniczną alegorią rewolucji. Sztukę wystawił Meyerhold w Piotrogrodzie. Powstające w pierwszej połowie lat dwudziestych poematy agitacyjne "150 000 000" (1920) i "Włodzimierz Ilicz Lenin" (1924) zepchnęły twórczość liryczną Majakowskiego na drugi plan. Ale poeta wiele podróżował, recytując na estradach całej Rosji swoje wiersze. Od 1922 roku wyjeżdzał także dziewięć razy za granicę - do Łotwy, Niemiec, Francji, Stanów Zjednoczocnych, Czechosłowacji i Polski. W latach 1923-25 redagował czasopismo "Lef" (Front Lewicowy), a po likwidacji czasopisma reaktywował je jako "Nowyj lef" i wdał się w ideowy spór ze środowiskiem Rosyjskiej Asocjacji Pisarzy Proletariackich (RAPP), które forsowało dogmatyczny socrealizm. Próbując ratować gazetę wstąpił w 1930 roku do RAPP-u, ale nawet to posunięcie nie zapewniło mu przychylności reżimowej krytyki, która bojkotowała i cenzurowała jego wystąpienia. Akces do stowarzyszenia pisarzy spowodował natomiast odsunięcie się od Majakowskiego dawnych przyjaciół z kręgu awangardy. Poeta zaczął być wówczas coraz częściej oskarżany jest o formalizm. Po napisaniu "Łaźni" i "Pluskwy" pracował nad poematem "Źle" mającym być w założeniu krytyką porewolucyjnej Rosji. Wsiewołod Meyerhold w 1929 roku wystawił komedię w dziewięciu obrazach - "Pluskwę" oraz dramat w sześciu aktach (z cyrkiem i fajerwerkiem) - "Łaźnię", którą szybko wycofano z repertuaru. Odmówiono wówczas także autorowi wizy na wyjazd za granicę i zbojkotowano wystawę "20 lat pracy". W 1930 roku Majakowski zginął w dość tajemniczych okolicznościach, oficjalna wersja mówiła o samobójstwie. Stalinowcy uczynili z niego "barda rewolucji", chociaż utwory rewolucyjne stanowiły zaledwie część i to nie najwybitniejszą jego twórczości.
