Autorzy

MIŁOSZ Czesław
(ur. 30 czerwca 1911, Szetejnie nad Niewiażą, Litwa
- zm. 14 sierpnia 2004, Kraków, Polska)
Poeta, prozaik, eseista, tłumacz. Laureat literackiej Nagrody Nobla w roku 1980. W dzieciństwie, w związku z pracą ojca - inżyniera dróg i mostów - wyjechał na Syberię. Lata I wojny światowej spędził w Rosji. W 1921 roku został uczniem wileńskiego Gimnazjum im. Zygmunta Augusta. W 1929 roku, po maturze, rozpoczął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Stefana Batorego, a potem na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych, który ukończył w 1934 roku. Podczas studiów należał do Sekcji Twórczości Oryginalnej studenckiego Koła Polonistów Słuchaczy Uniwersytetu oraz do Akademickiego Klubu Włóczęgów. W 1930 roku, na łamach uniwersyteckiego pisma "Alma Mater Vilnensis", ukazały się debiutanckie wiersze Miłosza "Kompozycja" i "Podróż". Rok później Miłosz był jednym ze współzałożycieli grupy poetyckiej "Żagary" i współpracownikiem jej organu "Żagary". W 1933 roku ukazał się książkowy debiut Miłosza - "Poemat o czasie zastygłym". W 1934 poeta otrzymał przyznaną przez ZZLP w Wilnie Nagrodę im. Filomatów za debiut literacki. W tym samym roku wyjechał do Paryża jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej. Po powrocie do Wilna rozpoczął pracę w Polskim Radiu. Po roku zwolniono go za liberalizm i ocenianie zjawisk kulturalnych z perspektywy estetycznej.
W roku 1936 ukazał się w nakładzie trzystu egzemplarzy tom "Trzy zimy", który spotkał się z bardzo dużym odzewem. Pisali o nim najbardziej znaczący krytycy tamtego okresu, pochlebnie i krytycznie. W roku 1937 poeta wyjechał do Włoch, a po powrocie z tej podróży zamieszkał w Warszawie, gdzie znowu podjął pracę w rozgłośni Polskiego Radia. W ostatnim przedwojennym roku Miłosz otrzymał nagrodę literacką "Pionu" za nowelę "Obrachunki". We wrześniu 1939 roku poeta wyruszył na front jako pracownik radia. Kiedy Armia Czerwona wkroczyła na teren państwa polskiego, przedostał się do Rumunii. Stamtąd jednak nie wyjechał na Zachód, ale postanowił wrócić. W styczniu 1940 roku znalazł się w Wilnie, a po zajęciu Litwy przez Armię Czerwoną przekradł się do Warszawy. Aktywnie uczestniczył w podziemnym życiu literackim okupowanej stolicy. Pod pseudonimem Jan Syruć publikował tom zatytułowany "Wiersze", będący jednocześnie pierwszą podziemną publikacją poetycką okupacyjnej Warszawy. W 1942 roku przygotował i opublikował tom "Pieśń niepodległa", będący antologią popularnych i krążących wówczas w odpisach wierszy patriotycznych, bardzo ważną dla "podziemnej Warszawy". W czasie wojny nie ustała także praca poetycka Miłosza, której plony opublikowane zostaną po wojnie w tomie "Ocalenie".
Po upadku powstania warszawskiego Miłosz znalazł się w Krakowie i został jednym z redaktorów miesięcznika "Twórczość". W latach 1945-1951 poeta pracował jako urzędnik w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Był attaché kulturalnym Polski w Nowym Jorku, a potem w Paryżu. W roku 1948 ogłosił "Traktat moralny". Przebywając w kraju, separuje się od środowiska literatów związanych z ZLP. Jego paszport zostaje zatrzymany. Dzięki wstawiennictwu Zygmunta Modzelewskiego udaje mu się wyjechać do Francji, ale zamiast zgłosić się do pracy w ambasadzie, ostatecznie wybrał los politycznego emigranta. Nawiązał współpracę z Instytutem Literackim kierowanym przez Jerzego Giedroycia. We Francji Miłosz przebywał do 1960 roku. W tym czasie w Bibliotece "Kultury" ukazują się kolejne jego książki. Najpierw "Zniewolony umysł" - tom esejów, będący dogłębną analizą przemian historycznych ówczesnej Europy. W tym samym 1953 roku ukazują się także tom wierszy "Światło dzienne" i powieść "Zdobycie władzy", która podejmuje wątki obecne w "Zniewolonym umyśle" w formule fabularnej. Dwa lata później ukazały się "Dolina Issy" oraz "Traktat poetycki", który otrzymał nagrodę literacką "Kultury". W okresie odwilży 1957 roku również w kraju ukazały się w prasie wiersze Miłosza. Potem przez długie lata teksty poety były dostępne jedynie w drugim obiegu. W 1958 roku, roku wydania "Rodzinnej Europy" oraz "Kontynentów", Miłosz został laureatem Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.
W 1960 roku Miłosz na zaproszenie uniwersytetów California oraz Indiana wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie objął posadę profesora na Wydziale Języków i Literatur Słowiańskich University of California w Berkeley. Obok kolejnych książek (1962 - "Król Popiel i inne wiersze", "Człowiek wśród skorpionów", 1965 - "Gucio zaczarowany") ukazała się w 1965 roku anglojęzyczna antologia polskiej poezji powojennej, zebrana i tłumaczona przez poetę - "Postwar Polish Poetry". Miłosz utorował w ten sposób drogę polskim poetom, między innymi Zbigniewowi Herbertowi. Jego popularyzatorski i naukowy wysiłek ujawnił się w kolejnej książce - wydanej w 1969 roku "The History of Polish Literature", która stanowi doniosły i znaczący głos na temat polskiej literatury. W tym samym, 1969 roku, ukazał się tom wierszy "Miasto bez imienia" oraz tom esejów "Widzenia nad Zatoką San Francisco". W 1972 opublikowany został zbiór esejów "Prywatne obowiązki".
W roku 1973 wydany został pierwszy anglojęzyczny zbiór wierszy Miłosza - "Selected Poems". Kolejne anglojęzyczne wydania poezji to: "Poems" (1977) oraz "Bells in Winter" (1978).
W 1974 roku (roku wydania swego ważnego tomu poetyckiego "Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada") Miłoszowi przyznano nagrodę polskiego PEN Clubu za przekłady polskiej poezji na język angielski. Uznanie światowe podkreślają kolejno: Nagroda Guggenheima w 1976 roku, doktorat honoris causa Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor w 1977 roku, Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Neustadta oraz Berkeley Citation - najwyższe odznaczenie Uniwersytetu Kalifornijskiego. W 1977 roku ukazały się "Ziemia Ulro" i "Mój wiek"- zapis rozmów Miłosza z Aleksandrem Watem.
Wydaniem w roku 1979 "Księgi psalmów" Miłosz rozpoczął niezwykłą pracę nad przekładem "Biblii". Ukażą się jeszcze: "Księga Hioba" (1980), "Księga pięciu megilot" (1982), "Ewangelia według Marka i Apokalipsa" (1984).
W roku 1980 Miłosz został laureatem literackiej Nagrody Nobla za całokształt twórczości. Nagroda utorowała poecie drogę do polskiego czytelnika. Znak oficjalnie opublikował tom wierszy "Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada". W 1981 roku Miłosz przyjechał do Polski, aby odebrać honorowy doktorat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Kolejne lata obfitują w wydania książek Miłosza w wielu językach świata. Powstają także nowe dzieła: "Hymn o Perle" - wydany w 1982 roku w Paryżu i zaraz także w Polsce, "Nieobjęta ziemia" (1984), "Zaczynając od moich ulic" (1985), a "Kroniki" wydane w 1988 to wreszcie pierwszy po wielu latach pierwodruk w Polsce, kolejny już w następnym roku to "Metafizyczna pauza". W 1989 roku Miłosz znowu odwiedził Polskę, aby otrzymać doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1992 roku ukazała się szczególna książka Miłosza: "Szukanie ojczyzny". W tym zbiorze esejów autor po raz kolejny podejmują rozrachunek z historią, tym razem już w kontekście najnowszych wydarzeń, czyli upadku komunizmu. Miłosz zmierzył się w tej publikacji z tematem wartości narodowych i prawdy historycznej w odniesieniu do kultury, społeczności i geografii Litwy, Białorusi, Ukrainy i Polski. Przedstawił problemy w ujęciu dosyć niezwykłym dla pokoleń wychowanych w dobie komunizmu. Ważnym w jego życiu wydarzeniem był także przyjazd po przeszło pięćdziesięciu latach na Litwę w 1992 roku. Otrzymał tam doktorat honoris causa Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie.
W 1993 roku Miłosz otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Krakowa, które zamienił wkrótce na obywatelstwo bardziej rzeczywiste.
W 1998 roku został laureatem Nagroda NIKE za "Pieska przydrożnego".