1 kwietnia 1933
Krzyczcie, Chiny! Leona Schillera w Warszawie
Warszawa: premiera Krzyczcie, Chiny! „łańcucha faktów w 9 ogniwach” Sergieja Tretiakowa w przekładzie Andrzeja Stawara, reżyserii Leona Schillera i scenografii Andrzeja Pronaszki w Teatrze Nowe Ateneum. Demonstracje na widowni, w wyniku których policja między 7 a 12 kwietnia zatrzymała 83 osoby podejrzewane o komunizm.
Przedstawienie rozgrywało się w porcie rzecznym w Chinach wśród kulisów ładujących towary na statki i przewożących je łódkami, bezwzględnie wyzyskiwanych przez pośredników i kolonizatorów. Na łódce doszło do kłótni o zapłatę między przewoźnikiem Fejem a Eksporterem, w wyniku której ten drugi wpadał do rzeki i tonął. Kapitan angielskiego statku domagał się wydania Feja albo uśmiercenia dwóch innych kulisów, grożąc w wypadku odmowy zbombardowaniem miasta. Wybuchał wówczas bunt kulisów.
Wcześniej, bo w 1932, Schiller wystawił sowiecki faktomontaż w Teatrze Wielkim we Lwowie (15 maja) i Miejskim w Łodzi (15 grudnia).
Rafał Węgrzyniak
