1 maja 1952
Człowiek z karabinem Nikołaja Pogodina
Wrocław: polska prapremiera Człowieka z karabinem „sztuki w 3 aktach (12 odsłonach)” Nikołaja Pogodina w opracowaniu dramaturgicznym, inscenizacji i reżyserii Jakuba Rotbauma, scenografii Aleksandra Jędrzejewskiego i Wiesława Lange, na dużej scenie Teatrów Dramatycznych; Feliks Żukowski jako Lenin, Władysław Dewoyno – Stalin, Ludwik Benoit w roli Iwana Szadrina.
Epicki dramat Pogodina obrazował dochodzenie w czasie rewolucji w Rosji w 1917 do identyfikacji z bolszewikami chłopa i żołnierza Szadrina. Po raz pierwszy na polskiej scenie po wojnie, na dodatek w sposób apologetyczny, ukazani zostali Lenin i Stalin. Rotbaum dodał epizody z filmowej wersji dramatu nakręconej w 1938 w Związku Sowieckim i stworzył monumentalne widowisko pełne patosu. W epilogu Lenin przemawiał z balkonu do postaci na scenie i zarazem do widzów. Przedstawienie zagrano 63 razy. Odtwórcy Lenina i Stalina zostali uhonorowani Nagrodą Państwową. 22 października 1954 odbyła się premiera Człowieka z karabinem w Teatrze Narodowym w Warszawie w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego. W roli Lenina występowali Jacek Woszczerowicz lub Ignacy Machowski, który ją przygotował we Wrocławiu, lecz nie zagrał z powodu omyłkowego aresztowania przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego; Stalina zaś odtwarzał Zygmunt Hübner.
Rafał Węgrzyniak
