Kalendarium

Warszawa, Teatr Kameralny: prapremiera Grzechu „dramatu w 4 aktach” Stefana Żeromskiego w opracowaniu dramaturgicznym Leona Kruczkowskiego, w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego, scenografii Zenobiusza Strzeleckiego, z Aleksandrem Zelwerowiczem jako Henrykiem Jaskrowiczem i Hanną Skarżanką lub Haliną Mikołajską w roli Anny. Zofia Małynicz lub Barbara Ludwiżanka – Zofia Parmen, Władysław Sheybal – Witold Bukowicz.

Dramat Żeromskiego, którego protagonistką jest Anna Jaskrowiczówna, córka zdeklasowanego ziemianina, uwiedziona i porzucona przez adwokata Bukowicza szukającego panny z posagiem, na dodatek będąca w ciąży i wygnana przez siostrę z jej pensjonatu, powstał w 1897. Utwór został opublikowany z rękopisu dopiero w 1950 jednak właściwie bez piątego aktu, z którego zachował się jedynie początek. Ukazuje on Annę jako pomocnicę murarzy pracującą na budowie kamienicy w Warszawie. Kruczkowski ten ostatni akt rozwinął w stylu socrealistycznym, bo Anna odnaleziona przez ojca odmawiała powrotu do domu pozostając wśród robotników. Korzeniewski wprowadził z kolei postać Bezrękiego agitatora granego przez Jacka Woszczerowicza. Pominięto natomiast w scenariuszu spektaklu akt czwarty dramatu ukazujący spotkanie Anny w drodze do Warszawy z aktorem Arturem Niemińskim.

Twórcy przedstawienia, obejrzanego przez Biuro Polityczne KC PZPR z Bolesławem Bierutem, zostali uhonorowani Nagrodą Państwową. Grzech w opracowaniu Kruczkowskiego tylko do 1955 miał aż piętnaście realizacji na scenach Kalisza, Kielc, Katowic, Opola, Łodzi (w reżyserii Iwo Galla), Jeleniej Góry, Wrocławia (w inscenizacji Wilama Horzycy), Poznania. Białegostoku, Częstochowy, Olsztyna, Torunia i Gdańska.