Karol Leszczyński
LESZCZYŃSKI Karol (4 XI 1899 Warszawa - 7 XI 1966 Warszawa), aktor. Był synem Michała i Marianny L., mężem Teodozji z Adamskich. W 1. dwudziestych ukończył szkołę handlową w Warszawie i podjął pracę buchaltera. Równocześnie został słuchaczem Kursów Wokalno-Dramatycznych H.J. Hryniewieckiej (1926-27). Od 1927 występował w T. Odrodzonym, od września t.r. pn. Praski w Warszawie, w sez. 1929/30 w T. Miejskim w Lublinie, nast. od pocz. 1932 do końca sez. 1934/35 w T. Wołyńskim im. Słowackiego w Łucku i objazdach (wtedy pn. T. Polski na Wołyniu). W sez. 1935/36 został zaangażowany do Stołecznego T. Powszechnego (TKKT), a w 1936-39 był aktorem T. Miejskich w Łodzi i uczestniczył w gościnnych występach m.in. w Gdańsku (listopad 1938). W okresie przedwojennym grał takie role, jak: Fedycki ("Ich czworo"), Babiński ("Szczęście od jutra"), Jasiek ("Wesele"), Hrabia Sternheim ("Biedna jak mysz kościelna"), Janek ("Most"), Jasiek ("Zaczarowane koło"). Na sez. 1939/40 zaangażował się do T. Miejskiego w Bydgoszczy, gdzie wkrótce po wybuchu wojny został aresztowany przez gestapo i osadzony w więzieniu. Po udanej ucieczce z transportu, dotarł przez Łódź do Warszawy i do powstania warsz. pracował jako buchalter i kier. fabryki chemiczno-farmaceutycznej "Opotherapia". Po powstaniu znalazł się w obozie pracy na terenie Niemiec. Po powrocie do Bydgoszczy wystąpił w 1945 na scenie T. Polskiego m.in. w rolach: Doktora Gadarina ("Ostrożnie, świeżo malowane"), Zadrackiego ("Nie zginęła"). W kwietniu 1946 wziął udział w przedstawieniu "Pana Twardowskiego" w T. Lalki i Aktora Sarabanda przy łódz. t. Colosseum. W 1946-48 grał w T. Wojska Polskiego i T. Powszechnym TUR w Łodzi, m.in. Burmistrza ("Wielkanoc" S. Otwinowskiego), Żewakina ("Ożenek"), Lipowskiego ("Szczęście Frania"); od marca 1948 do końca sez. 1947/48 sprawował także funkcję dyr. administracyjnego T. Powszechnego TUR. Przeniósł się nast. do Warszawy. W sez. 1948/49 oraz 1949/50 był aktorem i dyr. administracyjnym T. Rozmaitości w Warszawie (w sierpniu 1949 gościnnie występował w Gdyni). W 1950-52 występował w T. Narodowym, a do 1957 w T. Współczesnym, na obu scenach w okresie ich połączenia 1955-57; pełnił ponadto 1952-57 funkcję wicedyr. do spraw administracyjnych T. Współczesnego. Od 1957 do końca życia był aktorem T. Narodowego, a okresowo także jego wicedyrektorem. Na scenach warsz. grał m.in. Milewskiego ("Żabusia"), Domaradzkiego ("Tysiąc walecznych") - rola wyróżniona na Festiwalu Pol. Sztuk Współczesnych (1951), Tourterelle'a ("Niemcy"), Barona Kręckiego ("Aszantka"), Dionizego Genoni ("Żywa maska"), Ojca ("Wyzwolenie"), Prezesa sądu ("Wilki w nocy").
Bibl.: Almanach 1966/67; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Czachowska: Zapolska; Formanowicz; Hist. filmu t. 3; Kaszyński: Teatr łódz.; Mrozińska: Trzy sezony; Teatr Wołyński; T. Współczesny w Warszawie; Wilski: Szkolnictwo; Wroczyński: Pół wieku s. 280; Kur. Warsz. 1932 nr 19, 65, 308, 1933 nr 10, 74, 282, 1934 nr 1, 8, 299, 1935 nr 63, 141, 1937 nr 285; Rampa 1938 nr 4; Światowid 1935 nr 10 (il.); Życie Warsz. 1966 nr 270, 271; Programy, IS PAN; Akta, ZASP; Turowski: Teatr w Łodzi.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech.
Film.: 1953 - Żołnierz zwycięstwa (f.); 1954 - Domek z kart (f.), Pościg (f.); 1965 - Głos ma prokurator (f.); Materiały - Archiwum TVWarszawa.
Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
