Zofia Molska
MOLSKA Zofia, właśc. Zofia Chulimka lub Holimek, l v. Kopalko, 2°v. Komar (16 czerwca 1889 Stanisławów – 11 lutego 1977 Łódź),
aktorka
Była córką Antoniego Chulimki (lub Holimka) i Marii z Jasińskich, żoną najpierw Albina Kopalki, później Kazimierza Komara, matką reżysera Zbigniewa Kopalki.
Wychowywana przez Adama i Zofię Müllerów, od dzieciństwa do 1912 występowała wraz z nimi w zespołach objazdowych. Powtarzających się w różnych publikacjach informacji o debiucie Molskiej w 1907 w Krakowie, po ukończeniu Szkoły Dramatyczne Kazimierza Gabryelskiego, nie udało się potwierdzić; wiadomo natomiast, że w sezonie 1903/04 za dyrekcji Müllera w krakowskim Teatrze Ludowym grała m.in. Rózię (Dzika różyczka), Mańkę (Popychadło), Teklę (Okrężne), Helenę (Ogniem i mieczem), Klarę (Zemsta). W 1912–14 występowała, wg informacji syna, wraz z Zofią Müllerową w Lublinie.
Po wybuchu I wojny światowej, od lata 1914 związała się z wileńskim Teatrem Nowoczesnym pod kierownictwem Stanisława Książka i następnie, do 1920, z Teatrem Lutnia i Teatrem na Pohulance. W sezonie 1920/21 grała w Teatrze Żołnierskim pod kierownictwem podporucznika Zajączkowskiego w Wilnie. Na jesieni 1921 występowała w Teatrze Praskim w Warszawie; na wiosnę 1922 wzięła udział w jubileuszu Zofii Müllerowej w Lublinie i tam została do końca sezonu. Od sezonu 1922/23 ponownie w Wilnie; występowała stale w tym mieście, m.in. 1925–28 w zespole Reduty, a następnie w Teatrach Miejskich. Brała udział w audycjach wileńskiej rozgłośni Polskiego Radia. W sezonie 1939/40 i do czerwca 1941 oraz w sezonie 1944/45 w Polskim Teatrze Dramatycznym i wraz z nim w kwietniu 1945 przyjechała z Wilna do Torunia. Do 1955 była aktorką Teatru Ziemi Pomorskiej, a od sezonu 1955/56 do emerytury (1 września 1964) Teatru im. Jaracza w Łodzi (gdzie występowała już rzadko). W Toruniu 29 października 1946 obchodziła jubileusz czterdziestu lat pracy („drapieżna, niemal mauriacowska” Matka w Dwóch teatrach); 17 XI 1958 jubileusz pięćdziesięciu lat w Teatrze im. Jaracza (Sędzina – Majątek albo imię).
Była aktorką charakterystyczną o dość szerokim emploi „od groteski przez komedię do dramatu, od bab do wytwornych dam z towarzystwa” (Józef Maśliński w programie Dwa teatry, Toruń 1946), choć w jej dorobku przeważały role dramatyczne. Grała m.in. Laurę (Ojciec), Bonę (Złote więzy), Wdowę (Ich czworo), Panią Dobrójską (Śluby panieńskie), Gospodynię i Czepcową (Wesele), Panią Rollison (Dziady, 1929), Dyndalską i Orgonową (Damy i huzary), Tadrachową (Moralność pani Dulskiej), Ftatatitę (Cezar i Kleopatra), Bertę (Niemcy), Wdowę (Balladyna), Panią Pernelle (Świętoszek).
Bibliografia
Almanach 1976/77; Kaszyński: Teatr łódź.; Kreczmar: Notatnik; Kuchtówna: Wielkie dni; M. Limanowski: Duchowość i maestria. Recenzje teatralne 1901–1940, Warszawa 1992; Romer-Ochenkowska s. 37; Simon: Spis przedstawień Reduty; Śmigielski: Reduta; Dz. Łódz. 1958 nr 1 274; Dz. Wil. 1918 nr 113, 193; llustr. Kur. Pol. 1958 ni 178; Kur. Litew. 1914 nr 188, 306; Pam. Teatr. 1963 z. 1–4, s. 215, 217 (il.), 259–263, 1973 z. 3–4 s. 430, 488, 489 (il.), 1986 z. 2–3 s. 354–358; Kur. Warsz. 1921 nr 337; Scena Pol. 1922 z. 1–2; Życie Warsz. 1977 nr 30; Afisze, programy (m.in. programy jubileuszów; il.), wycinki prasowe, IS PAN; Afisze, MT Warszawa; Akta (tu w odpisie aktu zgonu nazwisko panieńskie Chulimka, w ankiecie wypełnionej przez M. nazwisko Holimkówna; fot.), ZASP; Wosiek: Teatry lud.; Informacje syna, Zbigniewa Kopalki, Warszawa.
Ikonografia
L. Jeśmanowicz: M. jako Orgonową (Damy i huzary), karyk., rys., kredka, tusz, 1939–40 - IS PAN; Fot. – IS PAN.
Nagrania
Role - Red. Dok. Inf. PR.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1900–1980, t.II, PWN, Warszawa 1994. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych źródłowej publikacji.
