Mikołaj Kaszyn
KASZYN Mikołaj Alojzy (28 IV 1895 Ryga - 28 I 1977 Zakopane), aktor. Był synem Wacława K. i Emilii z Żółkowskich, mężem najpierw aktorki Miry Łaniewskiej, potem Cecylii z Peterów. Ukończył gimn. w Rydze i studia medyczne na uniw. w Rydze i Dorpacie, gdzie uzyskał doktorat za pracę na temat: "Medycyna - sztuka czy nauka". Dwa lata pracował jako lekarz; w 1921 zaczął naukę w Szkole Dram. w Krakowie, nast. na Wydz. Dram. Konserwatorium Muz. w Poznaniu. Równocześnie studiował na Uniw. Pozn. filozofię i historię sztuki. Studia w zakresie emisji głosu kontynuował w konserwatorium w Brukseli. W sez. 1922/23 występował w T. Polskim w Poznaniu w rolach epizodycznych, np. jako Rycerz Piotr ("Bolesław Śmiały"), Ojciec ("Zmartwychwstanie" K.H. Rostworowskiego), Wojewoda ("Popas Króla Jegomości"), Antoni ("Wiera Mircewa"), potem w T. Miejskim w Grudziądzu. W sez. 1924/25 grał w T. Miejskim w Płocku. Od 1 X 1925 był pierwszym zaw. pracownikiem Pol. Tow. Radiotechnicznego (nast. Pol. Radia) i jednym z pierwszych spikerów i reżyserów radiowych; był kier. Działu Programowego a od 1 III 1926 sekretarzem Działu Odczytowego. Był współredaktorem pisma "Radiofon Polski", w którym publikował rec. programów radiowych i artykuły teoretyczne dotyczące twórczości radiowej; w okresie 1 IX 1927 - 30 VI 1928 pracował jako naczelny red. miesięcznika "Antena Polska". Był twórcą pierwszego nadanego przez radio słuchowiska (jest też autorem tego określenia) - "Warszawianki", emitowanej 29 XI 1925, którą adaptował, reżyserował i grał rolę Chłopickiego. W 1925 reżyserował ponadto radiowe przedstawienia "Świeczka zgasła" i "Betlejem polskie". Od stycznia 1926 czytał w PR pierwszą powieść nadawaną w odcinkach - "Wierną rzekę" S. Żeromskiego. Od 1928 do powstania warsz. pracował jako urzędnik. Po II wojnie świat. zamieszkał w Zakopanem.
Bibl.: Almanach 1976/77; Kwiatkowski: Narodziny PR; Pam. Teatr. 1973 z. 3-4 s. 360, 363 (il.), 409; RTV 1977 nr 13 (M.J. Kwiatkowski); Afisze, Uniw. w Poznaniu.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
