Mira Wiland
WILAND, Wieland, Mira, właśc. Maria Kazimiera Wiland (4 października 1879 lub 1881 Mrozowo, woj. poznańskie – 3 sierpnia 1957 Elbląg)
aktorka
Była córką nauczyciela Pawła i Marii Wilandów. Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie kształciła się w szkole dramatycznej Stanisława Knake-Zawadzkiego i brała udział w popisie szkolnym 21 czerwca 1899. W 1900–02 grała w teatrze łódzkim role „drugie salonowe”, w 1902 występowała w krakowskim Teatrze Ludowym pod kierownictwem Stanisława Knake-Zawadzkiego, w 1903 w objeździe tego zespołu po Galicji, w 1903–04 w lwowskim Teatrze Ludowym. 13 maja 1908 wystąpiła gościnnie w Teatrze Miejskim we Lwowie w roli Emilii (Otello), a w 1910–11 była tam zaangażowana. W 1911–14 występowała w krakowskim Teatrze im. Słowackiego, w 1915–16 w Teatrze Polskim w Wiedniu, w 1917–25 w Teatrach Miejskich we Lwowie, w sezonie 1928/29 w teatrze Reduta w Wilnie, 1930/31 w Teatrze Miejskim w Lublinie, 1931/32 zapewne w Sosnowcu, 1932/33 w Częstochowie, w 1934 dorywczo w Teatrze Polskim w Katowicach, w sezonie 1938/39 w warszawskim Teatrze Kameralnym i zapewne w Teatrze Malickiej.
Podczas II wojny światowej nie występowała na scenie. W 1945–1953 była zaangażowana w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie i tam 11 marca 1947 obchodziła jubileusz czterdziestopięciolecia pracy, grając rolę Tykalskiej (Pan Damazy). W sezonie 1954/55 należała do zespołu Teatru Dolnośląskiego w Jeleniej Górze, w sezonie 1955/56 występowała w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie; tu w marcu 1956 grając rolę Tadrachowej (Moralność pani Dulskiej) uległa paraliżowi i musiała wycofać się z pracy.
Obdarzona głosem i warunkami odpowiednimi do ról bohaterek dramatycznych, grała m.in.: Balladynę (Balladyna), Rozę (Lilla Weneda), Pallas Atenę (Noc listopadowa), Gertrudę (Hamlet), Laurę (Ojciec). W ostatnich latach grała role charakterystyczne, jak np. Szambelanowa (Pan Jowialski), Orgonowa (Damy i huzary).
Bibliografia
Almanach, Lwów 1911 (il.); Scena pol. w Łodzi s. 36, 183; Afisze i programy, IS PAN (m.in. program jubileuszowy na dziesięciolecie T. Dolnośląskiego w Jeleniej Górze; tu il.).
Ikonografia
Fot. pryw. i w rolach - własność A. Wiland-Żera, Warszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.