Zofia Karlińska-Goebel
KARLIŃSKA Zofia, ze Smotryckich, zamężna Goebel (27 IV 1883 Aleksandrów Kujawski - 28 X 1965 Warszawa), śpiewaczka. Była córką Romualda Smotryckiego, nauczyciela, potem sędziego, i Zofii z Karlińskich. Panieńskie nazwisko matki przyjęła za swój pseud. scen.; na scenie używała także pozostałych nazwisk. Ukończyła pensję w Łęczycy. W 1905 poślubiła Wacława Goebla, inżyniera, z którym rozeszła się w w 1921. W 1910 wyjechała na studia wokalne do G. Ardy w Mediolanie; śpiewu uczyła się także u T. Mikulskiego, W. Aleksandrowicza i u braci Reszków. Debiutowała 12 VIII 1915 na scenie warsz. T. Nowości w widowisku składanym jej nośny, piękny, aksamitny sopran od razu zyskał duże uznanie. Zaangażowana do zespołu operetkowego została wkrótce obsadzona w głównej roli Heleny ("Polska krew"). Operetka ta cieszyła się wielkim powodzeniem i miała dwieście powtórzeń. Ze sceną T. Nowości była związana do 1921; występowała tu m.in. jako: Dolly ("Nareszcie sami"), Rozalinda ("Zemsta nietoperza"), Angela ("Hrabia Luksemburg"), Diana ("Orfeusz w piekle"), Angela ("Czar miłosny"), Lucy Harrison ("Targ na dziewczęta"), Baronowa Riza ("Manewry jesienne"). W Operze wystąpiła po raz pierwszy 2 VII 1917 jako Zuzia ("Verbum nobile"), potem w 1920 śpiewała tyt. partię w "Halce". W 1921-24 występowała w warsz. T. Wielkim, a także gościnnie w Katowicach, Poznaniu, Lwowie i Gdańsku. W 1924, po śmierci syna, wycofała się ze sceny. Śpiewała jeszcze sporadycznie w PR i na szkolnych koncertach objazdowych. W 1925-39 pracowała jako kasjerka w Tow. Wyścigów Konnych na Służewcu. W czasie okupacji niem. utrzymywała się z wypieku ciastek i pielęgnowała chorych w szpitalu Ujazdowskim. Po wojnie, pocz. uczyła śpiewu, a od 1948 mieszkała w Cieszynie, prowadząc dom bratu. W 1952 przyjechała do Warszawy i od 1 VI 1953 do 30 VI 1958 pracowała w Operze jako bileterka.
Bibl.: Czempiński: Teatry w Warszawie s. 153, 262 (il.); Sempoliński: Wielcy artyści; SMP; Kur. Warsz. 1920 nr 351; Akta (tu fot.), ZASP; Akta, T. Wielki Warszawa; Prosnak: T. Wielki.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
