Autorzy

REYMONT Władysław Stanisław
(ur. 7 maja 1867, Kobiele Wielkie, Polska - zm. 5 grudnia 1925, Warszawa, Polska)
Powieściopisarz, nowelista, reportażysta. Naprawdę nazywał się Stanisław Władysław Rejment. Był jednym z siedmiorga dzieci wiejskiego organisty. Dzieciństwo spędził w Tuszynie, gdzie rodzina przeniosła się, kiedy miał rok. Ojciec wysłał go do Warszawy na naukę zawodu do zakładu krawieckiego. Tu w 1883 Reymont ukończył Warszawską Szkołę Niedzielno-Robotniczą. Dla uzyskania miana czeladnika przedstawił komisji uszyty przez siebie frak. Jako osiemnastolatek przyłączył się do wędrownej trupy aktorskiej. Dzięki staraniom rodziny dostał pracę niższego funkcjonariusza na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Pracował na stacyjkach w Rogowie, Krosnowej, Lipcach. Powtórnie spróbował kariery aktorskiej. W 1890 związał się z adeptem wiedzy tajemnej, nazwiskiem Puszow, i wyjechał z nim do Niemiec z zamiarem szerzenia spirytyzmu. Następnie Reymont próbował odbyć nowicjat w klasztorze na Jasnej Górze. Ostatecznie znowu wylądował na stacji kolejowej.
W 1894, po niespodziewanym debiucie literackim, przeniósł się do Warszawy i postanowił żyć z pisania. Kiedy jego sytuacja materialna się poprawiła, dużo podróżował. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku odwiedził Londyn, Berlin, Włochy, Paryż. W Paryżu zawarł cenne znajomości literackie, między innymi ze Stanisławem Przybyszewskim i Stefanem Żeromskim. Poznał tam także wówczas przyszłego tłumacza "Chłopów" Franka-Luisa Schoella.
W 1900 roku Reymont uległ poważnemu wypadkowi kolejowemu. Otrzymał za to duże odszkodowanie. Kontuzję leczył w Krakowie. Opiekowała się nim wówczas znajoma, Aurelia Szabłowska. Opiekunka rozwiodła się z dotychczasowym mężem i wyszła za pisarza. Razem dużo podróżowali. Rewolucję 1905 i I wojnę światową przeżyli w Warszawie.
Reymont bardzo angażował się w działalność społeczną. Był prezesem Związku Pisarzy i Dziennikarzy, potem prezesem Warszawskiej Kasy Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy. Uczestniczył także w zakładaniu pierwszej spółdzielni kinematograficznej. Po wojnie (1919-20) wyjeżdżał do Stanów Zjednoczonych, gdzie w środowisku polonijnym szukał pomocy gospodarczej dla odbudowy zrujnowanego kraju. W 1920 kupił majątek Kołaczkowo, ale gospodarowanie szło mu kiepsko, tym bardziej, że zły stan zdrowia zmuszał go do przebywania głównie na Riwierze. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim, a jego serce - w Kościele Św. Krzyża.
Utwory Reymonta dają ogromną panoramę polskiego społeczeństwa końca XIX i początku XX wieku. Zaczął pisać jako urzędnik kolejowy. Początkowo powstawały wiersze i zapiski z codzienności, później opowiadania i nowele. 1892 wysłał na ręce Ignacego Matuszewskiego do warszawskiego "Głosu" nowelę "Śmierć" i trochę korespondencji. Kilka następnych nowel przyjęła krakowska "Myśl". To dodało mu odwagi i zaryzykował, bez grosza przeniósł się do Warszawy i zajął wyłącznie pisaniem. Napisał i opublikował kilkanaście nowel, które później zostały zebrane w tomach "Spotkanie" (1897), "Sprawiedliwie" (1899), "W jesienną noc" (1900), "Krosnowa i świat" (1928). Przełomem w karierze literackiej Reyomonta stał się reportaż "Pielgrzymka na Jasną Górę". W czasie następnych dziesięciu lat napisał cztery duże powieści, które na stałe weszły do historii literatury. Swoje powieści Reymont pisał w odcinkach i publikował w prasie. Tworzył z tygodnia na tydzień, niewiele zmieniając w wersjach książkowych. Pierwsza powieść, "Komediantka", pojawiła się na łamach "Kuriera Codziennego" w 1895, wydanie książkowe miała rok później. Bohaterką jest Janka Orłowska, córka naczelnika stacji w małym miasteczku. Dziewczyna przygnieciona monotonią życia ucieka do Warszawy, aby spróbować kariery aktorskiej. Kontynuacją "Komediantki" były "Fermenty" publikowane w "Bibliotece Warszawskiej" 1896, wydane osobno 1897. W 1896 Reymont podpisał umowę na nową powieść i wyjechał do Łodzi. W efekcie powstała "Ziemia obiecana" publikowana w latach1897-98 na łamach "Kuriera Warszawskiego", wydana osobno 1899. Stworzył w niej przejmujący obraz rozwijającej się młodej kapitalistycznej metropolii. Fabuła osnuta jest wokół losów trzech przyjaciół: Karola Borowieckiego, Moryca Welta i Maksa Bauma. Reymont narysował szeroki realistyczny obraz miasta. W latach 1892-99 Reymont pracował nad swoją najsławniejszą powieścią "Chłopi". Publikowana była w odcinkach w "Tygodniku Ilustrowanym" 1902-1906, wydana osobno 1904 (t. 1-2), 1906 (t. 3), 1909 (t. 4). Stworzył w niej bogaty obraz łowickiej wsi: ludzi i przyrody. Fabuła koncentruje się wokół rodziny Borynów: zamożnego gospodarza Macieja, jego młodej żony Jagny i syna Antka, połączonego z macochą namiętnym romansem. Powieść zaczyna się sceną hucznego wesela Boryny, kończy jego pogrzebem, wpisując ludzkie losy w odwieczne koło narodzin, przemijania i śmierci. Rytuał ludzkiego życia podporządkowany jest rytmowi przyrody, która narzuca kolejność pracy i odpoczynku. Za "Chłopów" otrzymał Reymont nagrodę Polskiej Akademii Umiejętności (1917) oraz Nagrodę Nobla (1924). Konkurentami do nagrody byli Tomasz Mann, Maksym Gorki i Thomas Hardy.
W latach 1913-18 Reymont pracował nad wielką trylogią historyczną, jedynym ważnym utworem opartym na źródłach. Trylogia miała tytuł "Rok 1794" ("Ostatni sejm Rzeczpospolitej" 1913, "Nil desperandum" 1916, "Insurekcja"1918). Powieść jest rodzajem wielkiego zbeletryzowanego reportażu historycznego okresu powstania kościuszkowskiego, analizą przyczyn klęski.
Powieści Reymonta stanowiły doskonały materiał filmowy. "Ziemię obiecaną" przeniósł na ekran Aleksander Hertz (1927), później Andrzej Wajda (1974). "Chłopów"reżyserował Eugeniusz Modzelewski (1922), a Jan Rybkowski w 1973 nakręcił serial telewizyjny, który następnie przerobił na film pełnomerażowy. W 1986 Jerzy Sztwiertnia nakręcił serial według "Komediantki".
Utwory Reymonta tłumaczone były na kilkanaście języków. W jego dawnym majątku Kołaczkowie znajduje się obecnie Muzeum Reymontowskie.