Michał Olszański
OLSZAŃSKI, Olszyński, Michał (ok. 1863 Lwów - 25 V 1908 Czerniowce), śpiewak, aktor, dyr. teatru. Był mężem -> aktorki O. W latach siedemdziesiątych występował w t. amatorskim we Lwowie. Później należał do zespołu t. ukr. pod dyr. J. Biberowicza i J. Hryniewieckiego; w tym czasie niekiedy występował też na scenie pol., m.in. w 1887 w Złoczowie pod dyr. I. Popiela, w czerwcu 1888 w Sanoku u J. Piaseckiej. Od 1888 był w dalszym ciągu w zespole t. ukraińskiego, w lecie 1890 występował z operetką lwow. w Krakowie, a od kwietnia 1892 do ok. 1894 stale należał do zespołu t. lwowskiego. Śpiewał tu partie tenorowe, przeważnie w operetkach, m.in. Stanisława ("Ptasznik z Tyrolu"), Siebla ("Mały Faust"), Wójta ("Wesele przy latarniach"), Majora ("Nitouche"), Mathieu ("Nanon"), a niekiedy w operach, np. Natanaela ("Opowieści Hoffmanna"). Od czerwca 1894 do lata 1900 był znowu aktorem i reżyserem w t. ukr., a w 1897 wraz z O. Poliszczukiem kierował sceną ukr. Tow. Ruska Besida (w maju 1900 z zespołem t. ukr. był w Krakowie). Z kolei powrócił na scenę pol. do t. lwow. i występował tu od października 1900 do 1902; grał w tym okresie także niewielkie role dram., jak Upiór ("Wesele"), Kwicołap ("Krakowiacy i Górale"), Dziszewski ("Radcy pana radcy"), Wieśniak ("Wnętrze"). W 1902-04 należał do zespołu T. Ludowego w Krakowie (w 1902 pod dyr. S. Knake-Zawadzkiego występował z tym zespołem w Tarnowie i Nowym Sączu; grał wtedy m.in. Marszelika - "Małka Szwarcenkopf"; od maja 1904 był w zespole lwow. T. Ludowego. W czerwcu i lipcu 1905 jeszcze raz występował w t. lwow., a następnie powrócił na scenę ukr., gdzie pozostał do zgonu. Podczas pobytu na scenie pol. we Lwowie O. wyjeżdżał z zespołem t. lwow. na występy do Krakowa (1892, 1901) i Wiednia (1892).
Bibl.: Bar: Dzieje t. krak. s. 153, 154; Krajewski: Melpomena s. 14; Pajączkowski: Teatr lwow.; U.R.E.; Ukr. teatr t. I; Afisze, Bibl. Jagiell.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
