Eugeniusz Guszalewicz
GUSZALEWICZ Eugeniusz (1867 Lwów - 29 V 1907 Kolonia), śpiewak. Był synem Iwana G., księdza unickiego, mężem węgierskiej śpiewaczki Alice Guszalewicz. Z pochodzenia był Ukraińcem. Studiował prawo we Lwowie, jednocześnie ucząc się przez pięć lat śpiewu u W. Wysockiego. Kształcił się też w 1888-89 w konserwatorium w Wiedniu u J. Gansbachera i tu zaczął występować na koncertach w Tow. Ogniwo i ukr. Tow. Sicz. Do 1900 często występował na koncertach ukr. na terenie Galicji. Pracę na scenie rozpoczął w 1891 w Preszburgu (obecnie Bratysława), w kwietniu i maju 1892 występował w T. Krolla w Berlinie, od października 1892 w t. w Akwizgranie, gdzie śpiewał do 1 V 1893. W 1893 gościnnie występował we Lwowie. W 1894-95 występował w T. Krolla w Berlinie, a gościnnie także w Brnie, Pradze, Budapeszcie, Dusseldorfie i w Gotha. W 1896-1901 występował w Deutsches Landes Theater w Pradze. Zajmował poważne stanowisko w tamtejszym zespole opery, wykonywał m.in. takie partie jak: Raul ("Hugonoci"), Lionel ("Marta") oraz partię tyt. w "Ernanim" G. Verdiego. Na sez. 1901/02 zaangażował się do lwow. T. Miejskiego i od 21 XI 1901 do końca lutego 1902 występował tu z dużym powodzeniem w partiach: Eleazara ("Żydówka"), Cania ("Pajace"), Lohengrina ("Lohengrin"), Don Josego ("Carmen"), Manrica ("Trubadur"), Manru ("Manru"), Eryka ("Holender tułacz"). Mimo trudności, jakie sprawiał mu fakt, że po raz pierwszy śpiewał po polsku, budził uznanie krytyki dzięki swemu pięknemu, silnemu i dźwięcznemu tenorowi o zabarwieniu barytonowym, świetnej dykcji i dynamice (piana, mezza voce). Od 1902 nie wiązał się już z żadnym teatrem i zamieszkał na stałe w Wiedniu.
Bibl.: Eisenberg: Biogr. Lex.; Kosch: Deutsches Th. Lex.; Pajączkowski: Teatr lwow.; PSB IX (S. Dąbrowski); U.R.E. t. HI (tu błędna data zgonu - 1917); EMTA 1892 nr 473, 1901 nr 49; Afisze, Bibl. Jagiell.; Materiały R. Pyłypczuka, Kijów.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
