Helena Rinas
RINAS, Rynas, Helena, także Liederówna, zamężna Fromowa (ur. 31 XII 1891 - działała do 1938), aktorka, śpiewaczka. Była córką Karola i Karoliny z Bauerów. W 1913-14 występowała w T. Nowoczesnym w Warszawie; nast. tamże: w sez. 1914/15 w t. Bagatela i T. Małym w Filharmonii, w 1915-16 w teatrach: Bagatela, Nowym, Współczesnym, Polskie Miniatury, Palais de Glace, Miraż. W styczniu 1917 przeszła z t. Miraż do Czarnego Kota, we wrześniu t.r. z grupą aktorów występowała gościnnie w Płocku. W 1918 była w warsz. t. Panorama, Argus, Mozaika; w 1919 w t. Bagatela i Argus; w lecie 1921 w t. Bagatela. Na sez. 1921/22 zaangażowana została do operetki we Lwowie. W sez. 1922/23 i 1923/24 była w zespole operetki krak., 1924/25 w teatrze w Grudziądzu. W lipcu 1926 wystąpiła w Płocku z "aktorami Perskiego Oka", a w czerwcu 1926 w kabarecie w Kaliszu. W 1938, z B. Orskim, prowadziła teatr dla dzieci w Krakowie. Grała takie role, jak: Amanda ("Książę"), Germena ("Dzwony z Corneville"), Helena ("Edukacja niekompletna"). Miała głos sopranowy, a w 1924 w "Przeglądzie Teatralnym i Filmowym" określano ją jako "śpiewaczkę dużej miary". W czasie II wojny świat. była w Schronisku Artystów Weteranów Scen Pol. w Skolimowie; w aktach schroniska pozostały dwa sprzeczne zapisy na jej temat: pierwszy, że zmarła w Skolimowie 13 VIII 1940, drugi, że została wymeldowana 3 VIII 1944.
Bibl.: Kaszyński: Teatralia; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Sempoliński: Wielcy artyści (il.); Wysiński: ZASP; Kur. Warsz. 1915 nr 117, 1917 nr 87, 1921 nr 213, 233; Pol. Scena i Szt. 1914 nr 2 s. 57 (il.); Prz. Teatr, i Film. 1924 nr 17, 24; Sł. Ludu 1984 nr 5; Straus: Repertuar 1914-15, 1915-16.
Ikon.: Fot. - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
