Feliks Leon Stobiński
STOBIŃSKI Feliks Leon (21 lutego 1834 Kraków lub Kielce – 15 kwietnia 1888 Pułtusk),
aktor, dyrektor teatru.
Był synem Feliksa Stobińskiego i Agnieszki Stobińskiej z Cieplików, bratem Eufemii Kaczkowskiej, Józefa Stobińskiego, Romana Stobińskiego i Aleksandry Święckiej, mężem najpierw Marii Stobińskiej (wiadomość niepewna), potem Marii Kowalskiej (wiadomość także niepewna), po raz trzeci Matyldy Perchorowicz, ojcem Marii Stobińskiej.
Od 1849 do 1860 występował w zespole swego ojca. Potem na pewien czas porzucił scenę. W 1863 był fotografem, a następnie pisarzem u rejenta w Pułtusku. W 1864–65 prowadził sam lub tylko administrował zespołem teatr. w Płocku. W 1865 występował zapewne w płockim zespole pod dyr. Jana Chełmikowskiego, w kwietniu 1866 u Józefa Gawęckiego w Kaliszu i tam po rozbiciu się zespołu rozpoczął własną dyrekcję od lata 1866 do kwietnia 1867, potem wyjechał z zespołem do Kutna. Był tam przez wrzesień i październik 1867. Odtąd aż do 1885 prowadził prawie bez przerwy zespół objazdowy w Królestwie Polskim: w 1868 w Łęczycy (od początku roku do 13 marca), Włocławku (marzec, kwiecień), Rawie Mazowieckiej, Lipnie, Kutnie i Mławie, w 1869 w Mławie, Płońsku i Łęczycy (od 13 grudnia); w tym roku występował także podobno w zespole Anastazego Trapszy w Kaliszu. W 1870 kierował zespołem w Łęczycy i Kole, warszawskim teatrze ogródkowym Alhambra (od 1 czerwca do 31 sierpnia), w Pułtusku, Łomży i Radomiu (od 18 grudnia), w 1871 w Łomży (luty), Siedlcach, w warszawskim teatrze ogródkowym Alhambra (od 13 czerwca do 12 września), Nowym Dworze i Grójcu (grudzień), w 1872 w Radomiu, Kielcach (od 18 stycznia), Łomży i Pińczowie, gdzie zespół został rozwiązany. Od 13 do 27 czerwca 1872 prowadził prawdopodobnie wspólnie z Marią Kowalską warszawski teatr ogródkowy Pod Lipką, następnie pojechał do Puław do zespołu prowadzonego przez Jana Okońskiego, u którego występował do grudnia 1874, gdy w końcu grudnia zespół Jana Okońskiego się rozwiązał, Stobiński z pozostałymi aktorami dał w Krasnymstawie jedno przedstawienie. Następnie prowadził własny zespół w Iłży, Włodawie (kwiecień), Puławach (od 6 czerwca do lipca), Lublinie (od 22 lipca do 5 sierpnia), Hrubieszowie (od 31 sierpnia do końca października) i Zamościu (od 30 października 1875 do 5 marca 1876), w 1876 w Janowie Lubelskim (od 19 marca do 28 maja), Żyrardowie, Ostrołęce, Szczuczynie (wrzesień), w sezonie zimowym 1876/77 w Augustowie, w 1877 w Wyłkowyszkach (marzec), a następnie wraz z Adamem Bulwińskim w Pułtusku (czerwiec), Kibartach (lipiec) i Łowiczu (od 8 grudnia 1877 do lutego roku następnego), w 1878 był dyrektorem w Lipnie, Mariampolu (lipiec), Wyłkowyszkach, Kibartach i Szczuczynie, w 1881 w Lipnie (styczeń) i Ciechanowie (wrzesień), w 1882 w Lubartowie (kwiecień), Sandomierzu (maj), Busku (lipiec), Radzyniu, Żelechowie i Włodawie (październik), w 1883 w Łukowie (kwiecień) i Żelechowie. Od czerwca tego roku występował w zespole Juliana Grabińskiego w Łęczycy, potem w warszawskim teatrze ogródkowym Tivoli. W 1884 prowadził zespół w Częstochowie (marzec), Radomsku (kwiecień), Włoszczowej (czerwiec), Opocznie (sierpień), Łasku (wrzesień), Tomaszowie Mazowieckim (wrzesień), Wieluniu i Aleksandrowie Kujawskim (listopad), a w 1885 w Tomaszowie Mazowieckim. W 1886 występował w zespole braci Sarnowskich w Łowiczu, następnie w „działówce” pod kierownictwem Karola Kremskiego w Koninie, Turku i Łęczycy (1887). Pod koniec życia dawał podobno lekcje tańca. Zmarł w nędzy.
Miał dobre warunki sceniczne, toteż początkowo grał role amantów i bohaterów, m.in. Rafaela (Kobiety z kamienia), Oskara (Czaszka mordercy), Garrika (Doktór Robin), Antona (Nocleg w Apeninach), później charakterystyczne, m.in. Rotmistrza (Damy i huzary), Dziszewskiego (Radcy pana radcy), Ziębę (Nikt mnie nie zna), Szymona (Biedny rybak). „Niezły amancik – pisał Stanisław Krzesiński – „gdyby miał lepsze wzory, byłby i dobry”; „uczciwość jego jako dyrektora działowego stała się przysłowiowa” – twierdził Karol Hoffman, „gdyby nie pewien wstręt do nowych sztuk, do ulepszeń w dekoracjach i garderobie, Stobiński był idealnym, typowym dyrektorem działowym towarzystwa”.
Bibliografia
Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Filler: Melpomena; Kaszyński: Dzieje sceny kaliskiej s. 110; Krzesiński: Koleje życia s. 318; Wspomnienia aktorów; Dz. warsz. 1855 nr 253, 1868 nr 23, 51, 1869 nr 191, 1871 nr 86, 117; EMTA 1888 nr 238, 241 (J. Heppen); Kur. codz. 1888 nr 106, 107; Kur. warsz. 1858 nr 150, 1865 nr 232, 1867 nr 240,1870 nr 190, 1871 nr 203, 1875 nr 71; Tyg. ilustr. 1870 nr 115 (il.), 116; Afisze Bucholtzów, WAPLublin; Akt urodzenia, Aren. m. Krakowa i woj. krak.; Akt zgonu 1888/128 w parafii Zwiastowania NMP w Pułtusku; Krzesiński: Raptularz.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.
