Scenografia

Irena Lorentowicz, zam. Karwowska (25 IX 1908 Warszawa - 11 II 1985 Warszawa), malarka, scenografka, pedagog. W 1. 1925-31 studiowała w warsz. Szkole Sztuk Pięknych, m.in. u Tadeusza Pruszkowskiego i Wincen­tego Drabika, w 1. 1934-35 scenografię na Wydz. Sztuki Reżyserskiej PISTu w Warsza­wie. W kwietniu 1934 w sali Konserwato­rium odbył się publiczny pokaz szkolny ang. moralitetu "Każdy" z jej scenografią (reżyse­rowała także studentka I roku Krystyna Sewerinówna). Z t. warsz. współpracowała już wcześniej, np. w T. Ateneum przygotowała "Ulicę" Rice'a (1930), t. Banda (1931-32), t. Stara Banda (1934), T. Kameralnym "Hamleta" Shakespeare'a (1934), T. Polskim kostiumy do "Rozkosznej dziewczyny" Benatzky'ego (1934) i "Króla Leara" Shakespeare'a (1935), w T. Let­nim kostiumy do "Pięknej Heleny" Offenbacha (1935). Zaproszona do współpracy przy reali­zacji "Harnasiów" Szymanowskiego w Operze Paryskiej w 1936 odniosła wielki sukces, zdo­bywając I nagrodę konkursu Grand 1'Opera za scen. do tegoż spektaklu oraz pięcioletnie stypendium rządu francuskiego. Projektowa­ła wówczas dekoracje dla Opera Comique, Casino de Paris, T. Mogador i występującego tu Polskiego Baletu Reprezentacyjnego "Pieśni o ziemi" Palestra) i dla T. Jouveta. Za dekoracje do baletów Niżyńskiej i Lifara zdobyła w 1937 Grand Prix, w tym samym roku wzięła udział w międzynarodowej wy­stawie scenografów polskich w Paryżu i otrzymała złoty medal. Podjęła też studia na wydz. humanistycznym Sorbony. W 1940 za­projektowała dekor. do przedstawienia "Ucie­kła mi przepióreczka" Żeromskiego, wysta­wionego przez przybyły z Rumunii T. Polski w sali Théâtre Antoine w Paryżu. W l. 1941-59 działała w Stanach Zjednoczonych, m.in. współpracowała z Metropolitan Opera oraz z Polskim T. Artystów z siedzibą w Nowym Jorku, dla którego wykonała około dwustu scenografii, wędrując z zespołem tego t. po całych Stanach i Kanadzie. Współpracowała również z baletami kanadyjskimi, zespołem Ruth Sorel i eksperymentalnymi t. uniwersy­teckimi w Montrealu. Na kontynencie ame­rykańskim zdobyło uznanie także jej malar­stwo sakralne, freski, witraże, rzeźby, a prze­de wszystkim ilustracje książkowe dla dzie­ci. Uczyła malowania w Public School w No­wym Jorku, wygłaszała prelekcje o kulturze polskiej. Po powrocie do kraju w 1960 kon­tynuowała twórczość malarską, a także współ­pracowała jako scen. z Polskim Zespołem Tańca Eugeniusza Paplińskiego, z wieloma t. muz. i dram. jak Opera, Operetka, Opera Ob­jazdowa, T. Polski, T. Klasyczny w Warsza­wie, Opera Wrocławska, Opera Poznańska, Opera Śląska w Bytomiu, T. Wielki w Lodzi, Operetka w Szczecinie. Przykłady prac: "Apollo i Dziewczyna" Różyckiego, "Cagliostro w Warszawie" Maklakiewicza, "Stańczyk" Kiesewettera, "Harnasie" Szymanowskiego, "Romeo i Julia" Prokofiewa, "Szach mat" Blissa, "Jezioro łabędzie" Czajkowskiego, "Oczarowanie" Blo­cha, "Wesele w Ojcowie" Kurpińskiego, "Rigoletto" Verdiego, "Andrea Chenier" Giordano, "Zemsta nietoperza" Straussa, "Pajace" Leoncavalla, "Miecz Damoklesa" Hikmeta, "Kleopatra" Morstina. Wykładała i kierowała warszta­tami w Liceum Techniki Teatralnej w War­szawie. Jej publikacje z dziedziny plastyki i teatru ukazywały się już przed wojną w Kurierze Warszawskim, Wiadomościach Literackich, a następnie w Herald Tribune, New York Tribune, Tygodniku Polskim. W 1975 ukazały się jej wspomnienia pt. "Oczarowania", w 1982 obchodziła 50-lecie pracy twórczej. Z tej okazji w marcu otwarto w Warszawie (Dom Kultury przy ul. Gotarda 16) wystawę jej prac malarskich i teatral­nych.

Źródło: Almanach sceny polskiej 1984/85. Tom XXVI. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe - Warszawa 1989.