Teatry i zespoły

Teatr rozpoczął działalność w czerwcu 1946. Nazwa Teatr Polski obowiązywała do sierpnia 1946, w sezonie 1947/48 oraz od 1 stycznia 1976 do dziś. W sezonie 1946/47 Teatr nosił nazwę Komedia Muzyczna (i był teatrem prywatnym), w latach 1949–75 jako Teatr Polski wchodził w skład Teatrów Dramatycznych.
Teatr mieści się w modernistycznym budynku, wzniesionym ok.1920 roku wg projektu Adolfa Thesmachera dla loży masońskiej, przebudowanym w latach 1935–37, adaptowanym dla teatru w 1946 roku.

Początki teatru w Szczecinie

Informacja z internetowej encyklopedii Szczecina pomeranica.pl, autor: Andrzej Androchowicz

W 1944 roku na terenie wyzwolonego spod okupacji niemieckiej Lwowa swoją działalność wznowił Teatr Polski, prowadzony przez dyrektora Bronisława Dąbrowskiego. W wyniku rewizji granic i związanej z tym akcji przesiedlania ludności polskiej z Kresów Wschodnich na Ziemie Odzyskane, w sierpniu 1945 roku zespół Teatru Polskiego przeniósł się do Katowic. Mimo akcji repatriacyjnej, we Lwowie pozostało jednak około 60 tys. Polaków, z których sporą grupę stanowili aktorzy, muzycy i tancerze. Wykorzystując tę sytuację, dyrygent Teatru Polskiego, Sylwester Czosnowski, który również nie opuścił Lwowa, postanowił zebrać pozostałych artystów i utworzyć zespół teatralny. Dzięki przychylności Związku Patriotów Polskich, we wrześniu 1945 przy Zarządzie Obwodowym ZPP we Lwowie powstało Koło Dramatyczne, które miesiąc później przyjęło nazwę Teatr Małych Form Miniatury. Na czele zespołu stanęli Sylwester Czosnowski i Kazimierz Bajon. Początkowo trzon zespołu stanowiło ośmiu aktorów o różnym dorobku artystycznym i kwalifikacjach oraz dwunastu pracowników administracyjnych. Sukcesywnie grupa ta powiększała się. W grudniu 1945 roku kierownictwo teatru przejęła wyłoniona z zespołu Rada Teatralna, w skład której wchodzili przedstawiciel ZPP, Franciszek Jukniewicz, Henryk Lotar oraz Sylwester Czosnowski, który został upoważniony do przeprowadzenia z władzami rozmów na temat wyjazdu zespołu do Polski. W okresie od września 1945 do maja 1946 roku Teatr Małych Form „Miniatury” przygotował siedem przedstawień, z których sześć było programami rewiowymi, natomiast siódmy komedią Niccodemiego Świderek. Spektakle odbywały się kilka razy w tygodniu w salce mieszczącej około 200 osób.

Za zgodą Ministerstwa Kultury i Sztuki, latem 1946 roku członków teatru repatriowano do Szczecina. Do miasta zespół przybył 25 czerwca. Po otrzymaniu stosownej dyrektorskiej konwencji wydanej przez Zarząd Główny ZASP, na czele zespołu stanął Sylwester Czosnowski. Początkowo, ze względu na brak własnej siedziby, „Były Teatr Związku Patriotów Polskich we Lwowie”, prowadził działalność objazdową. Wziął także udział w manifestacji "Trzymamy straż nad Odrą". Artyści występowali głównie w repertuarze rewiowym. Aktorom towarzyszyła orkiestra pod dyrekcją Izydora Szabsaja - jeden z pierwszych profesjonalnych zespołów muzycznych w polskim Szczecinie.

W dniu 1 września Sylwester Czosnowski przejął wraz z zespołem budynek przy ul. Swarożyca 5, będący do tej pory siedzibą Teatru Polskiego Bronisława Skąpskiego. Po przemianowaniu Teatru Małych Form „Miniatury” na Teatr Komedia Muzyczna, zespół zainaugurował działalność sceny programem składanym Na falach Odry w reżyserii Henryka Lotara, granym także na ulicach i skwerach miasta. Zdaniem dziennikarza radiowego i literata, Stanisława Telegi, było to coś pośredniego pomiędzy kabaretem, cyrkiem, a poczciwym widowiskiem harcerskim. Miesiąc później wystawiono Przeprowadzkę K.H. Rostworowskiego w reżyserii Jerzego Śliwińskiego. Otoczka skandalu towarzysząca spektaklowi wywołała żywą reakcję publiczności i długotrwałą polemikę prasową. Samemu przedstawieniu przysporzyła jednak wielu widzów.

Teatr Komedia Muzyczna jako placówka prywatna, utrzymywał się przede wszystkim ze sprzedaży biletów. Rzadko korzystano ze wsparcia władz samorządowych i rządowych. Niewielkie subwencje, które przyznawano, nie uchroniły teatru od długów, w które stopniowo popadał. Zespół zmuszony był do grania repertuaru lekkiego, często budzącego wśród widzów kontrowersje, ale który jednak chętnie oglądano. Walcząc o dobre imię zespołu, Sylwester Czosnowski sprowadził do Szczecina grono znakomitych aktorów, m.in. Marię Malicką, Zdzisława Karczewskiego, Artura Młodnickiego, Władysława Stomę oraz artystów baletowych, m.in. Leokadię Walicką-Ciesielską, Stanisława Krzanowskiego i Wincentego Wesołowskiego. Niekwestionowaną gwiazdą zespołu pozostawała jednak ówczesna żona Sylwestra Czosnowskiego, Bogusława Michna-Czosnowska, która śpiewając o „kwitnącym magnoliami Szczecinie”, próbowała zaszczepić lokalny patriotyzm.

W październiku 1947 roku zmieniono nazwę na Teatr Polski. Sylwester Czosnowski pozostał dyrektorem, kierownikiem artystycznym i dyrygentem tej sceny. Teatrem kierował do 20 września 1948 roku. Później teatr pozostawał pod zarządem komisarycznym F. Smosarskiego. W grudniu uległ rozwiązaniu. Jego miejsce zajął powołany do życia przez Zbigniewa Sawana Państwowy Teatr Polski, który swą działalność rozpoczął w styczniu 1949 roku. W 1952 roku placówka ta weszła w skład Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie.

W czasie dwuletniej działalności zespół Teatru Komedia Muzyczna, a później Teatru Polskiego, dał 39 premier dla niemal ćwierćmilionowej widowni. Zagrano 800 przedstawień, z których większośc stanowiły farsy i komedie muzyczne. W ramach działalności objazdowej część przedstawień odbyła się także poza Szczecinem. Na krótko uruchomiono Małą Scenę, na której wystawiono Męża i żonę A. Fredry.

Sezon: 1949 / 1950