Osoby

Iberystka, tłumaczka i dramatopisarka. Absolwentka iberystyki ze specjalizacją translatoryczną w Instytucie Filologii Romańskiej Uniwersytetu Gdańskiego. W 2017 uzyskała dyplom Título de Bachiller nadawany przez Ministerstwo Edukacji, Kultury i Sportu Hiszpanii, a w 2019 otrzymała stypendium rektora Uniwersytetu Gdańskiego dla najlepszych studentów. Studiowała też italianistykę i wiedzę o teatrze.

Stale współpracuje z uznanymi autorami hiszpańskimi i południowoamerykańskimi, takimi jak Lola Blasco, Paco Bezerra, Carla Zúñiga Morales, Dario Facal, Alfredo Staffolani czy Victor Sánchez Rodriguez. Współpracuje również z miesięcznikiem „Dialog” jako tłumaczka i autorka tekstów poświęconych dramaturgii najnowszej. Jej przekład monodramu Loli Blasco Spowiedź Don Kichota wystawiony został prapremierowo w Teatrze przy Stole w Dworku Sierakowskich w Sopocie w reżyserii i w wykonaniu Krzysztofa Gordona.

Współpracowała jako konsultantka z zakresu języka włoskiego przy spektaklu Awantura w Chioggi w reżyserii Pawła Aignera w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku oraz współtworzyła spektakl La Pasionaria w Teatrze Współczesnym w Szczecinie. W styczniu 2022 roku zrealizowała wraz z choreografem Tobiaszem Sebastianem Bergiem oraz aktorami Urszulą Kobielą i Michałem Jarosem czytanie performatywne Groomingu Paco Bezerry w ramach cyklu PC Drama w Klubie Żak w Gdańsku. W listopadzie 2022 roku napisała i zrealizowała czytanie performatywne Delty Wenus w ramach Stypendium Kulturalnego Miasta Gdańska. Jest dwukrotną półfinalistką Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Zajmuje się poetyką teatralną Angeliki Liddell.

Wybrane osiągnięcia i wyróżnienia:

• 2022 Najlepszy, najlepsza, najlepsi w sezonie 2021/2022 – ranking miesięcznika „Teatr”, w kategorii najlepsza nowa sztuka obcojęzyczna (ogłoszona drukiem lub wystawiona): Harmonia ciszy Loli Blasco w przekładzie Pauliny Eryki Masa;
• 2022 Stypendium Kulturalne Miasta Gdańska (Delta Wenus);
• 2022 XV półfinał Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej (Samotność przestrzeni: Because I could not stop for Death);
• 2021 XIV półfinał Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej (Tajemnica powierzchni);
• 2017 Dyplom Título de Bachiller nadawany przez Ministerstwo Edukacji, Kultury i Sportu Królestwa Hiszpanii

Czytania performatywne

• Delta Wenus tekst i reżyseria: Paulina Eryka Masa; opieka artystyczna: Tomasz Kaczorowski; obsada: Magdalena Boć, Katarzyna Kaźmierczak, Weronika Nawieśniak; 25 listopada 2022, Teatr w Blokowisku, Gdańsk.
• Paco Bezerra, Grooming, reżyseria, przekład, opracowanie wideo i muzyki: Paulina Eryka Masa; choreografia: Tobiasz Berg; obsada: Urszula Kobiela i Michał Jaros; 31 stycznia 2022, Klub Żak (w ramach cyklu PC Drama), Gdańsk.

Omówienia

• De(kon)strukcja
  monodram dla kobiety lub sztuka na wiele głosów

Słońce ciągle wschodzi i zachodzi, fale wciąż rozbijają się o brzeg − to leitmotiv tego utworu, będącego w istocie partyturą dramaturgiczną przeznaczoną dla jednej osoby bądź dowolnej grupy osób (a nawet chóru). W powtarzalnym rytmie rządzącym światem można znaleźć pewne ukojenie − zwłaszcza że sztuka zostaje określona jako puzzle „Ty wybierasz, od którego kawałka rozpoczniesz układankę, a który będzie jej zwieńczeniem”, model tekstualnej dekonstrukcji. Performatywny charakter utworu stwarza szerokie możliwości interpretacyjne. W końcu, jak pisze autorka, „ta interpretacja nie należy do mnie”.

• Jestem swoim własnym krajobrazem
  obsada: 2K, 4M

„Samotność nosi imię półwyspu Snæfellsnes”, po którym kilka setek lat temu stąpał jedyny seryjny morderca w historii Islandii, Axlar-Björn. Snæfellsnes − centrum świata, gdzie „rozpoczyna się podróż do wnętrza ziemi” − jest również metaforą wielkiej ciemności, którą nosi w sobie każdy człowiek, a której istnienie wypiera. Główny bohater, wspomniany Björn, stoi na stanowisku, że światło nie może istnieć bez ciemności, a miłość i przemoc są dwiema stronami jednej monety. Śmierć jest najpiękniejszą otchłanią; zabicie drugiego człowieka jest w pewnym sensie darem.

• Oddychaj
  monodram dla kobiety

Betty Broadbent, urodzona na początku wieku słynna „wytatuowana Wenus”, jest bohaterką − albo duchową patronką, w zależności od interpretacji − sztuki o tym, jak trudno jest złapać oddech, kiedy przez samotność człowiek zbliża się myślami do „szaleństwa śmierci”. Tylko odczuwając ból, mamy świadomość, że istniejemy. Ból czyni nas ludźmi. Intymne wyznanie bohaterki staje się zarazem wyzwaniem rzuconym światu. „Chcę umrzeć jak Betty Broadbent, z życiem wymalowanym na ciele, byleby nie z uśmiechem przyklejonym do twarzy” − mówi bohaterka, zastanawiając się nad tym, jak trudno jest określić własną tożsamość, żyjąc pod jarzmem społecznych presji i schematów. Kobieta jawi się jako istota, która jako jedyna może rozbroić patriarchat, a jednocześnie musi realizować narzucony przez społeczeństwo „skrypt” lojalnej żony, pokornej gospodyni i troskliwej matki.

• Przebudzenie
  Obsada: 1K, 1M

Ona i On - łączy ich miłość tak wszechogarniająca, że powoli się w sobie zatracają, zacierają się granice ich „ja”. Przeglądają się w sobie wzajemnie, tworzą swój intymny miłosny hymn. Ale tak jak przemijają kolejne miesiące, upalny czerwiec zmienia się w melancholijny sierpień, tak i ich miłość powoli zmienia swoje oblicze. Namiętność gaśnie, ale czy umiera sama miłość? Może tytułowe „przebudzenie” to dojrzewanie do tego, by na nowo odnaleźć w tym uczuciu siebie, wytyczyć granice? A może jest to dojrzewanie do świadomości, że niektórych ludzi łączy uczucie tak silne, że nieuchronnie prowadzi do destrukcji? Poetycka sceniczna miniatura Pauliny Eryki Masy to napisany z dużą wrażliwością portret „miłości niemożliwej”, konfrontacji z bolesnym poczuciem utraty.

• Samotność przestrzeni
  obsada: 5K

Sylvia Plath spotyka swoje literackie alter ego, Esther Greenwood. Być może są dwoma osobnymi bytami, być może emanacją jednego umysłu. Kobiety przeglądają się w sobie, dręczone podskórnym przeczuciem końca. Odbicia multiplikują się; do tego pękniętego świata wkracza Ja, być może alter ego autorki, Sylvia Plath przyjmuje rolę psychoterapeutki, a do tego pojawia się jeszcze poetka Emily Dickson. Kobiety inicjują wielostronny dialog, w trakcie którego opowiadają o zmaganiach z chorobą psychiczną, w szczególności z chorobą afektywną dwubiegunową, ale również o niezbywalnym poczuciu samotności związanym z aktem twórczym. Pisanie jest stanem wojny z samym sobą. Bohaterki dramatu wiedzą, jak to jest być zakładnikiem własnych demonów. Autorka kreuje świat dramatu z dużą wrażliwością i erudycją; w bolesnej i szczerej Samotności przestrzeni pobrzmiewają echa literatury konfesyjnej.
Sztuka znalazła się w XV półfinale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej (2022).

• Tajemnica powierzchni
  obsada: 2K

Dwie siostry przebywają kolejne kręgi piekła, ni to Dantejskiego, ni najzupełniej współczesnego. Wokół buzuje ogień; jedna z kobiet utożsamia go z rozlewającym się po ciele ciepłem instynktu macierzyńskiego, z miłością mężczyzny, druga − z destrukcją, w jakiej pogrąża się współczesny świat. Siostry spierają się o różne aspekty życia oraz o istnienie/nieistnienie Boga. W trakcie wędrówki przez kolejne kręgi odkrywają, że być może więcej je łączy, niż dzieli… Światopoglądowe starcia kobiet przygotowują grunt pod wprowadzenie jeszcze szerszej perspektywy. Tajemnica powierzchni dotyka wielu problemów, jest również manifestem ku chwale wolności artysty. Autorka z ogromną erudycją przeplata własny tekst cytatami z rozmaitych utworów, czerpie z ogromnego rezerwuaru europejskiej kultury, tworząc wielowarstwowy palimpsest. Przebycie piekła, czyśćca i nieba kończy się wyznaczeniem kolejnego przystanku w podróży − „tam, gdzie zawsze świeci słońce”, gdzie panuje upał nie do zniesienia, gdzie nie da się oddychać. To symboliczny cmentarz; Pierwsza i Druga wybierają się, żeby zwiedzić grób cywilizacji − Europę. W tym kontekście zacytowane na początku sztuki słowa „Porzućcie nadzieję, wy, którzy tu wchodzicie” zmieniają swoją wymowę.
Sztuka znalazła się w XIV półfinale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej (2021).

Źródło omówień: www.adit.art.pl

Przekłady

• Paco Bezerra, Grooming;
• Lola Blasco: Harmonia ciszy, Kanikuła, Spowiedź Don Kichota, W miłości i na wojnie;
• Darío Facal: Antyciało, Bullying, Krótka chronologia miłości; Paco Gámez, Praga, 1941. Młodzi blondyni nie przestają krzyczeć pod moim domem;
• Víctor Sánchez-Rodríguez: Cuzco, Pewnego razu, w pewnym domu;
• Alfredo Staffolani, Dokument o życiu nikogo;
• Carla M. Zúñiga: Banda wiedźm latających po niebie, Gwałt na aktorce teatru, Ja też chcę być białym heteroseksualnym mężczyzną, Tragiczna agonia niebieskiego ptaka, Wolę, żeby zjadły mnie psy.
  
  Linki prowadzą do omówień tłumaczonych sztuk na www.adit.art.pl

Autorkę reprezentuje: Agencja Dramatu i Teatru Elżbieta Manthey,
tel. +48 22 822 1199, e-mail: agencja@adit.art.pl, www.adit.art.pl.