Artykuły

- Roberta Wilsona rekomendowali Jerzy Limon i Waldemar Dąbrowski, dostałem od nich listy, w których zapewniali, że to wyjątkowa postać, która przygotuje wybitne przedstawienie. W ten sposób wywierano na nas nacisk, abyśmy się nie wtrącali i nie oponowali. To, co mogliśmy zrobić jako Rada ECS-u, zrobiliśmy, ja głosowałem nawet przeciwko tak dużej dotacji, ale byłem sam. Potem projekt poszedł do zaopiniowania do Narodowego Centrum Kultury. I został przyjęty - mówi Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska.

Dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności, ojciec Maciej Zięba podał się do dymisji po tym, jak prezydent Adamowicz nazwał klęską zorganizowany przez ECS spektakl "Solidarność. Twój Anioł Wolność ma na imię", który odbył się 31 sierpnia w Gdańsku. Przedstawienie reżyserował Robert Wilson, autor wielu cenionych przedstawień scenicznych i plenerowych. Widowisko kosztowało 10 milionów złotych.

Bożena Aksamit: To pan trzy lata temu zaprosił ojca Macieja Ziębę do Europejskiego Centrum Solidarności. Co się teraz stało?

Paweł Adamowicz [na zdjęciu]: Po prostu nie podoba mi się sposób wydania 10 milionów i to powinno wystarczyć za wyjaśnienie. W Polsce przechodzimy do porządku dziennego nad wydawaniem publicznych pieniędzy, ja zareagowałem. Ta sprawa jest - przykro mi to mówić - ewidentna. Na początku tego roku na radzie ECS-u miałem wątpliwości, zadawałem więc mnóstwo pytań, na które nie uzyskałem odpowiedzi. Pozostali członkowie rady też byli zaniepokojeni. Co więcej, jako jedyny nie poparłem wniosku o udzielenie zgody na wsparcie finansowe tego koncertu. Najdelikatniej mówiąc, projekt od początku był prowadzony nieprofesjonalnie. Czy dyrektorów innych instytucji, gdyby niegospodarnie postąpili z takimi pieniędzmi, spotkałoby to samo? Zapewniam, że tak. Zresztą o. Maciej Zięba sam podał się do dymisji.

A miał wybór?

- Koncert był kroplą goryczy, która przelała czarę. Jeśli ktoś się decyduje na pełnienie funkcji kierowniczych w instytucjach publicznych, musi być przygotowany na ocenę i krytykę, a także na ponoszenie konsekwencji swoich działań.

Dlaczego władze miasta nie zareagowały wcześniej?

- Rada ECS-u ma zgodnie ze statusem rolę opiniodawczą, a nie nadzorczą. Wszelkie decyzje podejmuje dyrektor i kierownictwo. Podejmuje i za nie odpowiada. Ojciec Zięba cały czas podkreślał tę autonomiczność i niezależność. Co by się działo, gdybym jako jeden z członków rady, a nawet jako organ założycielski i nadzorczy, ręcznie sterował o. Ziębą, mówiąc, co ma robić? Nie dość, że on by się na to nie zgodził, to już widzę, jaka by była awantura.

Co w takim razie może rada?

- ECS jest instytucją kultury autonomiczną i nie zależną. Rada zwraca uwagę na pewne kwestie, zgłasza wątpliwości. W przypadku koncertu były one dwukrotnie podnoszone, w styczniu i w 2009 r., gdy pojawił się pomysł, aby zaprosić Wilsona. Jak większość osób zasiadających w radzie, dowiedziałem się o nim z gazet, już wtedy pytaliśmy: "co on przygotuje, kim on jest?". Przekaz był taki, że jest to wielkie nazwisko, a jak wielkie nazwisko, to proszę nie zadawać pytań. Wilsona rekomendowali Jerzy Limon i Waldemar Dąbrowski, dostałem od nich listy, w których zapewniali, że to wyjątkowa postać, która przygotuje wybitne przedstawienie. W ten sposób wywierano na nas nacisk, abyśmy się nie wtrącali i nie oponowali. To, co mogliśmy zrobić jako rada, zrobiliśmy, ja głosowałem nawet przeciwko tak dużej dotacji, ale byłem sam. Potem projekt poszedł do zaopiniowania do Narodowego Centrum Kultury. I został przyjęty.

Poza koncertem co się panu jeszcze nie podobało w pracy ECS-u?

- To, że stało się instytucją, w której zdecydowanie przeważały różnego rodzaju "eventy". Wolałbym, aby pracownicy Centrum, zamiast zajmować się generowaniem "wydarzeń", zajęli się utrwalaniem w świadomości społecznej znaczenia idei i dorobku Solidarności. Chciałbym, żeby ECS był bardziej nakierowany na pracę z młodzieżą, ale tego typu działalność jest niestety mniej efektowna dla mediów, mimo tego że o wiele bardziej cenna społecznie.