Impreza zamknięta?
"Kreacje 3. III Warsztat choreograficzny" w chor. Zbigniewa Czapskiego-Kłody, Jacka Tyskiego, Eduarda Bablidze, Anny Lorenc, Natalii Marii Wojciechowskiej, Anny Hop i Georga Williamsona w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. Pisze Dorota Kozińska w Ruchu Muzycznym.
I nadszedł czas próby. Po dwóch bardzo udanych warsztatach choreograficznych z cyklu "Kreacje" obejrzeliśmy trzeci zestaw propozycji, zdecydowanie słabszy niż poprzednio. Niewykluczone, że tancerze Polskiego Baletu Narodowego poczuli się skrępowani tematem przewodnim, zadanym przez Krzysztofa Pastora w związku z minionym już jubileuszem Ballets Russes Diagilewa i nadchodzącym w przyszłym roku stuleciem spektaklu Popołudnie fauna w układzie Wacława Niżyńskiego do muzyki Debussy'ego.
"Nie chciałem przez to ograniczać wolności twórczej tancerzy, a jedynie zachęcić ich do poszukiwań choreograficznych w pewnym określonym kręgu ideowym. Mieli jednak prawo nie skorzystać z tej sugestii, bo głównym założeniem regulaminu naszych warsztatów jest stworzenie wszystkim chętnym równych szans na realizację ich autorskich pomysłów" - zastrzegł się szef Polskiego Baletu Narodowego. Podkreślił jednak wyraźnie, że chciał sformułować pewne zasady, które mogłyby posłużyć jako punkt wyjścia do budowania większej, złożonej formy tanecznej. Jego podopieczni - może poza Jackiem Tyskim i Eduardem Bablidze - stanęli dęba i zrobili swoje. Może z głęboko zakorzenionej potrzeby anarchii (niedobrze, ostatecznie tancerze - choćby najlepsi - powinni tworzyć zgrany, zdyscyplinowany zespół), a może po prostu z nieumiejętności snucia narracji językiem ciała (jeszcze gorzej, bo teatr tańca zyskuje na całym świecie równouprawniony status z innymi kodami teatru współczesnego).
Odważniejsze okazały się panie, które skorzystały z furtki zaproponowanej przez Pastora i przygotowały wariacje "nie na temat": ciekawa, choć przeładowana etiuda Anny Lorenc Uciekając od..., m.in. do muzyki Chopina; przedziwny, oniryczny obraz To tylko iluzja Natalii Marii Wojciechowskiej z wykorzystaniem latynoskiej wersji Crying Roya Orbisona i... czerwonej sukni, która przenosi tancerkę między światem Nashville, filmu MulhoUand Drive Lynch i przewijającej się w tle japonszczyzny; wreszcie znakomity Temat strachu młodziutkiej Anny Hop, która wzorem najlepszych współczesnych choreografów postanowiła "przetłumaczyć" materiał muzyczny Kenji Eno z japońskiej gry survival horror na zestaw gestów i poruszeń czworga tancerzy.
Z panów - jak już wspomniałam wcześniej - najposłuszniej podporządkował się Tyski, tworząc nową propozycję Popołudnia fauna. Nową, lecz zaskakująco konserwatywną i bogatą w bezpośrednie odniesienia do układu Niżyńskiego, na czele z ikonicznym już gestem wyprostowanych i odchylonych w nadgarstkach dłoni. Inni tancerze poprzestali na obecności Niżyńskiego w deklaracjach: "Niżyński... genialny tancerz" (Kreacja Zbigniewa Czapskiego-Kłody), "Patrząc na Fauna Niżyńskiego..." (słabiutki Animus George'a Williamsona). Zaczyn pięknej opowieści choreograficznej ruszył tylko w Wacławie Eduarda Babiidze - ze świetnie dobraną oprawą muzyczną z utworów Parta - tym większa szkoda, że nie rozwinął się przynajmniej w spójną jednoaktówkę.
Być może w tym tkwi źródło kryzysu "Kreacji": młodzi, niejednokrotnie bardzo uzdolnieni choreografowie przedstawiają swoje prace wąskiej grupce przyjaciół i zapaleńców, w ramach trzech zaledwie, właściwie zamkniętych przedstawień. Zainteresowanie krytyki nikłe bądź żadne. Nadzieje na wejście etiud do stałego repertuaru lub rozwinięcie ich w szerzej zakrojone formy choreograficzne - niewielkie. Ja chcę zobaczyć pełnospektaklowe propozycje Tyskiego i Bondary. Chcę obserwować, jak rozwinie się nieprzeciętny talent Anny Hop. "Głównym założeniem regulaminu naszych warsztatów jest stworzenie wszystkim chętnym równych szans na realizację ich autorskich pomysłów" -święte słowa, panie dyrektorze!
