Artykuły

Za przewodnikiem, niosącym zapaloną latarnię, szliśmy od miejsca, do którego mógł dojechać autobus, jeszcze może kilometr, może dwa, piaszczystą drogą przez ciemne pola, przez ciemny las, pod nocnym, zachmurzonym niebem bez jednej gwiazdy. Zasieliśmy wreszcie na drewnianych ławkach w ogrzanej, przestronnej sali wiejskiego domostwa, przerobionej na teatr, i rozpoczął się spektakl.

"Gospoda ku wiecznemu pokojowi" - przedstawienie "Teatru Wiejskiego Węgajty", wielokrotnie nagradzane - ostatnio: nagrodą "Złamanego szlabanu granicznego" na festiwalu "Na granicy", odbywającym się w obu Cieszynach: po polskiej i po czeskiej stronie Olzy - była pierwszą prezentacją przygotowanego przez "Węgajty" pięciodniowego seminarium teatralnego pod hasłem "B1iższe ojczyzny".

Stół przykryty kilimem, świece, stara księga, gęsie pióra, sznur dzwonu zwisający ze stropu, dębowa beczka, drabina. Kapela złożona ze skrzypiec, fagotu, kontrabasu, bębenka. Historia Magdaleny z "Doliny Issy" Czesława Miłosza - tej Magdaleny, która żyła z księdzem - łączy się tu z motywem biblijnej Magdaleny, i z wielkanocnym, pasyjnym przedstawieniem Mikołaja z Wilkowiecka, w którym spór wiodą diabły i anioły. Wielogłosowe śpiewy - odsłaniają archaiczne, średniowieczne korzenie obrzędowej pieśni ludowej. Zaczynamy nie tylko pojmować rozumowo, lecz i odczuwać emocjonalnie, nieomal fizycznie - wszak temu właśnie służy teatr - czym jest kulturowe trwanie, ponad pokoleniami, ponad przepływającym czasem. Spektakl niezwykły, szerokim łukiem spinający teraźniejszość z przeszłością, dalszą i bliższą, stanowiącymi jedno - naszą duchową ojczyznę.

Takiemu rozumieniu pojęcia "bliższej ojczyzny" poświęcony jest zapoczątkowany dwa lata temu cykl seminaryjny "Węgajt". Biorą w nim udział młodzi ludzie, którzy się uczą tu praktyki teatralnej, lecz też i zrozumienia istoty kulturowego dziedzictwa ludzkości - nie jako historycznej czy folklorystycznej przebieranki, lecz jako tego, co pozostało żywe, częstokroć nawet nie uświadamiane, wokół nas i w nas samych.