Artykuły

"Kreacje 3." w Teatrze Wielkim Operze Narodowej w Warszawie.Pisze Maria Juźwin na teatrakcje.pl.

Kreacje to warsztatowy spektakl artystów Polskiego Baletu Opery Narodowej, którego twórcami i wykonawcami są sami tancerze. Idea narodziła się przed trzema laty z inicjatywy Krzysztofa Pastora, który zdążył uczynić to wydarzenie nieodłącznym elementem życia zespołu baletowego.

Kreacje są próbą nowoczesnego spojrzenia na współczesny balet, drogą poszukiwania nowych inspiracji i języka ekspresji twórczej. To szansa dla młodych tancerzy, na wypróbowanie swoich sił w rolach debiutujących choreografów i reżyserów.

Punktem wyjścia do zbudowania formy tegorocznego spektaklu była legenda skupiona wokół twórczości Waclava Niżyńskiego. W siedmiu odsłonach zupełnie odmiennych etiud, artyści na swój sposób mierzą się z mitem najbardziej fascynującej postaci w historii baletu. Robią to zupełnie dowolnie - niektórzy odnosząc się doń bezpośrednio, inni przemycając do swojej choreografii jedynie dalece abstrakcyjne aluzje:

Jacek Tyski stworzył swoją Kreację do Popołudnia Fauna Debussy'ego, przyznając, że po stu latach od słynnej interpretacji tego utworu przez Nizyńskiego, ma odwagę obrazować go nieco inaczej. Podjął więc wyzwanie ukazania Fauna w dzisiejszych czasach.

Eduard Bablidze w Wacławie chciał pokazać Niżyńskiego nie tylko jako wielkiego artystę, ale jako wielkiego człowieka. Opowiedział tańcem wymyśloną przez siebie historię, włączając do choreografii udramatyzowane postaci - Wacława, Chorobę, Muzę Tańca.

Anna Hop stworzyła oryginalną etiudę taneczną, którą nazwała choreografią strukturalną. Temat strachu opiera się na prostych, powtarzalnych ruchach. Odzwierciedla w jaki sposób tancerka słyszy muzykę, jak przekłada dźwięk na kompozycję ruchu. Tancerze pomalowani od stóp do głów na szaro biegają w równych odstępach po kole, podskakują, kiwają się rytmicznie na boki. Ich taniec ma w sobie coś prymitywnego i pierwotnego na poziomie ruchu, ale formalnie jest precyzyjnie funkcjonującą strukturą, w której każdemu akcentowi w muzyce odpowiada konkretny impuls w ciele.

Zbigniew Czapski-Kłoda z pełną świadomością zderza technikę tańca współczesnego z rockową muzyka Bruce'a Springsteena. Nie interpretuje piosenki ruchem, inspiruje się samym rytmem. Słuchając muzyki i grając światłem tworzy konkretne obrazy ruchowe. Uwalnia ciała tancerzy, wyprowadza je ze sztywnego schematu tańca klasycznego. Żartobliwa etiuda jest wyjątkowo trafną, wdzięczną i groteskową refleksją na temat klasycznego baletu, jego sztywnej formy i wybujałej treści.

Anna Lorenc i Natalia Maria Wojciechowska komponują swoje choreografie na granicy rzeczywistości i snu. Pierwsza bawi się zestawieniem muzyki elektronicznej z muzyką Chopina, wplatając do tańca videoprojekcję. Kreacja Natalii Marii Wojciechowskiej to fantazja o świecie i ludziach, w której autorka próbuje zgłębić ludzką podświadomości i wydobyć na jaw iluzję.

George Williamson, analizując role kobiet w baletach klasycznych (patrząc chociażby na Fauna Niżyńskiego) postanowił radykalnie je odwrócić. W Animusie zmienił dynamikę ruchu, położył nacisk na fizyczność kobiecej obsady, aby ukazać jej silniejszy, instynktowny wizerunek sceniczny. Tancerki w zawrotnym tempie przemieszczają się po scenie, każda wykonuje inną, skomplikowaną kompozycję ruchów.

Skomponowanych w ten sposób siedem etiud układa się w wieczór baletowy, którego atutem jest niejednorodność tematyczna i stylistyczna niespójność. Wypowiedzi artystyczne młodych tancerzy odzwierciedlają ich choreograficzną wrażliwość na muzykę, dają nam szansę spojrzenia, jak przez obiektyw, na ogólną kondycję współczesnego baletu w Polsce. Jak przyznał Krzysztof Pastor, bez poszukiwania nowych dróg, środków ekspresji, balet byłby sztuką mało interesującą, pozbawioną wyzwań. W Kreacjach Pastor pokazał nowy wizerunek polskiego baletu, który ma ambicje niezmiennego kształtowania własnego oblicza.