ARTHUR MILLER ŚMIERĆ KOMIWOJAŻERA
Tragedia ludzi, rozliczających się ze swoim życiem, podsumowujących swój dorobek u progu starości, gdy dalsze lata nie mogą już przynieść niczego nowego, jest i była bardzo częstym tematem dzieł literackich. Arthur Miller, jeden z najwybitniejszych współczesnych dramaturgów amerykańskich, w "Śmierci komiwojażera" prezentuje jeden z wariantów takich małych i cichych tragedii, jakże, niestety, częstych. Pokazu je zarazem, zgodnie ze swymi zainteresowaniami i poglądami, jak bardzo te sprawy są związane ze społeczną sytuacją i społecznymi uwarunkowaniami. Bohaterem sztuki jest Willy Loman, człowiek, który trzydzieści przeszło lat pracował, z dobrymi zresztą wynikami, jako komiwojażer pewnej firmy. Teraz jest już starym, zmęczonym człowiekiem. Dalekie podróże wyczerpują go. Działalność jego też nie jest już skuteczna i nie gwarantuje zdobycia pieniędzy niezbędnych dla utrzymania domu. W stanie skrajnego wyczerpania przerwał oto jedną ze swoich podróży. Tym faktem rozpoczyna się akcja sztuki. Dalszy jej przebieg to swobodny przepływ obrazów wywołanych wspomnieniami Lomana, coraz bardziej panicznie usiłującego znaleźć wyjście z sytuacji, zdarzenia z różnych planów czasowych, Miller odszedł od zasady jedności miejsca i czasu, by tym silniej podkreślić zasadniczą sprawę: życia i śmierci bohatera. Przede wszystkim życia, gdyż w nim to właśnie narastała klęska bohatera, człowieka, który nie mógł wyjść poza mentalność swojej warstwy, jej ideały i dążenia. Przegnał właściwie swoje życie i życie swoich synów. Może im teraz ofiarować już tylko swoją śmierć. Po tylu latach pracy jest już więcej wart jako umarły niż jako żywy.
"Śmierć komiwojażera", jedna z najwcześniejszych sztuk Millera (1949 r.), otrzymała nagrodę Pulitzera i ugruntowała pozycję autora.
