Apokalipsa według Monty Pythona
"Nie-Boska komedia" w reż. Adama Nalepy w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Pisze Jarosław Zalesiński w Polsce Dzienniku Bałtyckim.
Recenzent to ma klawe życie. Przyjdzie, popatrzy, potem powybrzydza, i jeszcze mu za to zapłacą. Ale czasem ma się jedynie ochotę powiedzieć reżyserowi i aktorom proste "dziękuję". Mam właśnie ochotę powiedzieć "dziękuję" za pokazanie mi w gdańskiej "Nie-Boskiej komedii" czasów, w jakich żyję.
Co najbardziej zmieniło się od epoki hrabiego Zygmunta Krasińskiego? Moim zdaniem - wiara w Boga. I to właśnie, jak mi się zdaje, pokazuje Adam Nalepa. Bo jego hrabia Henryk, czuję to przez skórę, w Boga już nie wierzy. Widać to wyraźnie w kluczowej scenie spotkania Henryka i Pankracego.
Ale i Pankracy, co widoczne jest w tej samej scenie, nie wierzy w swoją społeczną rewolucję. Wydało mi się to syntezą naszych czasów. Tak to przecież z nami jest, że nie wierzymy dziś specjalnie ani w niebo w niebie, ani w niebo na ziemi. Ani wielka idea metafizyczna nas nie kręci, ani wielka idea społeczna. Obie, zamienione w ideologie, rozsypały się.
O dziwo jednak, w finale przedstawienia hrabia Henryk sam zawiesza się na krzyżu.
Czemu? Nalepa, zażartuję, zajrzał pewnie do wikicytatów z Dostojewskiego i znalazł tam zdanie, że nawet gdyby nie było prawdy przy Chrystusie, Dostojewski wybrałby Chrystusa. Coś podobnego mówi nam chyba gdański hrabia Henryk. Nawet jeśli w religijnej tradycji nie jest przechowywana prawda, niczego lepszego od niej nie mamy.
Ale Nalepa prowadzi opowieść dalej. Najpierw, już po ukłonach aktorów, Leonard, następca Pankracego, wykrzykuje do nas ideologiczne slogany, a potem, w foyer, słuchamy słynnej piosenki "Always look" z montypythonowskiego filmu "Żywot Briana". My może jeszcze odczuwamy wartość religijnej tradycji, ale co z tymi, którzy idą po nas?
