Kraków. "Pan Tadeusz" na Boską Komedię
9 grudnia roku na Dużej Scenie Starego Teatru premiera "Pana Tadeusza" w reż. Mikołaja Grabowskiego, przedstawienia będącego wspólną produkcją Narodowego Starego Teatru, Teatru Łaźnia Nowa oraz Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia.
-Myślenie o wystawieniu "Panu Tadeusza" było naturalną konsekwencją takich moich spektakli jak "Pamiątki Soplicy" według Rzewuskiego czy "Opisy obyczajów" według księdza Kitowicza. Z tym zamiarem nosiłem się dosyć długo i w końcu zdecydowałem się go zrealizować - mówi Mikołaj Grabowski.
- Przygotowując wraz z Tadeuszem Nyczkiem sceniczną adaptację epopei wyszedłem z założenia, które wynika z samej istoty utworu Mickiewicza. Zarówno w poszczególnych księgach, jak i w Epilogu znajdujemy bowiem liczne fragmenty na temat bolesnego poszukiwania utraconej ojczyzny. Zrozumiałe
z emigracyjnej perspektywy zawołania: O Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie / Złożona - nie ma sił mówić o Tobie! czy też: Jedna już tylko jest kraina taka, / W której jest trochę szczęścia dla Polaka: / Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie / Święty i czysty, jak pierwsze kochanie - zamieniają Polskę w obiekt nieustającego, quasi-religijnego kultu. W tym znaczeniu "Pan Tadeusz" jest dla Polaków swego rodzaju Biblią." I tak był przez lata, nie tylko w dobie zaborów, postrzegany: "W najgłębszej istocie swej jest "Pan Tadeusz" poematem religijnym, jest kantykiem wiary w zwycięstwo nad złem, w zwycięstwo zarówno jednostkowe, jak zbiorowe, człowieka, jak narodu. (...) Naród polski nie ulegnie zatracie, zrzuci schorzałe narośle przeszłości, spełni swą misję, co więcej: ustrojem swym posłuży za wzór nadchodzącej epoce rozkwitu wolności i religii" - pisał w 1934 profesor Stanisław Pigoń.
Punktem wyjścia przygotowywanej w Starym Teatrze inscenizacji jest właśnie to nieustanne pielgrzymowanie Polaków do Polski - wyśnionej, wspaniałej, świętej, ale wciąż nieosiągalnej. Ta wędrówka pozwala na rytualne przeżywanie powrotu do źródeł wszelkiego dobra i piękna, przy wtórze żarliwych modlitw zanoszonych do nieba - czyli tej mitycznej Ojczyzny. Bohaterami spektaklu są współcześni pielgrzymi, którzy - wyśpiewując kolejne antyfony do Polski - odbywają podróż w głąb narodowej duszy.
